آکاایران: ریسه رفتن به گریه کردن نسبتا طولانی و به دنبال آن، توقف تنفس (کبود شدن)، غش کردن یا ریسه رفتن گفته می شود. ریسه رفتن جزو اختلالات رفتاری عادتی، طبقه بندی می شود (همانند انگشت مکیدن). شیوع آن حدود چهار تا پنج درصد است. سن شایع آن دو تا سه سالگی است ولی ممکن است از دوماهگی تا شیش سالگی هم دیده شود.
علت ریسه رفتن چیست؟ آیا عمدی است؟ هنوز مکانیسم دقیق این اختلال شناخته نشده است. به نظر می رسد عدم تکامل کافی یکی از سیستم های رفلکس طبیعی بدن مسبب آن باشد و یک اختلال حرکتی عادی غیر عمدی می باشد ولی همانند سایر رفتارهای عادتی می تواند با توجه و حساسیت بی مورد و بیش از حد تشدید یابد.
چه عواملی موجب بروز ریسه رفتن می شوند؟ اصولا هر نوع استرس روحی روانی نسبتا شدید (ترس، عصبانیت، درماندگی) یا درد (خصوصا پس سر زدن بی خبر) می تواند موجب بروز حمله ریسه رفتن شود.
علایم و نشانه های ریسه رفتن چیست؟ اصولا دو نوع ریسه رفتن وجود دارد (الف) ریسه همراه با کبودی؛ (ب) ریسه با رنگ پریدگی
ریسه همراه با کبودی (cyanotic) در این حالت کودک در پی خشم و یا ناراحتی شدید؛ گریه نسبتا شدید کرده و سپس نفسش می گیرد و رنگ پوستش (خصوصا صورت) کبود شده و به دلیل کمبود اکسیژن از حال رفته وغش می کند و چند ثانیه بعد مجددا هوشیار می شود.
ریسه رفتن با رنگ پریدگی (pallid) در این حالت (با یا فاقد گریه) معمولا در پی درد یا ترس؛ نفس کودک بند آمده و رنگ پریده شده و سپس از حال رفته و غش می کند.
کودک ممکن است در آن واحد هر دو نوع ریسه رفتن را به دنبال هم تجربه کند و یا اینکه زمانی به صورت کبودی در زمانی دیگر به صورت رنگ پریدگی تظاهر کند. طول مدت حمله در هر دو نوع کمتر از یک دقیقه بوده و در پایان ممکن است کودک خواب آلود و یا خسته به نظر برسد.
فعالیت حملات ریسه از یک تا دو بار در روز تا یکی دو بار در ماه می تواند متغیر باشد. از ویژگی های ریسه رفتن این است که حملات در زمان بیداری رخ می دهند و تقریبا همیشه کمتر از یک دقیقه طول می کشد. در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد موارد ممکن است انقباضاتی در عضلات صورت رخ دهد.
حملات ریسه رفتن تا چه سنی ممکن است ادامه یابد؟ در صورت رفتار و برخورد صحیح والدین حملات ریسه رفتن معمولا خیلی زود برطرف می شود ولی تقریبا همیشه تا سن ۶ الی ۸ سالگی خود به خود برطرف می شود.
در زمان حمله ریسه، چه کار باید کرد؟ تنها خطر ریسه رفتن صدمه فیزیکی ناشی از غش کردن و زمین خوردن است. با حفظ آرامش و خونسردی بایستی در زمان حمله با حمایت اجازه داد کودک در حالت درازکش قرار گیرد (به پهلو) و نبایستی او را بغل کرد و سرپا نگه داشت ( در این حالت ممکن است خون به حد کافی به مغز نرسد و کودک دچار تشنج موضعی شود). اگر پس از ۱۰ تا ۲۰ ثانیه از غش کردن کودک شروع به نفس کشیدن نکرد، می توانید با پارچه خیس پیشانی او را کمی تر کنید.
پس از پایان حمله بایستی با حفظ آرامش و فاقد نشان دادن هیچ واکنش هیجانی کودک را یک لحظه در آغوش گرفت و آن گاه انگار که نه انگار اتفاقی افتاده است مشغول کار خود شوید. اگر عامل شروع کننده گریه کودک خواسته او برای رسیدن به چیزی بوده است، در آن زمان هیچگاه زیر بار خواسته او نروید. در غیر این صورت به طور ناخواسته باعث تشدید این رفتار خواهید شد. اگر حمله در پی درد یا ترس بوده است بایستی پس از پایان حمله او را نوازش و تسکین داد.
چگونه می توان از ریسه رفتن جلوگیری کرد؟ در مورد حملات ناشی از درد یا ترس نمی توان کاری کرد و حملات کودک کافیست. ولی در مواردی که در پی خشم و درماندگیست، پرت کردن حواس کودک قبل از بروز حمله بسیار کمک کننده است. مسأله دیگر جلوگیری از تقویت چنین رفتاری با بی توجهی به آن است. برخی از این کودکان دچار کم خونی (فقر آهن) هستند که با درمان آن، حملات نیز از بین رفته و یا شدیدا کاهش می یابد.
توجه: اگر توقف تنفس کودک بیش از یک دقیقه به طول انجامید بایستی با اورژانس تماس گرفت و در صورت مهارت، عملیات احیا را شروع نمود.
در چه صورت بایستی کودک توسط پزشک ویزیت شود؟ در موارد زیر بهتر است برای بررسی بیشتر کودک دچار ریسه رفتن توسط پزشک معالج معاینه شود:
_اولین حمله ریسه رفتن (جهت اطمینان از عدم وجود اشکالی همچون صرع و بررسی جهت احتمال کم خونی)
_ بروز حملات ریسه بیش از یک بار در هفته
_ تغییر کیفیت حملات
_ وجود نگرانی در شما
سلامت دات لایف راهنمای زندگی سالم
