آخرسر شام سرو می شود و بچه را به آشپزخانه می فرستند تا فرد فلک زده ای مراقبت از او را به عهده بگیرد. خانه با صدای عربده های بچه می لرزد. بعد از شام حضرت آقا با زبانی تیزتر از قبل بازمی گردد. والدینش از او می پرسند که چه احساسی دارد، ساعت ده است، خسته شده؟ می گوید نه. اما برخلاف او شما حسابی تحلیل رفته اید. به سوی درِ خانه روانه می شوید، قسم یاد می کنید که هیچ وقت بچه دار نشوید یا اگر قبلاً بچه دار شده اید، قسم می خورید که هیچ وقت برای دیدار نوه هایتان به خودتان دردسر ند هید. به خودتان دل داری می دهید که فقط برایشان پول می فرستید.
این جور رفتارها را در گذشته با عنوان «لوس کردن» می شناختند ولی امروز با عناوینی مثل «تربیت قیم مآبانه»۱، «تربیت هلیکوپتری»۲، «تربیت گلخانه ای»۳ یا «تربیت های کنترلی و کشنده»۴ از آن ها یاد می کنند. اصطلاح تغییر کرده است چون الگوهای رفتاری تغییر کرده اند. «تربیت قیم مآبانه» هنوز هم با لوس کردن همراه است: یک عالم اسباب بازی برای بچه بخر و هیچ قانونی وضع نکن. اما دو عامل پیچیدۀ دیگر هم اضافه شده اند.
یکی از این عوامل اضطراب است: «آیا بچه ام تا ابد تحت تأثیر سرنوشت همسترش قرار می گیرد؟» یا «آیا جسد همستر را لمس کرده و دستش میکروبی شده؟» عامل دیگری که علاوه بر دل واپسی و نگرانی به این رفتارها افزوده شده است لذت حاصل از موفقیت است: گورِ پدرِ احساسات بچه، فردا برای ورود به کودکستان قرار مصاحبه دارد. قبول می شود؟ اگر نه، اصلاً می تواند در دانشگاه خوبی قبول شود؟ تربیت قیم مآبانه اخیراً موضوع بسیاری از کتاب ها بوده است و تمامی این کتاب ها با شدیدترین تعابیر ممکن آن را محکوم کرده اند.
بیشترِ ما راجع به آدم هایی که در اتاق بچه شان موتزارت پخش می کنند چیزهایی شنیده ایم. در کتاب کشور بی عرضگان؛ هزینه های بالای تربیت تهاجمی۵ (انتشارات برادوی)، هارا استروف مارانو یکی از دبیران ارشدِ سایکولوژی تودی۶ در این خصوص می نویسد که کمپانیِ بِیبی اینشتاین، یکی از شرکت های وابسته به کمپانی والت دیزنی، تازگی ها نه تنها سی دی های «بیبی موتزارت» بلکه «بِیبی بتهوون» هم می فروشد. هر دو سی دی در فرمت دی وی دی هم عرضه می شوند و موسیقی با نمایش عروسکی و سایر تصاویر همراه شده است.
براساس ادعاهای کمپانی بیبی اینشتاین این دی وی دی ها برای گروه سنیِ سه ماه و بیش ازآن طراحی شده اند. ازآنجاکه بچه در سه ماهگی قادر نیست بنشیند، والدین باید او را جلوی مانیتور نگه دارند و، ازآنجاکه این نوزادان حتی مهارت تمرکز چشمی را هم به تازگی کسب کرده اند، خیلی سخت می شود حدس زد که از این مطالب چه چیز دستگیرشان می شود (بنا به ادعای سوزان لین، یکی از روان شناسان دانشکدۀ پزشکی هاروارد، هیچ چیز دستگیرشان نمی شود؛ او به شیکاگو تریبون گفته است: «صنعتِ تولیدِ ویدئوهای مخصوصِ کودکانْ کلاه برداری محض است.»)
