نگرانی از جایی شروع مى شود که کودک باید بعد از کانون خانواده وارد فضای بزرگ ترى به نام جامعه شود. جایی که کودک ، غیراز مادر و پدر و خواهر و برادر و جایی که باید به تنهایى کارهایش را انجام بدهد و مسئولیت کارهایش را بپذیرد. فامیل نزدیک، با افراد غریبه و کودکانی هم سن یا بزرگ تر از خود آشنا مى شود. حالا این سؤال مطرح مى شود که یک کودک بدون آموزش لازم و آگاهی از حقوق خود چطور مى تواند در فضای بیرون از خانه، بدون خطر و البته ایمن بزرگ شود؟ سؤالى که پاسخ به آن مى تواند همه نگرانى هاى والدین را برطرف کند.
آکاایران: آموزش والدین جهت مراقبت از کودک خود در مکانهای عمومی
قبل از هر چیز یادتان باشد به هیچ وجه کودکتان را در فضای عمومی تنها نگذارید. حتی چشم برداشتن از کودک برای چند دقیقه و سپردن او به افراد غریبه مى تواند شما را براى همیشه پشیمان کند. در ادامه، به این موارد دقت کنید:
1. حتی اگر پارک و زمین بازى مخصوص کودک در فاصله ای بسیار نزدیک به خانه قرار دارد، او را هرگز به تنهایى به آنجا نفرستید. همیشه باید یکی از والدین (پدر یا مادر) یا پرستار بچه یا برادر یا خواهر بزرگ تر که حداقل هشت سال بزرگ تر است، از او مراقبت کند. حتی برای آب خوردن یا خرید بستنی هم کودکتان را تنها جایی نفرستید و همیشه خودتان همراه او بروید.
2. کودک زیر هشت سال را به مغازه و فروشگاه چند دقیقه از ماشین به تنهایى بیرون برود. شاید فرد نفرستید و نگذارید تنها در ماشین بماند یا حتی برای مغازه دار و فروشنده ها را بشناسید اما همه ی کسانى را که برای خرید به مغازه مى آیند، نمى شناسید.
3. در مکان هاى شلوغ مثل اتوبوس و مترو و فروشگاه هاى شلوغ و پر از ازدحام، دست کودکتان را محکم بگیرید و همیشه کنار خود نگه دارید. در اتوبوس یا مترو و تاکسی، اول بگذارید کودکتان بنشیند و بعد شما کنار او بنشینید؛ یعنی کودکتان را کنار یک فرد غریبه ننشانید.
4. آدرس و شماره تلفن و اسم و فامیل پدر و مادر را به کودکتان آموزش بدهید. قبل از اینکه از خانه بیرون بروید، چند بار از او آدرس و شماره ی تلفن خانه را بپرسید. به کودکتان آموزش بدهید بعد از گم کردن پدر و مادر فقط از پلیس کمک بخواهد. پلیس را به او نشان بدهید و از او بخواهید فقط از کسی کمک بخواهد که لباس پلیس پوشیده است. به هیچ وجه به افرادی که مى خواهند به او کمک کنند، اعتماد نکند و فقط به پلیس مراجعه کند.
5. به کودکتان آموزش بدهید در زمین بازى به حرف افراد غریبه توجهی نکند. مثلاً از فرزندتان بخواهید اگر مرد یا پسر بزرگ تر یا حتی زنی ناشناس، او را به بستنی یا شکلات یا یک چیز هیجان انگیز دعوت کرد، این موضوع را حتماً با شما مطرح کند و با نظر شما به خواسته ی او جواب بدهد.
6. شما مى توانید به کودکتان آموزش بدهید در مهمانى هاى خانوادگی فقط با کودکان بازی و صحبت کند و برای بازی و صحبت با بزرگ ترهاى غریبه حتماً از شما اجازه بگیرد؛ و اگر از طرف فرد غریبه ای به مکان بسته یا تاریکی دعوت شد، حتماً جوابشان این موضوع را برای او روشن کنید که افراد بزرگ تر «نه» باشد و بلافاصله موضوع را با شما مطرح کند. ناشناس نمى توانند دوست و هم بازى او باشند. البته نباید فضا را براى کودک ناامن نشان بدهید و کاری کنید از همه ی غریبه ها بترسد. فقط از او بخواهید شما را در جریان بازى هایش با افراد بزرگ تر بگذارد.
