گیاه کوهوش سیاه و تمام خواص ای آن برای بانوان

آکاایران: گیاه کوهوش سیاه قرن هاست که برای اهداف دارویی استفاده می شود. بومیان آمریکا از این گیاه برای درمان بیماری های همچون درد ، تب ، سرفه و ذات الریه استفاده می کردند. آنها همچنین از کوهوش سیاه برای درمان مشکلات مربوط به سلامت باروری زنان استفاده می کردند. از حدود دهه ۱۹۵۰ ، کوهوش سیاه به صورت مکمل غذایی برای کاهش علائم یائسگی مورد استفاده قرار گرفته است.

این گیاه همچنین ممکن است به درمان و بهبود سایر مسائل مربوط به سلامتی نیز کمک کند. برخی از زنانی که برای بهبود علائم یائسگی ، کوهوش سیاه را مصرف می کنند ، ممکن است از گرگرفتگی ، تعریق شبانه و خشکی واژن رهایی پیدا کنند . کوهوش سیاه هم فواید و هم عوارض جانبی دارد ، بنابراین قبل از افزودن این مکمل به رژیم غذایی خود ، خطرات آن را ارزیابی کنید و با پزشک خود مشورت کنید.

به نظر می رسد که مزایای کوهوش سیاه به جز فیتواسترژونی آن مربوط باشد. فیتواستروژن ترکیبی گیاهی است که از عملکرد هورمون استروژن در بدن تقلید می کند. با این حال محققان معتقد هستند که معرفی گیاه کوهوش سیاه در قالب یک فیتواستروژن واقعی، نیازمند انجام مطالعات بیشتری است. اما در مجموع چه فوایدی به این گیاه جالب نسبت داده می شود؟

کمک به بهبود علائم آزار دهنده یائسگی

با توجه به مقاله ای که از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است، کوهوش سیاه پتانسیل بالایی در جهت برقراری تعادل هورمونی بدن از خود نشان داده است. به طور کلی تسکین علائم آزار دهنده یائسگی یکی از اصلی ترین دلایلی است که مردم را به استفاده از این گیاه علاقه مند کرده است و شواهد قانع کننده ای نیز در این راستا وجود دارد.

برای مثال تحقیق و بررسی روی 80 تن از بانوان یائسه که دچار گرگرفتگی می شدند، نشان دهنده تاثیر مثبت مصرف روزانه 20 میلی گرم کوهوش سیاه به مدت حداقل 8 هفته بود. این افراد در انتهای مطالعه، گرگرفتگی بسیار کمتری را در مقایسه با دوران قبل از مصرف مکمل گزارش کردند. علاوه بر این مطالعات انسانی دیگر نیز یافته های مشابهی را به تایید رسانده اند.

تقویت قدرت باروری

کوهوش سیاه در تقویت قدرت باروری مکانیسم جالبی را از خود نشان داده است. تحقیقات حاکی از آن هستند که این گیاه می تواند اثربخشی داروی باروری کلومیفن را در افراد نابارور افزایش دهد و بدین ترتیب به بالا رفتن احتمال بارداری کمک کند.

با استناد به 3 مطالعه انسانی کوچک با جامعه آماری محدود، میزان باروری یا تخمک گذاری موفق در میان زنان مبتلا به ناباروری که مکمل کوهوش سیاه را به همراه کلومیفن (طبق تجویز پزشک معالج) مصرف کرده بودند، بهبود یافته بود.

کمک به درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک، سندرم پیش از قاعدگی و تنظیم چرخه قاعدگی

علاوه بر موارد ذکر شده، مصرف مکمل های این گیاه ممکن است فواید زیر را برای سلامت زنان به دنبال داشته باشد:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): مصرف مکمل کوهوش سیاه ممکن است احتمال بارداری در زنان مبتلا به این عارضه را افزایش داده و به تنظیم سیکل زنان مبتلا کمک کند.
• فیبروم رحم: مکمل کوهوش سیاه احتمالا برای کاهش اندازه فیبروم رحم در زنان مفید می باشد.
• سندرم پیش از قاعدگی و اختلال دیسفریک قبل از قاعدگی: ادعاهای زیادی درباره اثر مثبت مکمل کوهوش سیاه در کاهش علائم این موارد وجود دارد اما نمی توان با قطعیت درباره آن ها سخن گفت.
• تنظیم سیکل قاعدگی: مصرف مکمل کوهوش سیاه در خانم های سالم یا کسانی که به PCOS مبتلا هستند و تحت درمان های باروری مانند کلومید قرار دارند احتمالا برای تنظیم سیکل قاعدگی مفید است.

سلامت مغزی و کمک به خواب راحت تر

دیده شده که گیاه کوهوش سیاه اثرات مفیدی بر سلامت روان به ویژه در زنان یائسه به دنبال دارد. در یک مطالعه مروری تاثیر استفاده از مکمل های دارویی حاوی این گیاه بر اضطراب، افسردگی و سلامت روانشناختی بانوان یائسه مورد بررسی قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که این مکمل تاثیری بر اضطراب ندارد اما می تواند بهبود بسیاری از علائم روانشناختی را به همراه داشته باشد.