این دی وی دی ها مثلاً قرار است جدیدترین یافته هایِ خطِ مقدمِ آکادمیک را در اختیارتان بگذارند. اما معضل به اینجا منتهی نمی شود، مسئلۀ دیگرْ معضل آلودگی های محیطی است. مارانو می گوید والدینی که دور سر بچه هایشان بال بال می زنند باکتری های مهلک را بر روی تمامی سطوح می بینند.
برای احتراز از این باکتری ها در سوپرمارکت می توانی باگی بگ بخری، کیسه ای محافظ که درون چرخ دستی خرید قرارش می دهی و بعد بچه را درون چرخ دستی می گذاری. براساس تبلیغات باگی بگ، استفاده از این محصول سبب می شود از «ویروس ها، باکتری ها و مایعات بدن» که در چرخ دستی خرید به جای مانده اند در امان بمانید. در نظرسنجی ای که مارانو صورت داده است یک سوم والدین گزارش داده اند که بچه هایشان را با ژل های دست آنتی باکتریال به مدرسه می فرستند. دیگر چه کسی به صابون اعتماد می کند؟
به محض آنکه بچه به کودکستان می رود فشار تحصیلی هم آغاز می شود. چیزی که دراین میان از دست رفته است مجال بازی با عروسک های بند انگشتی است. مارانو می گوید حتی پیش دبستانی ها هم زمان بازی را با تمرینات ریاضی و مطالعه جایگزین کرده اند.
براساس گزارش مجلۀ اسلیت در سال ۲۰۰۵ در واشنگتن.دی .سی، هفت الی نُه درصد دانش آموزانی که در آزمون اس .ای. تی۷ زمان اضافی در اختیارشان گذاشته شده بود به طور متوسط موقعیتی بهتر از سایرین داشتند. نمراتِ این دانش آموزان، بدون درنظرگرفتن این معافیت و دوشادوش دانش آموزانی که مجبور بودند باوجود عامل زمان در امتحان شرکت کنند، به دانشگاه ها فرستاده شد.
کودکانی که تحت تربیت قیم مآبانه قرار گرفته اند، اغلب نه تنها با برنامۀ تحصیلیِ بسیار سنگینی مواجه می شوند بلکه فعالیت های فوق برنامۀ توان فرسایی نیز احاطه شان می کند: کلاس تنیس، کلاس زبان ماندارین، باله و… . تلقی عمومی این است که فعالیت های فوق برنامهْ مسئولین پذیرش در دانشگاه ها را تحت تأثیر قرار می دهد. ازطرفی این فعالیت ها بچه ها را از خیابان ها دور نگه می دارد (به تعبیر یک کتاب، «سرِ کلاسِ ورزشِ لاکراس، نمی توانی ماری جوانا بکشی یا رفیق فاسقی پیدا کنی»).
وقتی که تابستان از راه می رسد، بچه ها اغلب به کمپی مربوط به مهارتی خاص فرستاده می شوند. فعالیت های فوق برنامه و کمپ ها حوزه هایی هستند که به احساس رقابت والدین، که درواقع مقصر اصلی کل ماجرا هستند، دامن می زنند. چطور می خواهید به مادر دیگری توضیح بدهید که، درحالی که بچۀ او سرتاسر تابستان در کمپِ زیست شناسیِ دریازیان به بررسی نرم تنان می پرداخته، بچۀ شما در کمپی قدیمی و معمولی بوده، مهره نخ می کرده و بیسکویت کِرِم دار می خورده است؟
عاقبت، نوبت به داوریِ نهایی می رسد: درخواستِ پذیرش از دانشگاه. مسئولین پذیرش می گویند نمی دانند درموردِ فرم های درخواستِ پذیرشِ این روزها چه برداشتی باید داشته باشند؛ بسیاری از این فرم ها را به وضوح شخصی جز خود متقاضی پذیرش پر کرده است. اگر والدین حس وحال انجام این کار را نداشته باشند می توانند به آیوی وایز روی بیاورند، سرویسی که در ازای مبلغی در حدود سه هزار تا چهل هزار دلار، دوره ای برگزار می کند که به دانش آموز آموزش می دهد چطور خود را در دانشگاه جا کند.
