اینجا بزرگ‌ترین و مجهزترین پارک ترافیک تهران است که قبل از رسیدن بچه‌ها به سن قانونی قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی را به آنها آموزش می‌دهد. گردش نیمروز ما در پارک ترافیک را بخوانید و رانندگی راننده کوچولو‌ها را با آنچه در شهر می‌بینیم مقایسه کنید. پارک آموزش ترافیک تهران که در محله پونک تهران واقع شده، مینیاتوری زمخت از تسهیلات و تجهیزات پارک‌های آموزش ترافیک و ایمنی در سطح جهان است. این پارک که به‌صورت رایگان در اختیار مدارس مقطع ابتدایی قرار می‌گیرد، با هدف آموزش رفتار ترافیک برای کودکان و نوجوانان طراحی و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این پارک توسط سازمان حمل‌ونقل و ترافیک تهران و از محل بودجه این سازمان، در زمینی به مساحت ۵/۳ هکتار در شمال غربی میدان پونک تهران و با تاسیساتی شامل معابر، آمفی تئاتر، توقفگاه، جایگاه انرژی، بوفه و ساختمان اداری و آموزشی اجرا شده است که یکی از بزرگ‌ترین و مجهزترین پارک‌های آموزش ترافیک در ایران است.
صدای هیاهوی بچه‌ها با دیدن ماشین‌های شارژی همه سکوت پارک را خط خطی می‌کند. پسر کوچولو‌ها با لباس‌های یک دست که فرم مدرسه‌شان است از روی جدول‌ها می‌پرند و روی بدنه ماشین‌ها دست می‌کشند. مسئول روابط عمومی پارک ترافیک با یک پوشه و یک سوت قرمز از راه می‌رسد. سعدآبادی مربی‌های مدرسه را به دفتر راهنمایی می‌کند و سرپرستی بچه‌ها را برعهده می‌گیرد. بالاخره 400 تا بچه کوچک و پر سر و صدا پشت سر هم ردیف می‌شوند. سعدآبادی می‌گوید بچه‌ها یاد می‌گیرند که مکان‌های امن کجاست؛ از روی پل هوایی و زیر گذر رد می‌شوند و بعد یاد می‌گیرند پشت چراغ قرمز توقف کنند. در این قسمت از آموزش رنگ، حرف اول و آخر را می‌زند. همه مفاهیم اولیه ترافیکی با زبان موزیک و ترانه به بچه‌ها آموزش داده می‌شود و آنها مختارند هر چندبار که دوست داشتند از خیابان‌ها عبور کنند. حالا بچه‌ها حسابی یاد گرفته‌اند که پل هوایی به چه کار می‌آید. آنها از بالای پل برای بچه‌های سال بالایی دست تکان می‌دهند .
بچه‌های پیش دبستانی با صدای بلند شعر چراغ راهنمایی را می‌خوانند و کلاس دومی‌ها و سومی‌ها پشت چراغ قرمز صف بسته‌اند تا نوبت سواری‌شان شود. سعد آبادی روی سر تک تک بچه‌های داخل صف دست می‌کشد و می‌گوید: اینجا یک مدل است از خیابان‌های پرتردد شهر؛ بچه‌ها قبل از اینکه در مدرسه آموزش ترافیک ببینند اینجا یاد می‌گیرند که به جای پریدن یکباره وسط خیابان و رد شدن از روی گاردریل‌ها تا خط‌کشی عابر پیاده راه بروند و حتما به چراغ راهنمایی و رانندگی احترام بگذارند. کلاس دومی‌ها و سومی‌ها اجازه دارند با مربی سوار ماشین‌های شارژی بشوند و خیابان‌های بدون پیچ شهرک ترافیکی را طی کنند.
