آکاایران: نقش فعال کودکان در اسباب بازیها
آکاایران: نقش فعال کودکان در اسباب بازیها
کودکان علاقه‌مند به فعالیت و بازی‌اند. با هر نوع شی‌ء و وسیله به بازی می‌پردازند و به نوعی خود را سرگرم می‌کنند. آنها توجهی به سود بخشی بازی و اثرات آن ندارند و فقط می‌خواهند بازی کنند.
بدیهی است که بازی کودکان همواره متاثر از وسایل و ابزاری است که در اختیار دارند. یکی از گرفتاری‌های جوامع مصرف‌کننده این است که تولیدکنندگان و فروشندگان وسایل مربوط به نوزادان و کودکان از علاقه و دلبستگی والدین نسبت به رفاه، سلامت و رشد کودکان سوء استفاده کرده، با بهره‌گیری از کم‌اطلاعی آنان در مورد مراحل رشد و نیازهای کودکان، هر روز وسایل و کالاهای جدید و غالباً غیر ضروری و بعضاً مضر را به صورت اسباب‌بازی ، پوشاک و لوازم التحریر و غیره عرضه می‌کنند.
باید والدین آگاه باشند که هر چیزی را تحت عنوان اسباب‌بازی خریداری نکنند. همانطور که در مورد مواد غذایی کودک دقت و وسواس به خرج می‌دهند که سالم و بهداشتی باشد، باید به غذای روحی و روانی (اسباب‌بازی، کتاب، برنامه‌های تلویزیونی و...) نیز توجه کنند.
چه بسیارند وسایل و اسباب‌بازی‌هایی که نه تنها موجبات رشد کودکان را فراهم نمی‌کنند، بلکه سبب وارد آمدن صدمه بدنی، فکری و حتی اخلاقی به فرزندان هم می‌شوند.
۱ ـ اسباب‌بازی هایی را جست‌وجو کنید که مرتبط با علایق کودکانتان باشند.
نوع انتخاب و نحوه استفاده از وسایل بازی، فعالیتی ذهنی است و هر کودکی علایق و احتیاجات متفاوتی دارد.
راه حل مناسب این است که از علایق کودکانتان و چیزهایی که از شما می‌خواهند، پیروی کنید و خواسته‌های آنها را محدود نکنید.
بچه‌ها علایق متفاوتی دارند که آنها را در جهت انتخاب یک اسباب بازی خاص راهنمایی می‌کند. و این ، هنگامی که آنها یک وسیله بازی را در تلویزیون یا در دست همسالانشان ببینند.قضیه را پیچیده‌تر می‌کند.
۲ ـ وسایل بازی ای را جست‌وجو کنید که متناسب با مرحله رشد کودک شما است.
«دیانا نیلنو» ، مدیر یک سازمان که به عنوان مشاور در مورد بازیها و عملکرد کودکان تحقیق می‌کند و به عنوان مشاوری برای صاحبان کارخانه‌های اسباب‌بازی سازی است و در جهت آماده سازی مراکز خاصی برای بازی کودکان تلاش می‌کند، می‌گوید: من فکر نمی‌کنم والدین بتوانند هر اسباب‌بازی که می‌خواهند انتخاب کنند و آن را در قفسه اتاق کودکشان قرار دهند و فرض کنند که این حتما به کار آنها می‌آید.
شما باید کودکتان را بشناسید و بفهمید که چه کاری را دوست دارد و انجام چه کاری را دوست ندارد. دیانا به والدین تاکید می‌کند که به پیشنهادات سطوح سنی بر روی اسباب‌بازی‌ها که توسط صاحبان کارخانه‌ها تعیین می‌گردد، دقت کنند، حتی اگر این وسایل برای کودکان خاص باشد. تعیین سطح سنی برای والدین بسیار مفید است.
چون آنها را در جهت رسیدن به مناسب‌ترین وسایل بازی راهنمایی می‌کند. برچسب‌های سنی روی وسایل می‌تواند به تصمیم‌گیری شما کمک بسیار کند.
۳ ـ وسایل بازی‌ای را جست‌وجو کنید که درجه‌بندی شده باشند و باعث بالا بردن قدرت ذهنی کودکان شوند. بخصوص کودکان خاص.
بعضی کودکان و والدین در هنگام بازی کردن احتیاج به حمایت بیشتری دارند. «دیانا» می گوید: کودکانی هستند که مانند دیگر همسالان خود نیاز به اسباب‌بازی‌های ساخته شده دارند ولی نمی‌توانند موفقیت‌های لازم را مانند آنها در این جهت کسب کنند. این کودکان خاص نیاز به وسایل بازی مناسب خود دارند.
۴ ـ و سرانجام وسایل بازی ای را جست‌وجو کنید که کودک را بطور فعالی در بازی متعهد می‌سازد.
وی به والدین توصیه می‌کند که وسایلی را انتخاب کنند که کودکان را برخلاف سرگرمی‌های غیرفعال، تشویق به انجام فعالیت‌های پیچیده کنند.
برای جوانان که از انرژی و هیجان زیادی برخوردارند وسایل بازی که چرخ دارند مثل دوچرخه و... و تجهیزات بالا رفتن و کوهنوردی کردن و ... و وسایل لازم برای گردش در بیرون شهر توصیه می‌شود. همچنین وسایل تاب بازی کردن یا جعبه‌های ماسه و ریگ می‌تواند برای آنها جالب باشد.
زمانی که کودکان در محیط بیرون از منزل بازی می‌کنند، نه تنها برای سلامت روح و فکر آنها بلکه برای سلامت جسم و فیزیک آنها نیز مفید است.
