آکاایران: کودک خود را در خانه در آغوش گرفته‌اید و مشغول کارهای روزمره هستید که می‌‌چرخید و سر کودک با در اتاق اصابت می‌کند. کودک ۴ ماهه‌تان به تازگی شروع به غلت زدن کرده است و بدون اینکه متوجه شوید به سمت راست غلت می‌زند و سرش به پایه میز وسط اتاق می‌خورد و ورم می‌کند. این سری اتفاقات کاملا شایع است و همه ما آنها را تجربه کرده‌ایم! وقتی کوچولو سرش را به جایی می‌زند، وحشت والدین از ضربه به سر کودکان، بسیار شایع است. با وجود این، گاهی این اتفاقات می‌تواند هشداردهنده باشد، زیرا کودک حساس است و در مقابل این ضربات ممکن است آسیب جدی ببیند.
جمجمه بافت استخوانی محکمی است که سبب پیشگیری از وارد شدن بسیاری از آسیب ها می شود. در ضربه های شدید وارد شده به سر که به صورت تکانه هستند، اعصاب و عروق مغز آسیب می ببینند و احتمال شکستگی جمجمه وجود دارد. خوشبختانه، آسیب‌های مربوط به سر در کودکان زیاد نگران کننده نیست. بوسیدن و چسب‌زخم هر دردی را دوا می‌کند. اما در برخی موارد، وقتی سر کودک محکم به جایی برخورد می‌کند و نشانه‌هایی از جراحات جدی در او ظاهر می‌شود، باید نگران شد.
خطرات احتمالی بعد از ضربه به سر کودک :
بروز شکستگی در ناحیه سر:
اگر کودک شما بعد از ضربه به سرش دچار خونریزی شد حتما باید او را نزد پزشک ببرید تا آن را بانداژ کند و در صورت نیاز بخیه بزنند.
بروز تورم در ناحیه سر :
اگر بعد از ضربه به سر کودک متوجه ایجاد ورم روی سر او شدید یکی از مراقبت هایی که بعد از ضربه به سر کودک می توانید انجام دهید این است که از کمپرس یخ روی سرش استفاده نمایید ولی اگر ورم ایجاد شده علائم دیگری در کودک ایجاد کرد و باعث شد حالت تهوع به او دست بدهد و از فعالیت ها و تحرکات لازم برای بازی اجتناب کرد باید بدانید که مشکل غیر از تورم چیز دیگری می تواند باشد که باید حتماً به پزشک مراجعه نمایید .
تهوع و استفراغ :
زمانی که یک ضربه به سر کودک وارد می شود و کودک دچار استفراغ می گردد این عامل بسیار نگران کننده برای والدین یا مراقب کودک در منزل می باشد اما این استفراغ همیشه خطرناک نیست به طور طبیعی وقتی به مغز ضربه وارد می‌شود به خاطر ضربه مغز یک نوع واکنش به سرعت از خود بروز می دهد و استفراغ یکی از این واکنش هااست اما اگر این روند چند مرتبه اتفاق بیفتد جای نگرانی است و باید کودک را تحت نظر پزشک قرار بگیرد نکته قابل توجهی که در این وضعیت والدین باید به آن توجه داشته باشند این است که دادن شیرینی جات به کودک اصلا مناسب نیست و باید شوریجات به او داده شود و یا از سرم نمکی برایش استفاده کنند تا از خوابیدن کودک پیشگیری نماید .
بیهوش شدن کودک
اگر کودک بعد از وارد شدن ضربه به سر گریه کند و بعد مدتی از حال برود و یا بدون گریه بیهوش شود، خطرناک است و باید کودک را نزد پزشک ببرید. در صورتی که کودک بلافاصله بعد از افتادن بیهوش شود و دو دقیقه بعد به هوش بیاید، نسبت به زمانی که کودک بعد از چند دقیقه بیهوش شود، خطر کمتری دارد اما در صورتی که به سر کودک ضربه وارد شود و کودک بعد از گریه ، بلند شود نگرانی زیادی وجود ندارد.