آیوی وایز به دانشجویان سال اول و دوم دبیرستان نیز، دربارۀ اینکه چه واحدهایی را بردارند یا چه فعالیت های فوق برنامه ای را انتخاب کنند، مشاوره می دهد. بدین ترتیب بعد از گذشت دو یا سه سال، یعنی وقتی که فرایند ِدرخواستِ پذیرش آغاز می شود، دانش آموزها به یک باره با این کشف دردناک مواجه نخواهند شد که وقتشان را صرف کلاس ها و کلوب هایی کرده اند که به مذاقِ کمیتۀ پذیرش خوش نمی آیند.
قاعدتاً وقتی که دانش آموز به دانشگاه می رود وقت آن می رسد که تربیت قیم مآبانه پایان پیدا کند، اما بسیاری از پدر و مادرها یا کارمندانِ آن ها، از طریق ایمیل، مقاله های ترمِ بچه ها را تصحیح می کنند. بسیاری از والدین برای کنترل فعالیت های بچه هایشان تلفن های همراهی به آن ها می دهند که به امکانات کنترل با جی.پی.اس مجهز هستند. به نظر مارانو، تلفن همراه -که به بچه ها این امکان را می دهد که درخصوص هر موضوع، هر تصمیم و هر «بارقه ای از تجربه» با والدینشان مشورت کنند- درواقع به دستیار تکنولوژیک تربیت قیم مآبانه بدل شده است.
مارانو می گوید بعضی از والدین به زنگ زدن هم رضایت نمی دهند. آن ها در شهر محل تحصیل فرزندشان خانۀ دیگری می خرند. براساس گزارشی جدید درمورد این مسئله، که در تایمز به چاپ رسیده است، بچه ها احتمالاً فقط در آغاز اعتراض می کنند؛ دانشجویی در دانشگاه کلورادو در این باره به تایمز گفته است وقتی می فهمد والدینش، که در مریلند ساکن اند، در فاصلۀ یک ربعی دانشگاهِ او خانه ای چهارخوابه خریده اند پیش خود این طور فکر کرده است: «شما منو دست انداختید؟ دارید منو دورتادورِ کشور تعقیب می کنید؟» اما بعد کم کم از این جریان خوشش می آید: «یک دفعه دیدم جوری شدم که تا وقتی مامانم نمیاد اینجا، لباس هامو نمی شورم.» از خودم می پرسم که واقعاً خودش لباس هایش را می شست؟
دانشجویانی که از چنین مزایایی بهره مند می شوند ممکن است با جدیتِ بیشتری مطالعه کنند و پس از فارغ التحصیلی نیز شغلی ممتاز به چنگ آورند، اما این احتمال نیز وجود دارد که به جرگۀ «بچه های بومرنگی» بپیوندد: بچه هایی که یک راست از دانشگاه به خانه بازمی گردند. تحقیقی جدید نشان می دهد که پنجاه وپنج درصد از مردان آمریکاییِ بین هجده تا بیست وچهارسال و چهل درصد از مردانِ آمریکایی بین بیست وچهار تا سی وچهارسال با والدینشان زندگی می کنند. هزینه های بالای اجاره خانه، رقابت شدید بر سرِ مشاغل خوب و بار سنگین بازپرداخت وام های دانشجویی ازجمله دلایلِ مطرح شده بودند.
اما دلیل دیگر این امر شاید عادت محض و حتی خواستِ شخصی باشد. مارانو و دیگران عقیده دارند که گرچه والدینِ دل نگران ادعا می کنند هدفشان آماده کردن بچه برای مواجهۀ موفقیت آمیز با جهان است، اما انگیزۀ حقیقی آن ها در امری عمیق تر نهفته است: انگیزۀ حقیقی آن ها در وابستگی ِ کور، در تلاش برای انتقالِ هویتِ خودشان به فرزندشان ریشه دارد.
