آموزش استفاده صحیح از جامعه مجازی به فرزندانمان

خطر، پشت پنجره ی مجازی!

عصر دیجیتال است. حتی اگر بچه هایتان را داخل شیشه نگه دارید، باز راهی برای رسیدن به اینترنت و فضای مجازی پیدا مى کنند. بچه ها فرزند زمانه ی خویشتن هستند و خیلی سخت مى توان آن ها را از زمانه اى که در آن هستند، دور کرد. حالا دیگر با یک گوشی و یک تبلت به راحتى مى توانند وارد دنیای وسیعی از اطلاعات شوند، دنیای وسیع و البته پر از شگفتی و نکات جدید. همین دنیا و وسعت و شگفتی است که رودررویی با آن خیلی از خانواده ها را نگران کرده است. اینکه در این دنیا چه مى بینند و چه پنجره هایى رو به شگفتی برایشان باز مى شود. پدر و مادرها شاید بتوانند به طور فیزیکی از فرزندانشان در مواجهه با خطر مراقبت کنند اما خطر فضای مجازی را چطور مى توان برای همیشه از بین برد؟ چطور مى توان به کودکان آگاهی داد و آن ها را در این دنیای بزرگ و شبکه جهانی امن نگه داشت؟ بررسى هاى «NSPCC» بین 2000 نفر از والدین کودکان هشت تا سیزده ساله نشان داد که خیلی از آن ها نمى دانند درباره فضای مجازی چگونه با فرزندانشان صحبت کنند و چگونه به آن ها ایمنی بدهند. در این نظرسنجى مشخص شد که درصد از کودکان هشت ساله حداقل یک بار در هفته از اینترنت البته بدون آگاهی پدر و مادر استفاده کرده اند. نزدیک به 31 درصد از والدین هم اعتراف کرده اند که از فرزندان بزرگ تر یعنی خواهر و برادر بزرگ تر کودک که تجربه ی استفاده از اینترنت دارند، خواسته اند تا به سؤال هاى آن ها درباره فضای مجازی جواب بدهند. علاوه بر این 16 درصد از والدین گفته اند که آن ها با اعتمادبه نفس بیشتری مى توانند درباره ی خطرهای دنیای واقعی با کودکانشان صحبت کنند تا خطرات احتمالی دنیای مجازی و اینترنت و زندگى آنلایشن

آموزش آنلاین مهم تر از قبل

کارشناسان این مؤسسه هشدار داده اند که کودکان به طور بالقوه از توصیه هاى پدر و مادر استقبال مى کنند و بهتر است زمانی که کودکان آنلاین مى شوند، والدین ضمن حمایت نامحسوس از آن ها درباره ی فضای مجازی با آن ها صحبت کنند و این موضوع را نادیده نگیرند. خطرهایی که کودکان را در اینترنت تهدید مى کند، بیشتر به نقض حریم خصوصی و استفاده و استثمار از کودکان برمى گردد. خطرهایی که فقط با راهنمایی پدر و مادر است که مى تواند با خیال راحت یک کودک ناآشنا به فضای مجازی هیچ خبری از آن ندارد و پنجره هاى وب را باز کند و وارد دهکده ی جهانی شود. والدین با روش هاى مختلفی مى توانند فرزندانشان را از سنین پایین با خطرهایی که در فضای مجازی وجود دارد، آشنا کنند.

پیشگیری از درمان بهتر است

١ به کودکانتان بگویید کسانی که مخاطب آنلاین هستند، همیشه آن فردی نیستند که ادعا مى کنند. مثلاً بارها دیده شده مردها خودشان را جای دخترها جا زده اند یا دختری خودش را یک مرد جوان معرفی کرده است و...

٢ اسرارشان را برای خودشان نگه دارند. باید به فرزندانتان آموزش بدهید اطلاعات شخصی شان را در فضای مجازی محرمانه نگه دارند و در دسترس و دید عموم نگذارند.

٣ برای کودکان زیر هشت سال هیچ وقت ایمیل شخصی نسازید و از آن ها بخواهید برای ثبت نام در شبکه های اجتماعی از ایمیل خانوادگی استفاده کنند.

۴ از کودکتان بخواهید اگر از طرف کسی به جایی دعوت شدند، حتماً به شما بگویند. یعنی از آن ها بخواهید برای دیدار با کسانی که در فضای مجازی هستند مثل افراد واقعی از شما اجازه بگیرند. به کودکانتان آموزش بدهید آن ها نباید از هرکسى اطاعت کنند. ممکن است کودک شما در فضای مجازی از طرف یک آدم غریبه تحت فشار قرار بگیرد تا مجبور به انجام کاری شود. قبل از انجام هر کاری، موضوع را حتماً با شما در جریان بگذارد تا اگر قرار است اقدامی انجام شود، از طرف شما باشد. این موضوع را بدون توجه به سن کودک مدام تکرار کنید تا کودک آن را درک کند.

۵ به کودکتان بگویید زورگویى هاى اینترنتی را و هرچه تهدید و ناسزاگویی است، حتماً به شما خبر بدهند.

۶ رایانه اى را که کودک از آن استفاده مى کند، در اتاق شخصی اش نگذارید. رایانه را به عمد در جایی بگذارید که بقیه خانواده هم حضور دارند، یعنی با یک سر چرخاندن بتوانید صفحه مانیتور را ببینید. سعی کنید ارتباط نزدیکی با کودکتان داشته باشید تا کودک همیشه به شما اطمینان داشته باشد و به راحتى پیام ها و خبرها و رفتارهایی را که در فضای مجازی مى بیند، با شما در جریان بگذارد.