سعد آبادی می‌گوید: پارک ترافیک تهران به غیر از روزهای پنج‌شنبه و جمعه در تمام روزهای هفته و در 2 شیفت روزانه، فعالیت می‌کند. او یکی از دلایل تشکیل چنین پروژه آموزشی را، بالا بودن تاثیرپذیری و نهادینگی دوره کودکی در یادگیری دانسته و می‌گوید: سازمان ترافیک با تحقیقات وسیعی که انجام داده بهترین زمان برای دریافت مسائل مربوط به ترافیک را در مقاطع سوم، چهارم و پنجم دبستان دانسته. وی با تاکید بر این نکته که آموزش در محیط واقعی با خطر توام است گفت: آموزش مستقیم در محیط واقعی تبعات ناامنی برای کودک دارد. از این جهت، مینیاتوری از ترافیک شهری، آموزش را پیش می‌برد و تبعات آموزش در موقعیت واقعی را ندارد. سعد آبادی ادامه می‌دهد: در این پارک، ترافیک برای کودکان مسئله تاریک و ناراحت‌کننده‌ای نیست بلکه کودک می‌آموزد در فضای ترافیک چطور ایمن باشد. بچه‌ها برگه‌های جریمه‌ای را که گرفته‌اند به همراه کارت‌های صد آفرین موقع خروج تحویل می‌دهند و جایزه می‌گیرند. آنها خوشحالند که توانستند یک روز بدون دغدغه رانندگی کنند و نقش پدرهای‌شان را بازی کنند. به گفته سعد آبادی، پارک آموزش ترافیک پونک، برای تحت پوشش قرار دادن منطقه۵ تهران، تجهیز و برنامه‌ریزی شده بود. با وجود این به‌دلیل بالا بودن میزان استقبال مدارس مناطق مختلف شهر و امکانات محدود این پارک برای آموزش، بچه‌های کمی می‌توانند از امکانات عملی مناسب بهره‌مند شوند. تابستان‌ها ساعت کار پارک تا 7 افزایش پیدا می‌کند و خانواده‌ها هم می‌توانند در کنار بچه‌های‌شان از آموزش‌های پارک ترافیک بهره‌مند شوند. ساعت بازدید تمام شده است. بچه‌ها خسته و سرخوش از آموزش‌هایی که حین بازی دیده‌اند و یاد گرفته‌اند، سوار ماشین‌های‌شان می‌شوند تا تجربه یک روز ماشین سواری بدون ترس از تصادف را برای همکلاسی‌های غایب و پدر مادرهای‌شان تعریف کنند. ساعت 12 ظهر است و شیفت صبح تمام شده است.
بچه‌های پایین شهر، بیشترین استقبال و ذوق را نسبت به پارک ترافیک ابراز می‌دارند. «محمود بر آبادی»، مدیر آموزش پارک ترافیک تهران، می‌گوید: «آموزش حضوری موقعیتی است که در آن، آموزش‌دهنده و مخاطب رودررو قرار می‌گیرند و هر دو امکان تجدیدنظر و استفاده از روش‌های تازه و به روز بودن را می‌یابند. تا جایی که گاه مخاطب روش‌های آموزشی آموزش‌دهنده را تغییر یا اصلاح می‌کند. با این حال آموزش مستقیم، نیروی انسانی و امکانات وسیع و زیادی را می‌طلبد.» به گفته او، پارک ترافیک تهران با هدف آموزش حضوری مستقیم و با درآمیختن آموزش نظری و عملی، در چهار محور «عابرپیاده»، «دوچرخه»، «خودرو» و «علائم» تشکیل شده است. برآبادی، شرایط واقعی در آموزش را برای کودک خطرساز دانسته و می‌گوید: «کودک در شرایط واقعی آموزش، مدام در معرض تهدید است. پارک ترافیک که در اصل تجسم واقعیت است، در کنار آموزش، بر بعد تفریح و سرگرمی نیز تمرکز کرده است. به عبارتی، اگر با دانش‌آموز در خارج از چهارچوب مدرسه به‌صورت آموزش کلاسیک مدرسه‌اش رفتار شود، از یادگیری کناره می‌گیرد. از این نظر آموزش در این پارک سعی شده دانش‌آموز احساس ناخوشایند مخاطب واقع شدن را نداشته و در محیط، احساس آزادی و نشاط کند.» او در مورد مربی‌های آموزش‌دهنده در این پارک ترافیک اضافه می‌کند: «پارک در حالت ایده‌آل قرار بود بچه‌ها را در قالب چهار گروه ۴۰ نفری با لباس‌هایی در رنگ‌های متفاوت توسط مربیان مجرب، در تعداد زیاد، مورد آموزش عملی مسائل مربوط به ترافیک قرار دهد. اما آنچه امروز در پارک اجرا می‌شود بهره‌وری از امکانات و تجهیزات محدود موجود، برای کل مدارس مناطق مختلف شهر تهران است.»
