
آکاایران: چ عوارض پوستی ناحیۀ زیر پوشک که ادرار سوختگی و بثورات پوشک نیز نامیده میشود، دلایل مختلفی مثل سایش، حساسیت و رطوبت دارد. اما التهابی که با وجود تلاش شما برای درمان آن با خشک نگه داشتن پای فرزندتان و استفاده از پماد سوختگی پوشک همچنان ادامه دارد، ممکن است ناشی از یک عفونت قارچی باشد. در این مقاله از مجموعه مقالات آکا, میتوانید با دلایل و عوامل ایجاد عفونت قارچی در نوزادان، علائم عفونت قارچی و تفاوت آن با عوارض پوستی ناحیۀ پوشک، موارد نیازمند مراجعه به پزشک، درمان عفونت قارچی نوزاد و جلوگیری از بروز آن در نوزادان آشنا شوید.
از دلایلی که با پوشک در ارتباط هستند:
حساس بودن نوزاد به پوشک
بعضی از نوزادان به مواد موجود در پوشک حساسیت نشان می دهند و باعث التهاب پوستی نوزاد میشود. والدین باید از مارک دیگری برای پوشک کردن نوزاد خود استفاده کنند.
کوچک بودن پوشک
علل به وجود آمدن عفونت قارچی نوزاد چیست؟
عفونت های قارچی دو نوع است: عفونت قارچی اولیه و عفونت قارچ ثانویه.
قارچ هایی به نام کاندیدا، از نظر متخصصان عامل اصلی عفونت های قارچی در پوشک نوزادان هستند. میزان رشد این قارچها (کاندیدا) در محیطهای گرم و مرطوب زیاد است پس یکی از بهترین محیط ها برای رشد آنها در زیر پوشک نوزادان است.
وقتی عفونت های قارچی به صورت مستقل ایجاد شوند به آنها عفونت قارچی اولیه میگویند.
وقتی بر روی سایر عوامل ایجاد التهاب سوار شوند به آنها عفونت قارچی ثانویه میگویند. با این حال علتهای زیاد دیگری نیز وجود دارد که باعث عفونت قارچی پوشک نوزاد میشود مانند:
• نوزاد به درستی تمیز و قبل از پوشک شدن خشک نشود.
• استفاده از پوشاک های بسیار تنگ که با ملتهب شدن پوست نوزاد همراه است.
• کودکانی که سابقه برفک دهان و قارچ دهان دارند.
• مدفوع کردن زیاد نوزادان یا داشتن اسهال.
• استفاده آنتی بیوتیک در نوزاد یا مادری که از آنتی بیوتیک استفاده می کند و همزمان نوزاد را از شیر خود تغذیه می کند.
• عدم درمان التهاب پوست نوزاد که بیشتر از دو روز طول بکشد تبدیل به عفونت قارچی ثانویه می شود.
• مادران مبتلا به کاندیدیازیس احتمال به دنیا آمدن فرزندان این مادران با کاندیدیازیس بیشتر است یعنی کاندیدیازیس مادرزادی هستند.
علائم عفونت قارچی نوزاد و تفاوت آن با ادرار سوختگی
شما ممکن است قادر به تشخیص قارچ در یک التهاب خفیف در ناحیهٔ پوشک نباشید، اما وقتی یک عفونت قارچی کاملاً پیشرفت کرد، معمولاً میتوانید آن را تشخیص دهید، زیرا ناحیهٔ ملتهب به خوبی مشخص و قرمز رنگ است؛ مرز ناحیه کمی برجستهتر است و جوشهای قرمزی با کمی فاصله از ناحیۀ اصلی دارد. همچنین پوست کودک ممکن است پوستهپوسته شود. یکی نشانۀ عمدۀ دیگر حساسیت قارچی این است که معمولاً بیشتر از دو روز طول میکشد و به درمانهای خانگی ادرار سوختگی پاسخ نمیدهد. همچنین عفونت قارچی معمولاً در چینهای پوست ناحیۀ کشاله ران ظاهر میشود.
بسیاری از مادران که نوزاد دارند نگران ابتلای نوزاد به عفونت های قارچی هستند و اصلاً دوست ندارند که با چنین صحنه دلخراشی روبرو شوند. در ادامه بیشتر علایم عفونت قارچی پوشک نوزاد را برای شما بازگو خواهیم کرد تا شما با مشاهده کوچکترین علائم برای درمان آن دست به کار شوید و از زیاد شدن و حاد شدن آن جلوگیری کنید.
1. در اطراف پوشک نواحی زبر و پوسته پوسته وجود داشته باشد.
2. دیده شدن جوش قرمز رنگ که از حاشیه پوشک بیرون باشد.
3. در حاشیه مشخص ، ضایعات پوستی گرد و قرمز وجود داشته باشد.
4. ایجاد جوش، تاول و یا زخم چرکی در محل پوشک .
5. پوست آسیب دیده و ملتهب شده که بعد از دو روز از درمان همچنان باقی باشد.
توجه به یاد داشته باشید که همه علائم گفته شده به صورت یکجا در نوزاد دیده نمی شود و گاهی فقط یک مورد از موارد گفته شده را میتوان دید.
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است و باید در همه موارد پیشگیری صورت بپذیرد.
