آکاایران: از علائم تا درمان زردی نوزاد
اخبار روز شیرخواران : عدم تشخیص و درمان به موقع زردی نوزاد ( از نوع غیرمستقیم ) می تواند منجر به کرنیکتروس که یک سندرم عصبی ناشی از اثر سمی بیلی روبین روی سلول های مغزی است، شود . شامل بی حالی، خوب شیر نخوردن و گاهی کاهش ریفلاکس های نوزادی می باشد .
پایگاه اطلاع رسانی آتیسام :
دکتر اقبالیان؛ متخصص اطفال، فلوشیپ بیماری های نوزاد، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان نوشت: راه های درمان زردی نوزادی متفاوت می باشد و چنان چه مقدار بیلی روبین (عامل زردی) از مقدار خاصی بالاتر برود می بایستی درمان های خاصی را برای نوزاد شروع کرد.
علایم زردی نوزادی
زردی نوزادی معمولا از صورت نوزاد شروع می شود و با افزایش مقدار سرمی آن نواحی شکم و متعاقب آن پاها نیز تغییر رنگ می یابند. زردی نوزادی ناشی از بیلی روبین غیرمستقیم در پوست معمولا به رنگ زرد روشن یا نارنجی می باشد و زردی نوزادی نوع انسدادی (بیلی روبین مستقیم) معمولا به رنگ زرد مایل به سبز یا تیره می باشد.
زردی نوزادان و ژنتیک
زردی نوزادی معمولا در هفته اول زن دگی نوزاد در 60 درصد نوزادان رسیده و در 80 درصد از نوزادان نارس دیده می شود. البته احتمال بروز زردی در بعضی از نوزادان بیش تر است و هم چنین عوامل ژنتیکی هم در برخی از موارد در بروز زردی نوزادی تاثیرگذار می باشد.
تشخیص زردی نوزاد
تشخیص زردی نوزادی در بیش تر موارد بالینی می باشد و علامت آن هم زرد شدن رنگ پوست نوزاد می باشد. انجام آزمایش خون جهت پی بردن به زردی و میزان آن بسیار کمک کننده می باشد.
عوامل بروز زردی نوزاد
دو نوع زردی در دوره نوزادی می تواند دیده شود: یکی زردی نوزادی مستقیم و دیگری زردی نوزادی غیرمستقیم. بالا رفتن بیلی روبین غیرمستقیم به علل افزایش تولید بیلی روبین در نوزاد، نارسی یا کمبود ژنتیکی فعالیت آنزیم، عفونت ها، کم کاری تیرویید، مصرف برخی از داروها در نوزادی از علل زردی غیرمستقیم اند. هم چنین گاهی زردی به دنبال خوردن شیر مادر ایجاد می شود. زردی مستقیم به علت بالا رفتن بیلی روبین مستقیم و کلستاز نوزادی یا به علل عفونی، ژنتیک، متابولیک، انسداد مکانیکی جریان صفرا، اختلال در عمل کرد ترشحی کبد و بیماری های غدد داخلی مثل کم کاری تیرویید ایجاد می شود.
روش های درمان زردی نوزاد
راه های درمان زردی نوزادی متفاوت می باشد و چنان چه مقدار بیلی روبین (عامل زردی) از مقدار خاصی بالاتر برود می بایستی درمان های خاصی را برای نوزاد شروع کرد. از جمله مهم ترین درمان های زردی نوزادی می توان به فتوتراپی، تعویض خون و گاهی استفاده از داروهای مناسب اشاره کرد. که انجام هر کدام به مقدار زردی، زمان شروع زردی و میزان افزایش و سرعت افزایش آن بستگی دارد.
احتمال عود مجدد زردی نوزاد بعد از درمان
در برخی موارد که علت ژنتیک و سندرم های ژنتیکی است احتمال عود مجدد پس از درمان وجود دارد که می تواند برگشت پذیر یا دایمی باشد.
همکاری لازم در انجام آزمایش های مربوطه
متاسفانه در اکثر موارد والدین به سبب نداشتن اطلاعات کافی، همکاری لازم در انجام آزمایش های مربوطه برای نوزاد خود را جهت تشخیص میزان زردی ندارند و همین امر در تشخیص و درمان مناسب و به موقع تاخیر و مشکلات فراوانی را به بار می آورد. والدین محترم باید بدانند که گرفتن خون از نوزاد هیچگونه عارضه ای برای وی ندارد ولی انجام آن در هنگام بروز زردی برای تشخیص نوع زردی و میزان آن و سرعت افزایش آن به طور مرتب ضروری است و عوارض انجام ندادن آن به مراتب بسیار بیش تر و شدیدتر از گرفتن چند سی سی خون می باشد.