٧ مطمئن باشید که فرزندانتان به حساب هاى کاربری شما دسترسی ندارند. مثلاً حساب کارت هاى اعتباری یا اطلاعات بانکى تان را درجای مطمئنی ذخیره کنید.

٨ استفاده از رایانه و اینترنت را برای فرزندانتان قانونمند کنید. یعنی اینکه باید قبل از استفاده بدانند اجازه ی انجام چه فعالیت هایى را دارند. برای بچه هاى زیر دوازده سال باید قوانین مشخصی برای استفاده از اینترنت بگذارید. یعنی باید تحت نظارت کامل فعالیت اینترنتی انجام بدهند، به این صورت که فعالیت آن ها در فضای مجازی باید از نظر زمان و موضوع حتماً با نظارت کامل والدین انجام شود. در این مورد با فرزندتان شفاف برخورد کنید، بهتر است بداند که کنترل مى شود.

٩ برای استفاده از اینترنت وقت و روز مشخص کنید. مثلاً چند روز در هفته و در آن چند روز، چند ساعت مى توانند پای اینترنت بنشینند. مثلاً بیشتر از دو ساعت در روز برای کودکان زیر دوازده سال زمان زیادی است. سعی کنید در این زمان نظارت محسوس هم داشته باشید.

١٠ اگر از آن دسته پدر و مادرهای استرسی هستید و مدام دلتان شور مى زند، بهتر است کاری کنید که کودکتان همزمان با شما از رایانه و البته اینترنت استفاده کند، این گونه عوارض احتمالی استفاده از رایانه و اینترنت کمتر مى شود.

١١ برنامه هایى در بازار رایانه عرضه شده که مى توانید با آن دسترسی کودکان را به فضای مجازی کنترل کنید. یعنی اینکه متوجه مى شوید کودکتان در دو، سه ساعتى که پشت رایانه نشسته، وارد چه صفحه هایى شده و چه بازى هایى انجام داده است. کودکان هیچ تجربه اى از اینترنت و مشکلات آن ندارند، به همین دلیل اگر اشتباهی داشته باشند، سعی مى کنند آن را پنهان کنند. مثل اینکه به اشتباه وارد سایت نامناسبی شده باشند یا به اشتباه ایمیلى فرستاده باشند و... یک بار برای همیشه این موضوع را روشن کنید که حتماً با شما صداقت داشته باشند. به فرزندتان بیاموزید قبل از اینکه مشکل بزرگی پیش بیاید آن را با شما مطرح کنند.

١٢ حتماً حواستان به هشدارها و علائم صفحه ها باشد. سایت ها و فضاهاى مجازی که استفاده از آن ها برای نوجوانان مجاز است، به هیچ وجه نمى تواند برای کودک زیر ده سال هم مجاز باشد.

١٣ یادتان باشد اگر شما تمام وقت پشت رایانه مى نشینید و اوقات فراغتی با خانواده ندارید، پس چطور مى توانید از فرزندتان بخواهید زمان محدودی در اینترنت باشد؟ با محدودیت هایى که برای خود در مورد استفاده از رایانه و فضاهای مجازی مى گذارید، مى توانید الگوی خوبی برای فرزندتان باشید.

١۴ پدر و مادر همیشه الگوی فرزندانشان هستند، اگر مدام از شبکه هاى مجازی صحبت کنید و حواستان به عکس گرفتن و کامنت گذاشتن و کامنت گرفتن باشد، آن ها هم مى خواهند این فضا را تجربه سایت ها و شبکه ها بروید و کمتر درباره ی عکس و کنند، پس بهتر است جلوی فرزندتان کمتر به این کامنت و لایک صحبت کنید.

١۵ مطمئن شوید فرزندانتان قوانین اینترنت را اجرا مى کنند. مثلاً بعضی از شبکه هاى اجتماعی محدودیت سنی دارند و کودکان زیر سیزده سال را نمی پذیرند؛ خیلی از بچه ها به دلیل کنجکاوی، سن خودشان را به دروغ، بالاتر مى گویند و وارد این شبکه ها مى شوند که خیلی به درد سن و سالشان نمى خورد. قبل از اینکه کودکتان را با اینترنت و فضای مجازی تنها بگذارید، مطمئن شوید که با صداقت همه فرم ها را پر مى کند.

١۶ اینترنت را با کودکتان قسمت کنید. انگار که مى خواهید برای کودکتان قصه بگویید، با این روش در بازى ها و نرم افزارها و فیلم هایى که مى بیند، سهیم مى شوید. اجازه بدهید کودک درباره ی چیزهایی که مى بینید با شما صحبت کند و شما هم با علاقه به حرف هایش گوش بدهید، انگار که به شنیدن آن علاقه مند هستید و از آن لذت مى برید. کودکتان را تشویق کنید تا بیشتر با شما از تجربیاتش بگوید و با جمله «از اینکه این صفحه رو به من نشون دادی» یا «چه خوب شد که پرسیدی» او را سر وجد بیاورید. با این رفتارهای مثبت کودک یاد مى گیرد، همیشه درباره ی فضاهایی که تجربه مى کند با شما صحبت کند.