از طرفی دیگر کوهوش سیاه با بهبود عوارضی نظیر گرگرفتگی، اختلال متداول خواب در بانوان یائسه را بهبود می بخشد و سبب می شود که فرد بتواند خواب شبانه راحت تری را تجربه کند. همچنین ترکیب این گیاه با روی، زنجبیل و هیالورونیک اسید نیز قدرت بهبود گرگرفتگی های مرتبط با بی خوابی و استرس را در اختیار دارد.

کاهش علائم یائسگی

یکی از مهم ترین دلایل استفاده از کوهوش سیاه در اکثر زنان کاهش علائم یائسگی می باشد زیرا به نظر می رسد مصرف مکمل های این گیاه می تواند به کاهش گر گرفتگی و سایر علائم یاسئگی کمک کند.

سرطان

کوهوش سیاه دارای فعالیت بالقوه استروژنی بوده و مانند هورمون استروژن رفتار می کند، این خاصیت در حالت معمول ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه یا تشدید آن شود با این حال به نظر می رسد این گیاه چنین اثری ندارد و حتی ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد.

در برخی موارد دیده شده عصاره کوهوش سیاه فعالیت ضد استروژنی از خود نشان داده و رشد سلول های سرطانی را کند کرده است.

کاهش وزن

زنان یائسه به دلیل کاهش طبیعی سطح استروژن در بدن ممکن است در معرض خطر افزایش وزن ناخواسته قرار بگیرند در حالی که کوهوش سیاه با خاصیت استروژنی خود احتمالا به مدیریت وزن در زنان یائسه کمک خواهد کرد.

تداخلات دارویی مکمل کوهوش سیاه

کوهوش سیاه ممکن است با برخی داروها و تکنیک های درمانی تداخل داشته باشد، از جمله:

• هورمون درمانی جایگزین: کوهوش سیاه احتمالا روی سطح هورمون ها به خصوص سطح استروژن اثر گذاشته که در صورت همزمان شدن با این تکنیک می تواند اثرات غیر منتظره ای داشته باشد.
• قرص های جلوگیری از بارداری: بیشتر قرص های جلوگیری از بارداری از استروژن و یا پروژسترون ساخته شده اند، بنابراین کوهوش سیاه با تاثیر روی هورمون ها ممکن است در اثربخشی قرص های بارداری هورمونی تداخل ایجاد کند.
• از آن جا که یکی از شدیدترین عوارض جانبی کوهوش سیاه آسیب کبدی می باشد لازم است در مصرف آن به همراه سایر مکمل ها و داروهایی که ممکن است به کبد آسیب برسانند احتیاط کنید.
• کوهوش سیاه ممکن است با برخی داروهای دیگر نیز تداخل داشته باشد که هنوز مشخص نشده است، بنابراین توصیه می شود قبل از مصرف مکمل های آن با پزشک مشورت کنید.

عوارض جانبی و احتیاطات مصرف

مصرف این گیاه معمولا برای اکثر افراد (به جز خانم های باردار، مادران شیرده و نوزادان) بی خطر است.

کوهوش سیاه دارای عوارض جانبی بالقوه ای است که معمولا خفیف می باشد. از جمله این علائم می توان به ناراحتی گوارشی، حالت تهوع، بثورات پوستی، عفونت، دردهای عضلانی، درد یا بزرگ شدن سینه، لکه بینی یا خونریزی خارج از دوره قاعدگی اشاره کرد.

با این حال در برخی موارد دیده شده مصرف این مکمل باعث برخی آسیب های جدی از جمله آسیب کبدی می شود بنابراین اگر به بیماری کبدی مبتلا هستید یا از مکمل ها یا داروهایی استفاده می کنید که ممکن است به کبد آسیب برسانند نباید از این گیاه استفاده کنید.

به علاوه مصرف کوهوش سیاه در مقادیر زیاد ممکن است به گلبول های قرمز خون آسیب زده و باعث بروز کم خونی شود.

افراد مبتلا به بیماری کلیوی باید در مصرف این مکمل احتیاط کنند زیرا اطلاعات کمی درباره توانایی دفع بدن هنگام آسیب کلیه ها وجود دارد.

از آن جا که تحقیقات کافی درباره این گیاه انجام نشده ممکن است دچار عوارضی شوید که هنوز ناشناخته است، در این صورت به پزشک اطلاع دهید.

دوز توصیه شده کوهوش سیاه میان برندهای مختلف تفاوت جزئی دارد. اما معمولا دوز 20 الی 120 میلی گرم عصاره استاندارد شده از این گیاه برای استفاده روزانه مناسب خواهد بود. برای کمک به محدودسازی علائم ناشی از یائسگی، حداقل دوز روزانه 20 میلی گرم کارایی کافی را از خود نشان داده است. همچنین برخی از متخصصین حوزه سلامت و پزشکان معتقد هستند که نباید از فرآورده های حاوی کوهوش سیاه برای مدت زمان بیش از 6 ماه تا 1 سال با توجه به احتمال آسیب کبدی آن استفاده کرد. امروزه انواع مکمل های دارویی این گیاه در بازار موجود هستند و می توان آنها را بر اساس نیاز و پس از مشورت با پزشک یا داروساز مورد مصرف روزمره قرار داد.

منبع: healthline & asriran