حساسیت‌های غذائی در کودک
حساسیت غذائی واکنش غیرمعمول یا حساسیت نسبت به غذا یا آشامیدنی‌ها است. حساسیت‌های غذائی، بیشتر در نوزادان به‌وجود می‌آید تا کودکان. علائم حساسیت، عبارتند از: استفراغ، اسهال، دل‌پیچه (که می‌تواند چند دقیقه تا چندین ساعت بعد از خوردن غذا ایجاد شود). شیر گاو شایع‌ترین علت حساسیت است ولی تخم‌مرغ، گندم، شیر خشک، سویا، آب‌پرتغال، گوجه‌فرنگی، شکلات و ماهی نیز می‌توانند آلرژی ایجاد کنند.
اگر در خانواده سابقه حساسیت غذائی وجود داشته باشد، بهترین کار این است که افزودن این مواد را به غذای کودک به تأخیر بیندازید. هر قدر شما دیرتر آنها را به غذا اضافه کنید، احتمال به‌وجود آوردن حساسیت کمتر خواهد شد.
بیماری‌های سوءتغذیه که در آنها دستگاه گوارش، مواد شیمیائی لازم را برای هضم غذاها ندارد، می‌تواند علائمی همانند حساسیت غذائی ایجاد کنند. در حالت عادی، بدن موادی به‌نام آنزیم دارد که موادغذائی مثل قندها، پروتئین‌ها، چربی‌ها را تجزیه می‌کند. در نشانگان٭ (سندرم)های سوءتغذیه، یک آنزیم وجود ندارد و این بدان معنا است که کودک نمی‌تواند غذاهای خاصی را هضم و جذب کند. مثال آن بیماری سلیاک است که در این بیماری گلوتن موجود در گندم جذب نمی‌شود و همچنین فیبروز کیستیک که منج رهب اختلال در هضم چربی‌ها و پروتئین‌ها می‌شود.
٭ نشانگان یا سندرم به مجموعه‌ای از نشانه‌ها می‌گویند که از علت واحدی تشکیل شده باشند و یا به‌طوری با هم و به‌طور مشترک پدید آیند که ماهیت کلینیکی واحدی را تشکیل دهند.
● علائم و نشانه‌ها
علائم عبارتند از: کهیر، اگزما، آبریزش از بینی و آسم. همچنین گاهی خون داخل مدفوع پیدا می‌شود. چنانچه غذای مشخصی موجب تولید دل‌پیچه و اسهال (بدون یا با استفراغ) شود، می‌توان به حساسیت غذائی مشکوک شد. با تغییر رژیم و ملاحظه واکنش‌های کودک، میتوانید مشکل را پیدا کنید. با این حال، تست‌های پیچیده و متعددی برای پیدا کردن علت حساسیت لازم هستند و اگر کودک انواع مختلف غذاها را تحمل نمی‌کند و نسبت به بسیاری از غذاها حساسیت نشان می‌دهد، احتمالاً علت، نشانگان سوءتغذیه است.
● مراقبت خانگی
اگر کودک استفراغ می‌کند و یا بعد از خوردن غذای مشخصی دل‌پیچه و اسهال می‌گیرد، سریعاً غذا را از رژیم کودک حذف کنید. این امر لزوماً به معنای حساسیت غذائی نیست، ولی شما باید قبل از اضافه کردن غذای جدید، دو تا چهار هفته صبر کنید. غذاها را یکی یکی به رژیم کودک اضافه کنید و بین اضافه کردن هر غذای جدید، چند روز فاصله بگذارید تا بتوانید علت را دقیقاً کشف کنید.
● موارد احتیاط
- اسهال مداوم می‌تواند نشانگر حساسیت یا نشانگان سوءجذب باشد. اگر کودک اسهال مداوم دارد، با پزشک مشورت کنید.
- اگر اسهال ادامه یافت، از پزشک خود بپرسید که آیا باید موقتاً شیر یا محصولات لبنی را از غذای کودک حذف کنید یا نه (و به‌جای آن مایعات صاف‌شده جایگزین کنید).
- با دیدن علائم سوءجذب باید یک تست عرق انجام گیرد، تا وجود بیماری فیبروز کیستیک مورد بررسی قرار گیرد.