مارانو می گوید یکی از دلایل شکل گیریِ جریانِ تربیتِ قیم مآبانهْ مادران شاغل هستند. این مدعا پارادکسیکال به نظر می رسد: اگر مادر در اداره است، چطور می تواند دوروبر بچه بپلکد؟ پاسخ این است: خب، او می تواند شب ها یا در تعطیلات آخر هفته دوروبر بچه بپلکد. برای باقیِ اوقات هم می تواند شخص دیگری را استخدام کند تا این مهم را به انجام برساند. همچنین می تواند به نحوی مخفیانه یک ننی کَم۸ هم نصب کند (یکی از مدل های این دوربین ها می تواند به عنوان دودیاب هم عمل کند) تا خیالش راحت شود که کارها درست انجام می شوند. بااین حال، مارانو اعتقاد دارد که خطر تربیت قیم مآبانه، برای زنانی که شغلشان را به خاطر مادریِ تمام وقت ترک می کنند، بیشتر است.
چنین زنانی، در دورانی که بچه هایشان کوچک هستند، با کاهش شدید درآمد مواجهه می شوند: بنا به ادعای یک منبع، به طور متوسط، چیزی در حدود یک میلیون دلار در سرتاسر زندگی حرفه ایِ هر زن. بنابراین غافل گیرکننده نیست که این زنان علاقه مند باشند که پرورش فرزند پروژه ای باشد که ارزش چنین ازخودگذشتگی ای را داشته باشد.
دلیل دیگر تربیت قیم مآبانه که مارانو در میان سایر دلایل بر آن تأکید دارد ناامنی فزایندۀ اقتصاد جهانی است. وقتی اتحادِ جماهیرِ شوروی، در سال ۱۹۵۷، اسپوتنیک را -اولین سفینۀ فضایی بدون سرنشینِ جهان که مال ما هم نبود- روانۀ فضا کرد، برنامۀ درسی مدارس آمریکایی به نحو دراماتیکی به سمت ریاضیات و علوم پایه گرایش پیدا کرد.
مردم از خود می پرسیدند: «اصلاً چطوری می خوایم روسیه رو شکست بدیم؟» ازاین گذشته، مارانو فکر می کند که پدیدۀ تربیت قیم مآبانه در دهۀ هفتاد و در پاسخ به تورم توأم با رکود و بحران نفت آغاز شده و از آن زمان تاکنون با ظهور اقتصاد جهانی تغذیه شده است. شعارِ جلوگیری از عقب ماندگیِ تحصیلی کودکان به توصیف آرزویی دموکراتیک می ماند. بااین حال، بیش از آنکه وصف آرزویی دموکراتیک باشد، محصول آرزویی اقتصادی است: این آرزو که آمریکا نباید از هند و چین عقب بماند.
مارانو و دیگران عقیده دارند که سومین تحولی که مردم را به سوی تربیت قیم مآبانه سوق داده است نتایج تحقیقات مربوط به «انعطاف پذیری مغز» بوده که در سال ۱۹۹۰ منتشر شده است. بنا بر ادعای این تحقیق، مغز کودک تاحدی محصول ژن هاست، ولی استعدادِ ژنتیکیْ همچون گِلِ رُسی است که تجربیات نوزاد و میزان انگیزش هایی که دریافت می کند، آن هم بیش از همه در سه سال نخست زندگی وی، بدان شکل می دهند. این یافته ها به شکل گیری برنامه های بسیاری منتهی شد که هدفشان ایجاد انگیزش برای نوزادانی بود که به نظر می رسید احتمالاً مادرانشان به هر دلیلی (اغلب فقر) آن ها را نادیده می گیرند.