اجرای برنامه پارک سیار ترافیک، طرحی بود که همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید از سوی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در مدارس به اجرا گذاشته شد. گروه نمایش سیار که پیش از این نیز به اجرای برنامه‌های تابستانی در بوستان‌های مختلف تهران پرداخته‌اند، این بار همزمان با آغاز سال تحصیلی با حضور در مدارس، به اجرای جنگ ترافیک می‌پردازند. این جنگ که برنامه‌های متنوعی از قبیل نمایش، شعر، موسیقی، اهدای جوایز و... را دربرمی‌گیرد، به‌گونه‌ای طراحی شده که دانش‌آموزان در محیط آموزشی خود بتوانند در کنار همکلاسی‌ها و معلمان خود به آموزش، مرور و تکمیل آنچه تاکنون درخصوص قوانین رفت‌وآمد در معابر می‌دانسته‌اند، بپردازند. کارشناسان، شاخص‌های مهندسی و برنامه‌ریزی ترافیک، اجرای مقررات و آموزش را 3 ضلع مثلثی عنوان می‌کنند که توجه توأم به آن می‌تواند در حل مسائل ترافیکی بسیار مؤثر باشد. در این میان، آموزش به‌عنوان یکی از ارکان ویژه این مثلث، بخش مهمی از فعالیت‌های سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران را به‌خود اختصاص داده است.
ایده پارک آموزش ترافیک با استفاده از خودروهای کوچک، توسط یک آلمانی فنلاندی‌الاصل به نام جاکاناپاری ارائه شد. این فرد، نخستین پارک مجهز به چراغ راهنمایی، تابلوها و خط‌کشی معابر را در سال ۱۹۸۹ در شهر هامبورگ آلمان تاسیس کرد. در حال حاضر صدها پارک آموزش ترافیک در شهرهای مختلف جهان از جمله اتریش، سوئیس، آلمان، فرانسه، انگلیس، لهستان، روسیه، پرتقال، اسپانیا، ژاپن، فنلاند، سنگاپور، هلند، هند و چین، بهره‌برداری می‌شود. تعداد تاسیسات و وسعت تسهیلات و تجهیزات پارک‌های آموزشی ترافیک در شهرهای مختلف جهان، متفاوت است. برای مثال پارک ترافیک کودکان «جاکون پالستر» در فنلاند دارای ۲۵ خودرو پدالی (غیرموتوری) برای کودکان با قد کمتر از 140 سانتی‌متر است که به وسیله یک مسئول آموزش مقررات ترافیک اداره می‌شود. درحالی‌که پارک آموزش کودکان «سونگ پاکو» در چین با وسعتی معادل ۳/۱ هکتار، دارای تسهیلات ویژه ترافیکی، آموزشی و سرگرمی است که با هدف آموزش مقررات ترافیک، شامل چراغ‌های راهنمایی، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، نحوه عبور از تقاطع، عبور از پل، زیرگذر پیاده، تونل و جاده برای کودکان پیش دبستانی (6-4ساله) و کودکان دبستانی طراحی شده است.
منبع : مجله شهرزاد
گام اول؛ ایست
صدای هیاهوی بچه‌ها با دیدن ماشین‌های شارژی همه سکوت پارک را خط خطی می‌کند. پسر کوچولو‌ها با لباس‌های یک دست که فرم مدرسه‌شان است از روی جدول‌ها می‌پرند و روی بدنه ماشین‌ها دست می‌کشند. مسئول روابط عمومی پارک ترافیک با یک پوشه و یک سوت قرمز از راه می‌رسد. سعدآبادی مربی‌های مدرسه را به دفتر راهنمایی می‌کند و سرپرستی بچه‌ها را برعهده می‌گیرد. بالاخره 400 تا بچه کوچک و پر سر و صدا پشت سر هم ردیف می‌شوند. سعدآبادی می‌گوید بچه‌ها یاد می‌گیرند که مکان‌های امن کجاست؛ از روی پل هوایی و زیر گذر رد می‌شوند و بعد یاد می‌گیرند پشت چراغ قرمز توقف کنند. در این قسمت از آموزش رنگ، حرف اول و آخر را می‌زند. همه مفاهیم اولیه ترافیکی با زبان موزیک و ترانه به بچه‌ها آموزش داده می‌شود و آنها مختارند هر چندبار که دوست داشتند از خیابان‌ها عبور کنند. حالا بچه‌ها حسابی یاد گرفته‌اند که پل هوایی به چه کار می‌آید. آنها از بالای پل برای بچه‌های سال بالایی دست تکان می‌دهند .