ضربه مغزی شدن کودک :
در بسیاری از موارد زمانی که یک کودک در حال نشستن در روروئک می باشد و یا زمانی که از بلندی سقوط می کند یا اینکه سر او محکم به دیوار اصابت می کند دچار ضربه مغزی می شود که در این هنگام اگر کودک خواب آلود شود و می خواهد در شب بخوابد باید هر دو ساعت آن را بیدار کنید و اوضاع هوشیاری او را چک نمایید و ببینید که آیا تنفس او طبیعی می باشد یا خیر ؟ ضربه مغزی شدن یک کودک نشانه های از خود بروز می دهد از جمله این علائم عبارتند از :
- از دست دادن هوشیاری
- پریدگی رنگ در چهره
- بالا آوردن و استفراغ انبساط مردمک چشم
- نداشتن تعادل در حرکات کودک
- خونریزی از گوش
- بروز سردرد
- حاصل شدن کبودی دور چشم ها و بیرون آمدن مایع آبکی از بینی
- تار دیدن اجسام
- از خواب بر نخواستن کودک
کبودی پشت گوش و زیر چشم
از علائمی که بعد از ضربه به سرکودک، والدین باید به آن دقت کنند این است که ایجاد کبودی پشت گوش و زیر چشم کودک به علت شکستگی در قاعده جمجمه و خونریزی است.
خروج مایع از گوش و بینی کودک
اتفاقی که ممکن است بر اثر ضربه به سر کودک رخ دهد، خروج مایع آبکی که همان مایع مغزی- نخاعی نام دارد از گوش یا بینی کودک است که در اثر ضربه به جمجمه ایجاد شده و ممکن است موجب عفونت و مننژیت مغزی شود.
خواب آلودگی غیر عادی
کودکانی که به سر آنها ضربه وارد می شود در 24 ساعت اول ممکن است دچار خواب آلودگی شوند، که همین خواب آلودگی یکی از عوامل خطر است. مادران به علت شناخت الگوی خواب فرزندان خود باید بعد از ضربه خوردن سر فرزندشان به الگوی خواب او دقت کنند و اگر الگوی خواب کودک بعد از ضربه تغییر کرد و کودک بیشتر دچار خواب آلودگی شد، کودک را نزد پزشک ببرند.
البته کودکان در طول روز می خوابند یا ممکن است حادثه در ساعات پایانی روز و هنگام خواب شبانه اتفاق افتد که باید مادران این مورد را در نظر بگیرند و اگر ضربه هنگام شب اتفاق افتاد، باید کودک را حداقل 1 تا 2 ساعت بیدار نگه دارند تا مطمئن شوند که کودک خواب آلوده نیست.
انحراف چشم
یکی از علائم دیگری که نشان دهنده وارد شدن آسیب جدی به سر کودک است انحراف چشم بعد از ضربه می باشد.
اقدامات اولیه بعد از ضربه سر کودک
بعد از معرفی علائم مهم پس از ضربه خوردن سر کودک در نمناک حالا نوبت به اقداماتی میرسد که پس از این اتفاق باید انجام داد.
1. در این مواقع برای اطمینان از سلامت کودک بهتر است کودک را نزد جراح مغز و اعصاب ببرند، همچنین پزشکان متخصص اورژانس هم می توانند برای اطمینان از سلامت کودک او را معاینه کنند و میزان تعادل و خواب آلودگی او را بسنجند. در صورت مرخص شدن کودم والدین باید به حرکات و رفتار کودک دقت کنند و در صورت مشاهده هر علامتی، بلافاصله به پزشک مراجعه کنند.
2. در صورت خونریزی خفیف، علامتی در سی تی اسکن نشان داده نمی شود، اما علائم دیگری در سی تی اسکن بعد از 24 ساعت نشان داده می شود. احتمال خطر بعد از 24 ساعت کمتر است، اما شاید کودک تا چند ماه از سردرد داشته باشد.
3.در صورت ایجاد شکستگی روی جمجمه، ترک دانه های ریزی مانند کیست دراین ناحیه در اثر فشار داخل جمجمه به وجود می آید که والدین باید در مورد این موضوع با پزشک مشورت کنند.
4.کودکان کمتر از 2 سال که فونتانل یا ملاجی دارند که کاملا استخوانی نشده است. با لمس فونتانل پزشکان بعد از ضربه به سر کودک پزشکان می توانند به اطلاعات خوبی دست یابند.
5. در صورتی که خونریزی داخل مغز حاد و شدید باشد جراح باید جمجمه را باز و خون را تخلیه کند، اما اگر خونریزی خفیف باشد پزشک باید کودک را 1 تا 2 روز در بیمارستان بستری کند و تحت نظر بگیرد تا خون به مرور جذب شود، اما پیگیری تا 2 سال الزامی است.