فعالانِ اجتماعی به سوی خانه هایی رفتند که در معرض خطر بودند تا با نوزادانِ تازه به دنیاآمده بازی کنند. اما والدینِ متعلق به طبقۀ متوسط به بالا و بازاریاب هایی که به آن ها علاقه مند بودند هم درخصوص یافته های تحقیقات مربوط به «انعطاف پذیری مغز» می خواندند. آن ها به این نتیجه رسیدند که اگر قدری انگیزش خوب است، انگیزشِ بیشتر بهتر است. (اینجاست که بیبی اینشتاین شکل می گیرد.) اما تحقیقات بعدی از این ایده حمایت نکردند. درمجموع نتیجۀ نهایی این بود که محیطی که عموم بچه ها در آن به سر می برند همۀ انگیزش موردنیاز کودک را فراهم می کند.
مارانو فکر می کند که جنونِ انگیزش بخشی به نوزادْ نوعی رسوایی بوده است. او ایدۀ انعطاف پذیریِ مغز را قبول دارد، اما فکر می کند که فرایند شکل دهی به مغز نوزاد عملاً تا سال های بسیاری پس از نوزادی هم ادامه دارد و وقتی که کودک پای به جهان واقعی می گذارد عرصۀ اصلیِ عمل او هم باید تغییر کند و به خودانگیزشی بدل شود. مادران، به جای آنکه بچه را با تکرارِ هزار بارۀ داستانِ این خوکِ کوچولو۹ دیوانه کنند، باید به او اجازه بدهند که با خودش بازی کند.
مارانو در حال گردآوری بانکی از تحقیقات نورولوژیک است، مجموعه ای که بی شک والدینِ دل نگران را تا پای مرگ خواهد ترساند. مارانو می گوید وقتی که بچه ها خودشان محیط اطرافشان را کشف می کنند و خودشان تصمیم می گیرند و ریسک می کنند و خود را با سرخوردگی و تشویش ناشی از این اقدامات سازگار می کنند، ادواتِ نورولوژیکیِ آن ها به نحو فزاینده ای حساس و پیچیده می شود. بدین ترتیب «دندریت ها رشد می کنند و سیناپس ها شکل می گیرند». به بیان دیگر اگر بچه ها از یادگیری به شیوۀ آزمون وخطا محروم بمانند، سیستم های عصبیِ آن ها «به معنی واقعی کلمه فرومی پاشد».
بنا به ادعای مارانو، این تحلیل رفتن ممکن است در سال های اولیۀ زندگی قابل شناسایی نباشد، یعنی زمانی که والدینِ قیم مآبْ کارهایی را که خود بچه باید به انجام برساند به جای او انجام می دهند. اما وقتی که بچه به دانشگاه می رود، تازه آسیب مشخص می شود.
مارانو در پایانْ بار دیگر بر این امر تأکید می کند: رفتار ربات وار آن ها برایِ «رهبری آمریکا بر بازارِ جهانی» تهدید محسوب خواهد شد. این همان عاملی بود که والدین را به سوی دل نگرانی سوق داد و حالا والدین با دل نگرانی شان بچه هایشان را از بسیاری از فضایل محروم کرده اند، فضایلی چون شجاعت، چابکی و تفکر خارج از چارچوب، فضایلی که نظام اقتصادیِ جدید شدیداً بدان ها نیاز دارد.
کتابِ تحت فشار؛ جنبش جدیدی که ما را ترغیب می کند که آرام بگیریم، به غریزه مان اعتماد کنیم و از وجودِ کودکانمان لذت ببریم۱۰ (هارپر وان) اثرِ کارل انوره، یکی از مبارزانِ «جنبشِ آرام»، نیز با ایده های مارانو در هماهنگی است.
دویست وسی وچهار دانشجوی متقاضیِ تحصیل در رشتۀ شیمی در توضیح اینکه چرا می خواهند در این رشته تحصیل کنند، مثالی یکسان را لغت به لغت به عنوان تجربه ای تعیین کننده نقل کرده اند: اینکه «در هشت سالگی لباس خوابشان را با مواد شیمیایی سوراخ می کردند».
انوره برای ِسلامتِ کودکانْ پیشنهادی بی شک بحث برانگیز مطرح می کند: اینکه دست از خودخوری برداریم. او در این خصوص از ساموئل باتلر۱۱ نقل قول می کند: «افرادِ جوان دو راه دارند: یا بمیرند یا خودشان را با شرایط تطبیق بدهند.» درحال حاضر نرخ آلرژیِ کودکان در سرتاسر جهان صنعتی در حال افزایش است.