عواقب ناشی از عدم درمان به موقع زردی نوزادی چیست ؟
عدم تشخیص و درمان به موقع زردی (از نوع غیرمستقیم) می تواند منجر به کرنیکتروس که یک سندرم عصبی ناشی از اثر سمی بیلی روبین روی سلول های مغزی است، شود. این سندرم ناشی از رسوب بیلی روبین غیرمستقیم در سلول های مغزی می باشد .
علایم اولیه کرنیکتروس :
شامل بی حالی، خوب شیر نخوردن و گاهی کاهش ریفلاکس های نوزادی می باشد . متعاقب این علایم بدحالی، دیسترس تنفسی، برجستگی ملاج، گرفتگی عضلانی، گریه گوش خراش با صدای زیر، تشنج، اسپاسم، مشت شدن دست ها و... می باشد. لازم به ذکر است بسیاری از این نوزادان فوت می کنند و بقیه آن ها در آینده دچار تشنج، شلی یا اسپاسم عضلانی غیرارادی، اختلالات ذهنی، اختلال تکلم و کاهش شنوایی و بینایی می شوند. در موارد خفیف اختلال در عمل کرد مغز تا زمان ورود کودک به مدرسه مشخص نیست و پس از آن به صورت مشکلات در یادگیری خود را نشان می دهد. بنابراین اهمیت زردی در تشخیص به موقع و شروع درمان به موقع جهت جلوگیری از عوارض پیامد آن است.
تــوجــه
تعویض خون درمان استاندارد برای کاهش هیپربیلی روبینمی (افزایش بیلی روبین خون) و جلوگیری از کران ایکتروس در جنین است ولی انجام آن به شرایط نوزاد و صلاحدید پزشک بستگی دارد. فتوتراپی که از دیگر روش های درمانی است به وسیله لامپ فلورسنت انجام می شود. نوزاد در فاصله 12 تا 16 اینچی لامپ فلورسنت و بدون لباس در انکوباتور قرار می گیرد. بهتر است فتوتراپی به صورت مداوم انجام شود و یک ساعت برای شیر دادن و ملاقات مادر به عنوان استراحت در نظر گرفته شود. بهترین لامپ، آبی است و نور سفید و نور آفتاب تاثیر چندانی ندارد. بهتر است در هنگام فتوتراپی چشم ها و اندام تناسلی با پوشش تیره بسته شود.
آکاایران: از علائم تا درمان زردی نوزاد
علایم زردی نوزادی
زردی نوزادی معمولا از صورت نوزاد شروع می شود و با افزایش مقدار سرمی آن نواحی شکم و متعاقب آن پاها نیز تغییر رنگ می یابند. زردی نوزادی ناشی از بیلی روبین غیرمستقیم در پوست معمولا به رنگ زرد روشن یا نارنجی می باشد و زردی نوزادی نوع انسدادی (بیلی روبین مستقیم) معمولا به رنگ زرد مایل به سبز یا تیره می باشد.
زردی نوزادان و ژنتیک
زردی نوزادی معمولا در هفته اول زن دگی نوزاد در 60 درصد نوزادان رسیده و در 80 درصد از نوزادان نارس دیده می شود. البته احتمال بروز زردی در بعضی از نوزادان بیش تر است و هم چنین عوامل ژنتیکی هم در برخی از موارد در بروز زردی نوزادی تاثیرگذار می باشد.
تشخیص زردی نوزاد
تشخیص زردی نوزادی در بیش تر موارد بالینی می باشد و علامت آن هم زرد شدن رنگ پوست نوزاد می باشد. انجام آزمایش خون جهت پی بردن به زردی و میزان آن بسیار کمک کننده می باشد.
عوامل بروز زردی نوزاد
دو نوع زردی در دوره نوزادی می تواند دیده شود: یکی زردی نوزادی مستقیم و دیگری زردی نوزادی غیرمستقیم. بالا رفتن بیلی روبین غیرمستقیم به علل افزایش تولید بیلی روبین در نوزاد، نارسی یا کمبود ژنتیکی فعالیت آنزیم، عفونت ها، کم کاری تیرویید، مصرف برخی از داروها در نوزادی از علل زردی غیرمستقیم اند. هم چنین گاهی زردی به دنبال خوردن شیر مادر ایجاد می شود. زردی مستقیم به علت بالا رفتن بیلی روبین مستقیم و کلستاز نوزادی یا به علل عفونی، ژنتیک، متابولیک، انسداد مکانیکی جریان صفرا، اختلال در عمل کرد ترشحی کبد و بیماری های غدد داخلی مثل کم کاری تیرویید ایجاد می شود.