7. افراد بیمار و کودک آزار بیشتر از کودکان ضعیف و ترسو و بدون اعتمادبه نفس سوءاستفاده مى کنند، پس پدر و مادر باید به این موضوع توجه کنند که کودکی شجاع و با اعتمادبه نفس تربیت کنند. کودکی که به حقوق خود آشناست و اجازه نمى دهد کسی به او دست بزند، حتی برای نوازش و بوسیدن. کودک ترسو و خجالتی ممکن است در شرایط بد قرار بگیرد اما به دلیل نداشتن اعتمادبه نفس و شجاعت، این موضوع را از اعضای خانواده پنهان کند.
8. به کودکتان آموزش بدهید آن ها به هیچ وجه مجبور به انجام کاری برای افراد غریبه و همسایه و حتی افراد فامیل نیستند. خرید نان و هر چیز دیگری، وظیفه ی کودک شما نیست. کمک کردن به افراد بزرگ تر هم باید با نظر و صلاح دید والدین و البته با نظارت یکی از اعضای خانواده (پدر و مادر یا خواهر و برادر بزرگ تر) انجام شود.
آموزش هوشیاری
1. همیشه یک دانش آموز قلدر در هر مدرسه ای پیدا مى شود. به فرزندتان آموزش بدهید به هیچ وجه زیر بار حرف زور دانش آموز بزرگ تر از خودش نرود. اگر از طرف او تهدید شد یا کتک خورد، موضوع را سریع به اطلاع اولیای مدرسه و پدر و مادرش برساند. ترسیدن و مطیع دستور دیگران شدن، بزرگ ترین مسئله اى است که دانش آموزان کوچک را تهدید مى کند. باید به فرزندتان بیاموزید او فقط مسئول کارهای خودش است و هیچ مسئولیتی در قبال دانش آموزان دیگر ندارد؛ و اگر در چنین موقعیتی قرار گرفت به هیچ وجه نباید سکوت کند.
2. دانش آموزان کوچک تر در معرض سوءاستفاده جنسی از طرف دانش آموزان بزرگ تر هم هستند. به کودکتان آموزش بدهید اگر یک دانش آموز یا یکی از افراد مدرسه از او خواست به جایی خلوت یا یک کلاس خالی یا حتی انباری یا زیرزمین برود با صدای بلند و قاطعانه «نه» بگوید و حتماً موضوع را به مسئولان مدرسه و شما و همسرتان اطلاع و توضیح بدهد. او باید بیاموزد که توالت و دستشویی یک فضای شخصی است و هنگامی که او در توالت است اگر کسی خواست به این فضای شخصی به هر دلیلی وارد شود، باید از این کار
3. والدین باید حواسشان به وضعیت روانی فرزندشان جلوگیری کند و سریع به مسئولان مدرسه خبر بدهد. باشد و به خوبى به حرف هاى او گوش بدهند. اگر کودکتان پرخاشجو یا ساکت و بى حرف شده است، خلق وخوى فرزندتان نگذرید و همیشه پیگیر این تغییر حتماً از او دلیلش را بپرسید. هیچ وقت سرسری از تغییر باشید. ممکن است از طرف معلم تنبیه کلامی یا بدنی شده باشد یا ممکن است از طرف دانش آموز بزرگ تر به او آسیبی رسیده باشد. بعضی از کودکان به دلیل نداشتن اعتمادبه نفس نمى توانند مشکلات را با اعضای خانواده مطرح کنند و اینجاست که خانواده ها باید حواسشان به تغییر خلق وخوى فرزندشان باشد و سریع اقدام کنند. یک کودک مضطرب و نگران همیشه حرفی برای گفتن دارد، پس حتماً گوش شنوایی برای او باشید و با فراهم کردن فضای امن از او بخواهید همه ی رازهایش
4. پسران زیر ده سال عاشق ماشین هاى رنگارنگ و را به شما بگوید و هیچ رازی بین او و شما مگو نباشد. موتورهای خوش رنگ و لعاب هستند. به پسرانتان موردعلاقه شان شوند، به افراد غریبه و ناشناس و آموزش بدهید، برای اینکه سوار ماشین یا موتور پیشنهاد آن ها اعتماد نکنند. دختران زیر ده سال هم به عروسک و اسباب بازى هاى رنگی دخترانه علاقه دارند. به دخترانتان آموزش بدهید برای گرفتن عروسک یا شکلات یا اسباب بازى به سمت ماشین افراد غریبه نروند و همیشه قبل از پذیرفتن چنین دعوت هایی، حتماً موضوع را به بزرگ تر خود اطلاع بدهند.