از نظر صرف هزینه و وقت قطعا پیشگیری عاقلانه ترین کار ممکن است. شاید نتوان گفت پیشگیری بدون هزینه است اما هزینه کمتری نسبت به درمان دارد و هم افراد درد ورنج را احساس نمی کنند در صورتی که درمان همراه با درد و رنج است.
پس خواهش ما از مادران پیشگیری برای جلوگیری از مبتلا شدن فرزند دلبندشان به عفونت قارچی است. در ادامه به موارد پیشگیری از عفونت قارچی پوشک نوزاد میپردازیم.
جلوگیری از بروز عفونت قارچی در نوزادان
اگر فرزند شما در حال مصرف آنتیبیوتیک است یا اخیراً از یک مورد برفک دهان بهبود پیدا کرده، ممکن است قادر به جلوگیری از عفونت قارچی نباشید. اما میتوانید اقداماتی مثل باز گذاشتن فرزند خود برای جلوگیری از ایجاد محیط مساعدتر برای رشد قارچها مثل مکانهای تاریک و مرطوب انجام دهید. همچنین نکاتی در مورد تعویض پوشک هست که میتواند از عفونت قارچی یا ادرار سوختگی پای نوزاد جلوگیری کند:
- پوشک کودک را مرتب بررسی کنید و پوشک خیس را سریع عوض کنید.
- پس از مدفوع کودک، باسن او را به طور کامل با آب تمیز کنید.
- قبل از پوشاندن پوشک تمیز، به آن ناحیه فرصت خشک شدن کامل بدهید.
- پوشک را آنقدر سفت نبندید که هوا نتواند در اطراف پوست کودک جریان یابد.
- بگذارید فرزندتان گاهی چند ساعت بدون پوشک و برهنه باشد.
- اجازه دهید کودک بدون پوشک روی یک زیرانداز ضدآب استراحت کند.
- یک رومیزی پلاستیکی و یک حولۀ تمیز روی آن نیز برای هواخوری باسن و بازی کودک مناسب است
درمان عفونت قارچی زیر پوشک نوزاد
برای درمان عفونت قارچی پوشک نوزاد میتوان از داروهای مختلفی استفاده کرد. اما بهترین اثربخشی زمانی است که نکاتی ساده درمورد پوشککردن نوزاد رعایت شود.
- زمانهایی از روز پوشک نوزاد را باز کنید تا به نواحی زخمشده نوزاد هوا بخورد. این کار را زمانی که کودک عفونت ندارد نیز انجام دهید. زیرا موثرترین روش در جلوگیری از ایجاد راش و التهاب عدم تماس پوست با مدفوع و ادرار است.
- زمانی که نوزاد خشک است از یک کرم برای محافظت پوست نوزاد استفاده کنید. کرم باید لایههای زیاد داشته باشد تا بهخوبی اثر ماندگاری داشته باشد. کرم میتواند حاوی زینک اوکساید باشد و یا می-توان صرفا از پمادهای چرب مثل وازلین استفاده کرد.
- هنگامی که کودک دچار عفونت قارچی زیر ناحیه پوشک شده است بهتر است از پوشکهای یکبار مصرف بهجای کهنه استفاده شود. اگر از کهنه استفاده میکنید آن را با یک شامپو یا صابون که به پوست نوزاد آسیب نمیرساند بشورید.
- ناحیه راشزده را تمیز و خشک نگه دارید. مرطوب بودن ناحیه بدتر شدن شرایط کمک میکند.
- پوشک نوزاد را سفت نبندید تا هوا وارد و خارج شود.
- از پمادهای ضدقارچ میتوانید استفاده کنید. این پمادها مثل نیستاتین، مکونازول و کلوتریمازول را سه بار در روز زیر پمادی که برای محافظت پوست نوزاد میزنید استفاده کنید. گاهی اگر التهاب شدید باشد از یک هیدروکورتیزون موضعی هم بهصورت یک لایه نازک استفاده میشود. پماد هیدروکورتیزون را بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید. زیرا ویژگیهای ضایعات پوستی را تغییر میدهد و تشخیص پزشک را با سختی همراه میکند.
در عفونت قارچی پوشک نوزاد کی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر با انجام اقدامات بالا درمان حاصل شد نیاز به مراجعه به پزشک نیست اما اگر موارد زیر مشاهده شد باید به پزشک مراجعه شود.
- گاهی در اولین عفونت قارچی پوشک نوزاد والدین تمایل دارند که کودک را نزد پزشک ببرند.
- اگر راش با گذشت دو روز بهتر نشده یا بدتر میشود.
- راش و زخم در شکم، کمر یا صورت نوزاد پخش شود.
- نوزاد شما کمتر از شش هفته سن دارد.
- علائم عفونت در زخمها مشاهده میکنید (مثل زخم، جراحت یا تاولهایی سرشار از چرک).
- اگر کودکتان علاوه بر عفونت قارچی پوشک نوزاد، تب کرده (بیشتر از 38درجه) یا زخمها با جراحتهایی باز با ترشح شروع شدهاند حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا اینها علائم عفونت باکتریایی هستند که نیاز به دریافت آنتیبیوتیک مناسب دارند.