● درمان پزشکی
تشخیص حساسیت غذائی یا سندرم‌های سوءجذب، براساس موارد زیر انجام می‌گیرد: تغییر در رژیم غذائی کودک، کشت و آزمایش مدفوع جهت جستجوی خون، چربی و نشاسته در مدفوع، آنالیز آنزیم‌های هضمی، بیوپسی پوشش روده، تست‌های تحمل قند، تست‌های عرق، رادیوگرافی قفسه سینه و ارزیابی عوامل دیگر که تغذیه را کنترل می‌کند است.
اگر در خانواده سابقه حساسیت غذائی وجود داشته باشد، بهترین کار این است که افزودن این مواد را به غذای کودک به تأخیر بیندازید. هر قدر شما دیرتر آنها را به غذا اضافه کنید، احتمال به‌وجود آوردن حساسیت کمتر خواهد شد.
بیماری‌های سوءتغذیه که در آنها دستگاه گوارش، مواد شیمیائی لازم را برای هضم غذاها ندارد، می‌تواند علائمی همانند حساسیت غذائی ایجاد کنند. در حالت عادی، بدن موادی به‌نام آنزیم دارد که موادغذائی مثل قندها، پروتئین‌ها، چربی‌ها را تجزیه می‌کند. در نشانگان٭ (سندرم)های سوءتغذیه، یک آنزیم وجود ندارد و این بدان معنا است که کودک نمی‌تواند غذاهای خاصی را هضم و جذب کند. مثال آن بیماری سلیاک است که در این بیماری گلوتن موجود در گندم جذب نمی‌شود و همچنین فیبروز کیستیک که منج رهب اختلال در هضم چربی‌ها و پروتئین‌ها می‌شود.
٭ نشانگان یا سندرم به مجموعه‌ای از نشانه‌ها می‌گویند که از علت واحدی تشکیل شده باشند و یا به‌طوری با هم و به‌طور مشترک پدید آیند که ماهیت کلینیکی واحدی را تشکیل دهند.
● علائم و نشانه‌ها
علائم عبارتند از: کهیر، اگزما، آبریزش از بینی و آسم. همچنین گاهی خون داخل مدفوع پیدا می‌شود. چنانچه غذای مشخصی موجب تولید دل‌پیچه و اسهال (بدون یا با استفراغ) شود، می‌توان به حساسیت غذائی مشکوک شد. با تغییر رژیم و ملاحظه واکنش‌های کودک، میتوانید مشکل را پیدا کنید. با این حال، تست‌های پیچیده و متعددی برای پیدا کردن علت حساسیت لازم هستند و اگر کودک انواع مختلف غذاها را تحمل نمی‌کند و نسبت به بسیاری از غذاها حساسیت نشان می‌دهد، احتمالاً علت، نشانگان سوءتغذیه است.
● مراقبت خانگی
اگر کودک استفراغ می‌کند و یا بعد از خوردن غذای مشخصی دل‌پیچه و اسهال می‌گیرد، سریعاً غذا را از رژیم کودک حذف کنید. این امر لزوماً به معنای حساسیت غذائی نیست، ولی شما باید قبل از اضافه کردن غذای جدید، دو تا چهار هفته صبر کنید. غذاها را یکی یکی به رژیم کودک اضافه کنید و بین اضافه کردن هر غذای جدید، چند روز فاصله بگذارید تا بتوانید علت را دقیقاً کشف کنید.
● موارد احتیاط
- اسهال مداوم می‌تواند نشانگر حساسیت یا نشانگان سوءجذب باشد. اگر کودک اسهال مداوم دارد، با پزشک مشورت کنید.
- اگر اسهال ادامه یافت، از پزشک خود بپرسید که آیا باید موقتاً شیر یا محصولات لبنی را از غذای کودک حذف کنید یا نه (و به‌جای آن مایعات صاف‌شده جایگزین کنید).
- با دیدن علائم سوءجذب باید یک تست عرق انجام گیرد، تا وجود بیماری فیبروز کیستیک مورد بررسی قرار گیرد.
● درمان پزشکی
تشخیص حساسیت غذائی یا سندرم‌های سوءجذب، براساس موارد زیر انجام می‌گیرد: تغییر در رژیم غذائی کودک، کشت و آزمایش مدفوع جهت جستجوی خون، چربی و نشاسته در مدفوع، آنالیز آنزیم‌های هضمی، بیوپسی پوشش روده، تست‌های تحمل قند، تست‌های عرق، رادیوگرافی قفسه سینه و ارزیابی عوامل دیگر که تغذیه را کنترل می‌کند است.