روش های درمان زردی نوزاد
راه های درمان زردی نوزادی متفاوت می باشد و چنان چه مقدار بیلی روبین (عامل زردی) از مقدار خاصی بالاتر برود می بایستی درمان های خاصی را برای نوزاد شروع کرد. از جمله مهم ترین درمان های زردی نوزادی می توان به فتوتراپی، تعویض خون و گاهی استفاده از داروهای مناسب اشاره کرد. که انجام هر کدام به مقدار زردی، زمان شروع زردی و میزان افزایش و سرعت افزایش آن بستگی دارد.
احتمال عود مجدد زردی نوزاد بعد از درمان
در برخی موارد که علت ژنتیک و سندرم های ژنتیکی است احتمال عود مجدد پس از درمان وجود دارد که می تواند برگشت پذیر یا دایمی باشد.
همکاری لازم در انجام آزمایش های مربوطه
متاسفانه در اکثر موارد والدین به سبب نداشتن اطلاعات کافی، همکاری لازم در انجام آزمایش های مربوطه برای نوزاد خود را جهت تشخیص میزان زردی ندارند و همین امر در تشخیص و درمان مناسب و به موقع تاخیر و مشکلات فراوانی را به بار می آورد. والدین محترم باید بدانند که گرفتن خون از نوزاد هیچگونه عارضه ای برای وی ندارد ولی انجام آن در هنگام بروز زردی برای تشخیص نوع زردی و میزان آن و سرعت افزایش آن به طور مرتب ضروری است و عوارض انجام ندادن آن به مراتب بسیار بیش تر و شدیدتر از گرفتن چند سی سی خون می باشد.
عواقب ناشی از عدم درمان به موقع زردی نوزادی چیست ؟
عدم تشخیص و درمان به موقع زردی (از نوع غیرمستقیم) می تواند منجر به کرنیکتروس که یک سندرم عصبی ناشی از اثر سمی بیلی روبین روی سلول های مغزی است، شود. این سندرم ناشی از رسوب بیلی روبین غیرمستقیم در سلول های مغزی می باشد .
علایم اولیه کرنیکتروس :
شامل بی حالی، خوب شیر نخوردن و گاهی کاهش ریفلاکس های نوزادی می باشد . متعاقب این علایم بدحالی، دیسترس تنفسی، برجستگی ملاج، گرفتگی عضلانی، گریه گوش خراش با صدای زیر، تشنج، اسپاسم، مشت شدن دست ها و... می باشد. لازم به ذکر است بسیاری از این نوزادان فوت می کنند و بقیه آن ها در آینده دچار تشنج، شلی یا اسپاسم عضلانی غیرارادی، اختلالات ذهنی، اختلال تکلم و کاهش شنوایی و بینایی می شوند. در موارد خفیف اختلال در عمل کرد مغز تا زمان ورود کودک به مدرسه مشخص نیست و پس از آن به صورت مشکلات در یادگیری خود را نشان می دهد. بنابراین اهمیت زردی در تشخیص به موقع و شروع درمان به موقع جهت جلوگیری از عوارض پیامد آن است.
تــوجــه
تعویض خون درمان استاندارد برای کاهش هیپربیلی روبینمی (افزایش بیلی روبین خون) و جلوگیری از کران ایکتروس در جنین است ولی انجام آن به شرایط نوزاد و صلاحدید پزشک بستگی دارد. فتوتراپی که از دیگر روش های درمانی است به وسیله لامپ فلورسنت انجام می شود. نوزاد در فاصله 12 تا 16 اینچی لامپ فلورسنت و بدون لباس در انکوباتور قرار می گیرد. بهتر است فتوتراپی به صورت مداوم انجام شود و یک ساعت برای شیر دادن و ملاقات مادر به عنوان استراحت در نظر گرفته شود. بهترین لامپ، آبی است و نور سفید و نور آفتاب تاثیر چندانی ندارد. بهتر است در هنگام فتوتراپی چشم ها و اندام تناسلی با پوشش تیره بسته شود.
منبع : 
گردآوری توسط بخش مراقبت از نوزاد ، مراقبت از کودک سایت آکاایران