متاسفانه این روزها کودکان بسیار کم غذا می‌خورند و استراحت کردن آنها به نشستن جلوی کامپیوتر و تلویزیون محدود شده.
۵ ـ در دوران نوزادی (هفته‌های اول تولد) جغجغه و عروسک حیوانات مسطح مثل پروانه برای بچه‌ها کافی است. می‌توان این اسباب‌بازی‌ها را به رنگ‌های شاد و مورد علاقه کودکان تهیه و از بالای تخت آنها آویزان کرد.
۶ ـ از تولد تا یک سالگی، یک مجموعه کامل از حیوانات پلاستیکی برای بچه‌ها لازم است.
۷ ـ از سال دوم به بعد جنسیت کودک در نوع اسباب‌بازی او تاثیر می‌گذارد. برای دختران انواع عروسک و وسایل پلاستیکی آشپزخانه و برای پسران، انواع ماشین و مجموعه‌های پلاستیکی از ابزار کار مثلا نجاری فراهم کنید.
۸ ـ در حدود سه سالگی اسباب و وسایلی برای کودک تهیه کنید که با آنها چیزی بسازد. خمیر، لگو و شن استریل خلاقیت کودک را بر می‌انگیزد. بویژه خمیر به کودک امکان می دهد که هر آنچه در تخیل دارد با روش خاص خود بسازد.
۹ ـ «توپ» مورد علاقه تمام کودکان است و باید از ماه‌های اول در رنگ‌ها و اندازه‌های گوناگون برای آنها تهیه شود.
۱۰ ـ بچه‌ها از سه سالگی به بعد باید اسباب‌بازی‌هایی مشابه وسایل منزل در میان اسباب‌بازی‌های خود داشته باشند. وسایل آشپزخانه برای دختران، تلویزیون کوچک ، میز و صندلی، ساعت پلاستیکی و دیگر اشیای معادل در زندگی بزرگترها را هم برای دختران و هم برای پسران تهیه کنید.
۱۱- در سال‌های بعد برای آنها پازل فراهم کنید.
۱۲- در سنین بالاتر می‌توان شطرنج را هم به فرزندان آموخت.
● چند توصیه دیگر
از خرید اسباب‌بازی‌هایی مثل شمشیرهایی که نوک تیز دارند یا سیخ‌های کباب که ممکن است کودک به‌عنوان شمشیر از آنها استفاده کند و از خرید اسباب‌بازی‌های دارای چرخ‌های دندانه‌دار خودداری کنید چون ممکن است انگشتان کودک شما میان آن گیر کند.
از دیگر اسباب بازی های خطرناک، اسباب بازی هایی است که برا ی به حرکت در آوردنشان از نیروی برق استفاده شده است این گونه اسباب بازی های برقی را برای کودکان کمتر از ۱۳ سال خود به هیچ وجه تهیه نکنید .
این نوع اسباب بازی ها اگر چه دارای ترانسفورماتوری هم باشند که برق ۲۲۰ ولت منزل را به برق با ولتاژ کم تبدیل کنند، باز هم برای کودکان خطرناکند. زیرا اغلب بچه ها بعد از مدتی بازی با آن وسیله ، بدون آن که آن را جمع و جور کنند و در گوشه‌یی بگذارند آن را در وسط اتاق رها می‌کنند. والدین بدون توجه به این مساله ممکن است در حین عبور، روی آن پا گذاشته ، یا با پای آنها به گوشه یی پرتاب شود ودر نتیجه بدون آن که کسی متوجه شود در سیستم برقی آن اشکالی به وجود آید و بعد وقتی که کودک شما بخواهد از آن استفاده کند ناراحتی جبران ناپذیری برای شما به وجود بیاورد. با بهره‌گیری از ترانزیستورها ، اکنون تمام اسباب بازی‌های برقی را به صورتی که با قوه کار می‌کنند ساخته اند که به هیچ وجه خطرناک نیستند.اسباب بازیها نقش مهمی در زندگی کودک بازی می کنند . کودکان به اسباب بازی هایی نیازمندند که بتوان آنها را حرکت داد، تغییر داد و دستکاری کرد .
اسباب بازی‌هایی دارای ارزش روان شناختی اند که کودک درآن نقش فعالی داشته باشد. نه اسباب بازی‌هایی که بسیار خودکار یا بسیار کامل باشند چون چیزی برای انجام دادن کودکان باقی نمی گذارند.
هرگاه شما یک ماشین کوکی یا قطار کوکی بخرید و دراختیار کودک قراردهید ، او در تمام روز این ماشین کوکی را کوک می کند ورها می‌سازد و به آن نگاه می کند و شادی می‌نماید .
این گونه اسباب بازی ها محتوای جالبی ندارند و کودک هیچ گونه تلاش فکری انجام نمی دهد و درمقابل اسباب بازی، موجودی منفعل ، تماشا گر و فاقد ابتکار و خلاقیت است . مثلا دو نوع ترن دراختیار کودک قرار دهید که یکی از آنها فلزی، رنگ شده و کاملا شبیه به قطار واقعی و دیگری چوبی و ساده است که واگن های آن جدا می شود و کودک کارهای مختلفی می تواند با آن انجام دهد.
کودک از اسباب بازی فلزی ، رنگ شده و کامل که ممکن است ظاهری جذاب نیز داشته باشد خیلی زود خسته می شود، ولی از نوع دوم که کودک می تواند بر روی آن کار کند ، آن را تغییر دهد، اجزای آن را ازهم جدا کند و با به کارگیری نیروی ابتکار و تخیل خود کارهای مختلفی روی آن انجام دهد، بیشتر خوشش خواهد آمد.
منبع : 