آکاایران: سن مناسب برای رفتن به مهد کودک
رشد اجتماعی یا امنیت درونی؟!
بچه‌ها در هر دوره سنی نیازهایی دارند، نیازهایی که باید تامین شوند، اغنا شوند و بعد وارد مرحله بعدی شوند. نیاز کودکان زیر 3 سال بیش از هر چیز نیاز حمایتی است. بچه‌ها برای رسیدن به حس استقلال در بزرگسالی به این حس حمایتی نیاز دارند. وقتی ما کودک زیر 2 سال را به مهدهای کودک می‌سپاریم ممکن است در مقایسه با کودکان دیگر زودتر به رشد اجتماعی برسد، رشد و حرکات سریع‌تری داشته باشد، با دیگران بهتر ارتباط برقرار کنند و... اما این بدان معنا نیست که عملا از درون هم به پختگی رسیده باشد. پختگی و احساس آرامش برای کودک به مراتب ارزشمندتر از تمام مهارت‌هایی است که با گذشت زمان و به وقتش خواه‌ناخواه آن را فرا می‌گیرد. کودک در این شرایط در ازاء تمام آموزش‌هایی که به دست می‌آورد احساس اعتماد و اطمینان به منبع را از دست می‌دهد و این آغاز گسست روابط گرم و صمیمانه خانوادگی است. یک نگاه اجمالی به آمار مراکز مشاوره نشان می‌دهد بچه‌هایی که در دوران نوجوانی در مقابل پدر و مادر خود می‌ایستند و از آن‌ها تبعیت نمی‌کنند معمولا کودکانی هستند که در سال‌های اولیه زندگی حمایت خانوادگی را از دست داده‌اند. آن‌ها چون حمایت ندیده‌اند خیال تبعیت هم ندارند! در حقیقت ما همان بذری را در دراز مدت برداشت می‌کنیم که از پیش کاشته‌ایم. حالا اگر سراغ بذرهایی که از نظر ژنتیک تغییر یافته‌اند هم برویم ممکن است زودتر عمل بیایند ولی بدون شک بدون عارضه هم نیستند.
کانون خانواده بهترین انتخاب است
مراقبت از بچه‌ها تا 2 و حتی 3 سالگی در کانون گرم خانواده یک اصل است چرا که بچه‌ها در این سن بیشتر از همیشه به ایجاد حس امنیت و آرامش روانی نیاز دارند و این حس در هیچ‌جا به وجود نمی‌آید مگر آغوش خانواده. بنابراین در شرایطی که قدرت انتخاب وجود دارد نباید آن‌ها را به مهد سپرد حتی در شرایطی که والدین هر دو شاغل هستند باز هم گزینه ارجح سپردن کودکان به اقوام نزدیک مثل مادربزرگ، خاله و عمه... است. بچه‌ها با این افراد حس قرابت و نزدیکی دارند بنابراین بودن در کنار آن‌ها با وجود دور بودن از مادر حس اعتماد بیشتری در کودک ایجاد می‌کند. چون این افراد خواه‌ناخواه چهره‌های آشنایی برای کودک هستند. بنابراین زمانی که او به دنبال منبع امنیت می‌گردد می‌تواند به آن‌ها بیشتر از دیگران اعتماد کند و تا حدی این خلا را پر کند چون این افراد برای او غریبه نیستند. در حالی که سپردن آن‌ها به مهد مساوی است با ایجاد همین حس نسبت به یک آدم غریبه آن هم درست زمانی که کودک تازه دارد به استقلال می‌رسد. مربیان مهد کودک در بهترین شرایط و حتی با مراقبت‌های ویژه برای کودک حکم یک غریبه را دارند. بنابراین کودک حتی اگر بتواند با آن‌ها سازگاری هم پیدا کند این سازگاری چندان کارآمد نیست. چرا که کودکان در این سن بیش از هر چیز دیگری دنبال منبع امنیت هستند. اگر این منبع امنیت را پیدا نکنند دچار وحشت، اضطراب و فشارهای روحی می‌شوند که در آینده و در آستانه نوجوانی آثار آن در رفتارشان بروز پیدا می‌کند.
قبل از 3 سالگی مهدها انتخاب مناسبی نیستند
در پاسخ به سوال بسیاری از مادران که آیا باید بچه‌ها را به مهد کودک فرستاد یا خیر یا اصلا چه سنی برای فرستادن بچه‌ها به مهد مناسب است؟ باید گفت با وجود این‌که مهد کودک، اولین قدم ورود به جامعه است، اما تا پیش از 3 سالگی سپردن کودکان به آن روش مناسب نیست و توصیه هم نمی‌شود که بچه را قبل از 3 سالگی به مهد بفرستید چون بچه‌های زیر 3 سال بیش از هر چیز نیازمند توجه متمرکزتر در خانواده هستند. این در حالی است که وقتی به مهدهای کودک سپرده می‌شوند مربی آن‌ها باید توجه خودش را بین همه تقسیم کند یعنی نه تنها خبری از توجه خانوادگی نیست بلکه توجه متمرکز هم وجود ندارد! پس تا 3 سالگی بهترین گزینه ماندن در خانه و در کنار مادر است اما این گزینه در مورد مادران شاغل به اقوام نزدیک مثل مادربزرگ، خاله و... تخفیف پیدا می‌کند.
مهد بعد از 3 سالگی
پس از قطع بندناف دوره‌ای از استقلال نسبی در روند رشد و تکامل آغاز می‌شود که کودک با این‌که بیشتر در آغوش والدین است، هر روز به سمت ایجاد استقلال بیشتر پیش می‌رود. به کودکان باید کمک کرد که این روند را طی کنند و در نهایت خودشان بتوانند بالغانی باکفایت شوند. مهدکودک مکان مناسبی برای ایجاد این فضاست و رفتار والدین از بدو تولد کودک می‌تواند در شکل‌گیری خاطره خوش از اولین مراحل استقلال کودک موثر باشد. برای این‌که کودک آماده رفتن به مهدکودک باشد نیاز است از قبل به او برای شکل‌گیری استقلال نسبی‌‌اش کمک کرد. از جمله این‌که بتواند خودش به تنهایی به خواب برود، خودش غذایش را بخورد و در نتیجه توانایی عملکرد مستقل خود را تا حدود 3 سالگی کسب کرده باشد. با در نظر گرفتن این فاکتورها کودکان به‌خصوص کودکان بالای 3 سال را می‌توان با خیال آسوده به مهد فرستاد و انتظار داشت در این فضا تعامل با دیگران را یاد بگیرند و مهارت‌های اجتماعی را کسب کنند.
تهیه و گردآوری : گروه خانواده پرداد /
منبع : 