گام دوم؛ حرکت
بچه‌های پیش دبستانی با صدای بلند شعر چراغ راهنمایی را می‌خوانند و کلاس دومی‌ها و سومی‌ها پشت چراغ قرمز صف بسته‌اند تا نوبت سواری‌شان شود. سعد آبادی روی سر تک تک بچه‌های داخل صف دست می‌کشد و می‌گوید: اینجا یک مدل است از خیابان‌های پرتردد شهر؛ بچه‌ها قبل از اینکه در مدرسه آموزش ترافیک ببینند اینجا یاد می‌گیرند که به جای پریدن یکباره وسط خیابان و رد شدن از روی گاردریل‌ها تا خط‌کشی عابر پیاده راه بروند و حتما به چراغ راهنمایی و رانندگی احترام بگذارند. کلاس دومی‌ها و سومی‌ها اجازه دارند با مربی سوار ماشین‌های شارژی بشوند و خیابان‌های بدون پیچ شهرک ترافیکی را طی کنند.
گام سوم؛ انتخاب
سعد آبادی می‌گوید: پارک ترافیک تهران به غیر از روزهای پنج‌شنبه و جمعه در تمام روزهای هفته و در 2 شیفت روزانه، فعالیت می‌کند. او یکی از دلایل تشکیل چنین پروژه آموزشی را، بالا بودن تاثیرپذیری و نهادینگی دوره کودکی در یادگیری دانسته و می‌گوید: سازمان ترافیک با تحقیقات وسیعی که انجام داده بهترین زمان برای دریافت مسائل مربوط به ترافیک را در مقاطع سوم، چهارم و پنجم دبستان دانسته. وی با تاکید بر این نکته که آموزش در محیط واقعی با خطر توام است گفت: آموزش مستقیم در محیط واقعی تبعات ناامنی برای کودک دارد. از این جهت، مینیاتوری از ترافیک شهری، آموزش را پیش می‌برد و تبعات آموزش در موقعیت واقعی را ندارد. سعد آبادی ادامه می‌دهد: در این پارک، ترافیک برای کودکان مسئله تاریک و ناراحت‌کننده‌ای نیست بلکه کودک می‌آموزد در فضای ترافیک چطور ایمن باشد. بچه‌ها برگه‌های جریمه‌ای را که گرفته‌اند به همراه کارت‌های صد آفرین موقع خروج تحویل می‌دهند و جایزه می‌گیرند. آنها خوشحالند که توانستند یک روز بدون دغدغه رانندگی کنند و نقش پدرهای‌شان را بازی کنند. به گفته سعد آبادی، پارک آموزش ترافیک پونک، برای تحت پوشش قرار دادن منطقه۵ تهران، تجهیز و برنامه‌ریزی شده بود. با وجود این به‌دلیل بالا بودن میزان استقبال مدارس مناطق مختلف شهر و امکانات محدود این پارک برای آموزش، بچه‌های کمی می‌توانند از امکانات عملی مناسب بهره‌مند شوند. تابستان‌ها ساعت کار پارک تا 7 افزایش پیدا می‌کند و خانواده‌ها هم می‌توانند در کنار بچه‌های‌شان از آموزش‌های پارک ترافیک بهره‌مند شوند. ساعت بازدید تمام شده است. بچه‌ها خسته و سرخوش از آموزش‌هایی که حین بازی دیده‌اند و یاد گرفته‌اند، سوار ماشین‌های‌شان می‌شوند تا تجربه یک روز ماشین سواری بدون ترس از تصادف را برای همکلاسی‌های غایب و پدر مادرهای‌شان تعریف کنند. ساعت 12 ظهر است و شیفت صبح تمام شده است.
