علل شب ادراری کودک

شب ادراری مشکلی است که برخی از والدین، کودکان را به خاطر آن تنبیه می ‌کنند، غافل از این که، این امر کاملا بدون اختیار کودک رخ می ‌دهد.

اما واقعا این مساله به چه علت رخ می‌ دهد و چگونه می ‌توان آن را کنترل کرد؟

شب‌ادراری یا ناتوانی در کنترل ادرار، دفع غیر ارادی ادرار در هنگام خواب است که در میان کودکان کم سن شایع است. بیش از 15 تا 20 درصد از کودکان 5 تا 6 ساله و حدود یک درصد از نوجوانان، شب‌ادراری را تجربه می ‌کنند.

شایع ترین سن بروز شب‌ادراری، حدود 3 سالگی است. این مشکل معمولا بین سنین 6 تا 8 سالگی و همزمان با بزرگ شدن مثانه و بهبود قدرت کنترلی مثانه از بین می ‌رود.

معمولا شب‌ادراری پدیده‌ای ارثی بوده و در پسران بیش از دختران رواج دارد که به طور معمول پس از بلوغ متوقف می ‌شود.

معمولا دو نوع شب‌ادراری وجود دارد:

1-  شب‌ادراری اولیه : معمولا به دلیل عدم رشد کامل سیستم عصبی رخ می ‌دهد. حدود 20 درصد از کودکان 5 ساله حداقل یک بار در ماه دچار این مساله می‌ شوند که در پسران، 5 درصد و در دختران 1 درصد است.

2- شب‌ادراری ثانویه : معمولا 6 ماه پس از فراگیری دفع ادرار بروز می‌ کند. تنها 2 تا 3 درصد از کودکانی که دچار چنین شب‌ادراری می ‌شوند، دلیل پزشکی برای این مساله دارند.

کودکانی هم که در روز دچار بی ‌اختیاری ادرار می ‌شوند، به احتمال زیاد به نوعی اختلال عضوی مبتلا هستند. بی ‌اختیاری ادرار در روز، در دختران شایع‌ تر از پسران است.

علت شب‌ادراری چیست؟

شب‌ادراری یک مشکل رفتاری نیست و به احتمال زیاد به چگونگی خوابیدن کودک هم بستگی ندارد. بسیاری از والدین بر این باورند که کودکشان خواب عمیقی دارد و همین مسئله باعث شب‌ادراری در او می‌ شود. این در حالی است که تحقیقات، هیچ تفاوتی در الگوی خواب کودکانی که دچار شب‌ادراری می ‌شوند و کودکان طبیعی پیدا نکرده است.

طبق شواهدی که به دست آمده، شب‌ادراری به علت تاخیر رشد در فرآیند طبیعی دریافت پیام ‌های کنترل ادرار شبانه ایجاد می ‌شود. این فرآیند طبیعی شامل ترشح هورمونی است که کلیه را وادار می ‌کند در طول شب، ادرار کمتری تولید کند.

اضطراب کودک نیز می تواند باعث شب ادراری شود. این اضطراب ممکن است ناشی از عصبانیت والدین، نقل مکان به خانه‌ای جدید، جدایی والدین، از دست دادن یکی از اعضای خانواده، موقعیت‌های اجتماعی نا آشنا، بروز اتفاقات دشوار خانوادگی برای کودک مانند تولد نوزاد جدید است. البته به یاد داشته باشید که خود شب‌ادراری هم پدیده‌ای اضطراب‌آور است و انقباضات مثانه و دفع ادرار در طول روز ممکن است باعث شرمساری کودک و ایجاد اضطرابی گردد که منجر به شب‌ادراری می شود.

یکی از دلایل شب‌ادراری، عوامل ژنتیکی است. محققان سوئدی در سال 1995 اعلام کردند که منطقه‌ای را در کروموزوم 13 انسان پیدا کرده‌اند که تا حدی مسوول بروز شب‌ادراری است، به طوری که اگر هر دوی والدین دچار شب‌ادراری باشند، احتمال این که کودک ‌شان به این مشکل مبتلا شود، زیاد و حدود 80 درصد است.

موارد بسیار اندکی از بی‌ اختیاری در دفع ادرار ممکن است به دلیل وجود مشکلات جسمی و ساختاری در سیستم ادراری کودکان باشد، مثلا در صورتی که مثانه یا مجاری ادراری مسدود شده باشد، ممکن است باعث پُر شدن بیش از حد مثانه و خروج ادرار شود.

از دلایل بروز شب‌ادراری ثانویه می ‌توان به عفونت‌ های مجاری ادراری، اختلالات متابولیکی مانند انواع مختلف دیابت، فشارهای خارجی وارد بر مثانه مانند یبوست ناشی از حجم بالای مدفوع و نیز اختلالات عصبی نخاع اشاره کرد.

*