5. به فرزندتان آموزش بدهید در کلاس هاى ورزشی مثل شنا و هر ورزش دیگری که باید لباسشان را عوض کنند، مراقب حریم شخصی خود باشند. به بچه ها آموزش بدهید بدنشان فقط متعلق به خودشان است و هیچ کس حق ندارد به بدن او دست بزند. اگر کودک در چنین وضعیتی قرار گرفت، باید با صدای بلند بگوید «نه، برو!» و بلافاصله به مسئول مدرسه و پدر و مادرش خبر بدهد.
6. سن استفاده از سیگار و مواد مخدر پایین آمده است، پس از هر چیز به کودکتان آموزش «نه» گفتن بدهید. هرگونه حواستان باشد آموزش را از سنین پایین شروع کنید. قبل دعوت به استفاده از سیگار و هر مواد دیگری را باید بى پاسخ بگذارد و به هیچ وجه نباید خود را در چنین موقعیتی قرار بدهد. از کودکتان بخواهید بعد از روبه رویی با این موقعیت حتماً موضوع را با مسئولان مدرسه و پدر و مادرش در میان بگذارد. بچه ها در این سن خیلی کنجکاو هستند، پس حتماً با یک مشاوره ی خوب با یک مشاور، به کودکتان آموزش بدهید مواد مخدر و سیگار چه بلایی سر سلامت و عزت نفس و شخصیت او مى آورند و بعد از روشن کردن این موضوع، از او بخواهید اگر در چنین موقعیتی قرار گرفت، حتماً درباره ی این موضوع با شما صحبت کند. حواستان به نوع گویش و برخوردتان باشد، هرگونه برخورد مبتنی بر ترساندن و بدون توضیح با فرزندتان، مى تواند نتیجه ی عکس بدهد و کودک برای ارضای کنجکاوى اش به سمت آن چیزی برود که از آن بر حذر شده است؛ پس اول دلایل را برایش روشن کنید و بعد از او بخواهید از آن دوری کند.
فضای خصوصی و حریم شخصی
1. اولین و مهم ترین نکته این است که به کودکتان آموزش بدهید که به این درک برسد که بدنش فقط متعلق به خود اوست و هیچ کس جز خودش حق ندارد به بدنش دست بزند. به کودکتان اطمینان بدهید همیشه از او حمایت مى کنید و اگر کسی خواست به بدن او دست بزند، شما اولین نفری هستید که باید باخبر شود. با فرزندتان تمرین کنید که اگر کسی خواست به او دست بزند با صدای بلند بگوید «نه» و از آن محیط دور شود و بلافاصله خانواده اش را در جریان اتفاق بگذارد.
2. به فرزندانتان آموزش بدهید اگر در فضای ناامنى هستند و احساس ناامنى مى کنند، خیلی سریع آنجا را ترک کنند و به حس و شهود خود اطمینان کنند.
3. به فرزندتان سرنخ هایى درباره ی رفتار نامناسب بدهید. مثلاً مجموعه ای از کدهایی را با فرزندتان تمرین کنید که اگر فرد غریبه اى آن حرکات را انجام داد، سریع آن
4. به فرزندتان آموزش بدهید فضای شخصى اش را محل را ترک کند و موضوع را به پدر و مادرش بگوید. حفظ کند. مثلاً وقتی به حمام مى رود، حتماً حواسش به بسته بودن در و پنجره ها باشد و به محض اینکه در موقعیت یا مکانی احساس ناامنى مى کند، موضوع و دلیل ناامنى را برای پدر و مادرش توضیح بدهد.
5. اتاق خواب حریم شخصی کودک شماست. به او آموزش بدهید قبل از عوض کردن لباس هایش باید از بسته بودن در و پنجره و کشیده شدن پرده ها مطمئن باشد. هیچ وقت نگذارید فرزندتان لباسش را در یک فضای عمومی و جلوی چشم افراد غریبه عوض کند. همیشه به او بگویید خودش باید مراقب بدن خودش باشد و همیشه در یک فضای دربسته، لباسش را عوض کند.
منبع : 