نمونه مصنوعی
بچه‌های پایین شهر، بیشترین استقبال و ذوق را نسبت به پارک ترافیک ابراز می‌دارند. «محمود بر آبادی»، مدیر آموزش پارک ترافیک تهران، می‌گوید: «آموزش حضوری موقعیتی است که در آن، آموزش‌دهنده و مخاطب رودررو قرار می‌گیرند و هر دو امکان تجدیدنظر و استفاده از روش‌های تازه و به روز بودن را می‌یابند. تا جایی که گاه مخاطب روش‌های آموزشی آموزش‌دهنده را تغییر یا اصلاح می‌کند. با این حال آموزش مستقیم، نیروی انسانی و امکانات وسیع و زیادی را می‌طلبد.» به گفته او، پارک ترافیک تهران با هدف آموزش حضوری مستقیم و با درآمیختن آموزش نظری و عملی، در چهار محور «عابرپیاده»، «دوچرخه»، «خودرو» و «علائم» تشکیل شده است. برآبادی، شرایط واقعی در آموزش را برای کودک خطرساز دانسته و می‌گوید: «کودک در شرایط واقعی آموزش، مدام در معرض تهدید است. پارک ترافیک که در اصل تجسم واقعیت است، در کنار آموزش، بر بعد تفریح و سرگرمی نیز تمرکز کرده است. به عبارتی، اگر با دانش‌آموز در خارج از چهارچوب مدرسه به‌صورت آموزش کلاسیک مدرسه‌اش رفتار شود، از یادگیری کناره می‌گیرد. از این نظر آموزش در این پارک سعی شده دانش‌آموز احساس ناخوشایند مخاطب واقع شدن را نداشته و در محیط، احساس آزادی و نشاط کند.» او در مورد مربی‌های آموزش‌دهنده در این پارک ترافیک اضافه می‌کند: «پارک در حالت ایده‌آل قرار بود بچه‌ها را در قالب چهار گروه ۴۰ نفری با لباس‌هایی در رنگ‌های متفاوت توسط مربیان مجرب، در تعداد زیاد، مورد آموزش عملی مسائل مربوط به ترافیک قرار دهد. اما آنچه امروز در پارک اجرا می‌شود بهره‌وری از امکانات و تجهیزات محدود موجود، برای کل مدارس مناطق مختلف شهر تهران است.»
پارک سیار ترافیک
اجرای برنامه پارک سیار ترافیک، طرحی بود که همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید از سوی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در مدارس به اجرا گذاشته شد. گروه نمایش سیار که پیش از این نیز به اجرای برنامه‌های تابستانی در بوستان‌های مختلف تهران پرداخته‌اند، این بار همزمان با آغاز سال تحصیلی با حضور در مدارس، به اجرای جنگ ترافیک می‌پردازند. این جنگ که برنامه‌های متنوعی از قبیل نمایش، شعر، موسیقی، اهدای جوایز و... را دربرمی‌گیرد، به‌گونه‌ای طراحی شده که دانش‌آموزان در محیط آموزشی خود بتوانند در کنار همکلاسی‌ها و معلمان خود به آموزش، مرور و تکمیل آنچه تاکنون درخصوص قوانین رفت‌وآمد در معابر می‌دانسته‌اند، بپردازند. کارشناسان، شاخص‌های مهندسی و برنامه‌ریزی ترافیک، اجرای مقررات و آموزش را 3 ضلع مثلثی عنوان می‌کنند که توجه توأم به آن می‌تواند در حل مسائل ترافیکی بسیار مؤثر باشد. در این میان، آموزش به‌عنوان یکی از ارکان ویژه این مثلث، بخش مهمی از فعالیت‌های سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران را به‌خود اختصاص داده است.
ایده بزرگ در تهران
ایده پارک آموزش ترافیک با استفاده از خودروهای کوچک، توسط یک آلمانی فنلاندی‌الاصل به نام جاکاناپاری ارائه شد. این فرد، نخستین پارک مجهز به چراغ راهنمایی، تابلوها و خط‌کشی معابر را در سال ۱۹۸۹ در شهر هامبورگ آلمان تاسیس کرد. در حال حاضر صدها پارک آموزش ترافیک در شهرهای مختلف جهان از جمله اتریش، سوئیس، آلمان، فرانسه، انگلیس، لهستان، روسیه، پرتقال، اسپانیا، ژاپن، فنلاند، سنگاپور، هلند، هند و چین، بهره‌برداری می‌شود. تعداد تاسیسات و وسعت تسهیلات و تجهیزات پارک‌های آموزشی ترافیک در شهرهای مختلف جهان، متفاوت است. برای مثال پارک ترافیک کودکان «جاکون پالستر» در فنلاند دارای ۲۵ خودرو پدالی (غیرموتوری) برای کودکان با قد کمتر از 140 سانتی‌متر است که به وسیله یک مسئول آموزش مقررات ترافیک اداره می‌شود. درحالی‌که پارک آموزش کودکان «سونگ پاکو» در چین با وسعتی معادل ۳/۱ هکتار، دارای تسهیلات ویژه ترافیکی، آموزشی و سرگرمی است که با هدف آموزش مقررات ترافیک، شامل چراغ‌های راهنمایی، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، نحوه عبور از تقاطع، عبور از پل، زیرگذر پیاده، تونل و جاده برای کودکان پیش دبستانی (6-4ساله) و کودکان دبستانی طراحی شده است.
منبع : مجله شهرزاد
گردآوری توسط بخش دنیای کودکانه ، سرگرمی کودک سایت آکاایران