انوره تقصیرِ این مسئله را بر گردن محیط های بیش ازحد بهداشتی می اندازد: «فقط به اتفاقی که در آلمان افتاد نگاهی بیندازید. پیش از فروپاشیِ دیوارِ برلین، نرخ آلرژی در آلمانِ غربی بسیار بالاتر بود، گو اینکه بخش شرقی و کمونیستی، هم وضعیتِ آلودگی وخیم تری داشت و هم تعداد کودکانی که در مزرعه زندگی می کنند در آن بیشتر بود. بعد از اتحاد مجدد دو کشور، آلمان شرقی پاک سازی و شهری شد و نرخ آلرژیِ آن سر به آسمان گذاشت.»
دست آخر انوره به روان شناسیِ خانوادگی روی می آورد و به نحو خاص به تولدِ «جنبشِ عزت نفس» در سال های ۱۹۷۰ اشاره می کند. به نظر او و سایر نویسندگانی که درخصوص تربیت قیم مآبانه می نویسند، مسئلهْ مسئلۀ انزجار است. او می گوید: «تمام پرسه زنی ها جلوی درِ یخچال پایان می یابند.» براساس تحقیقی که او در حال انجام آن است، بزرگ کردن اِگو۱۲ هیچ منفعتی به دنبال ندارد. مروری بر هزاران مطالعه نشان داده است که عزت نفسِ بالا در کودکان سبب افزایش نمرات، بهبود چشم اندازِ شغلی آن ها یا حتی مقاومت در برابر الکلی شدن نمی شود.
بااین حال اگر اشتباه نکنم جنبشِ عزت نفس چیزی در خود دارد که انوره را در سطحی عمیق تر از پرسشی ساده درخصوصِ شایستگی فرزندانمان تکان می دهد. مهم ترین نگرانیِ مارانو، همان طور که عنوان کتابش به ما می گوید، این است که داریم ملتی از بی عرضگان می سازیم: آدم هایی که قرار نیست از «عهدۀ کارها بربیایند». نگرانی انوره این است که کودکان گوسفندواری که ماحصل تربیت قیم مآبانه هستند بالاخره از عهدۀ کارها بربیایند و جهان را به جایی خشن، بی رحم و کسالت بار بدل کنند.
او تنها کسی نیست که این گونه می اندیشد. دیر یا زود تمامی منتقدانِ تربیت قیم مآبانه به معضل اخلاقیِ مسئله روی خواهند آورد، یعنی معضلِ خودخواهی محضِ این والدین و کودکانی که ماحصل تربیت آن ها هستند. حتی مارانوی عمل گرا هم به این نکته اشاره می کند.
این آدم ها می خواهند بچه هایشان مثل خودِ آن ها موفق باشند، گورِ پدرِ عدالت. مادلین لوین در کتاب خود با عنوانِ بهای امکانات۱۳ که در سال ۲۰۰۶ به چاپ رسیده است (هارپر) به اقتصادِ اجتماعی توجه خاصی نشان می دهد. لوینْ روان شناسی بالینی در شهرستانِ مارین در ایالتِ کالیفرنیاست که تخصصش مداوای نوجوانان است. به عبارت دیگر، او اوقاتش را صرف کمک کردن به کودکان پولداری می کند که بسیاری از آن ها از وجود والدین جاه طلبی رنج می برند که سایۀ سنگینشان را بر سر آن ها انداخته اند. لوین با وحشت و یأس از فقدان «وجدان و بزرگواری» در بیمارانش یاد می کند.
کتابِ از پسربچه تا مرد؛ شکل گیری نابالغی جدید۱۴ (کلمبیا)، اثرِ گری کراس، به طور خاص، بر روی نسلی معاصر از مردان جوان و مقایسۀ آن ها با مردان جوان دوران پس از جنگ جهانی دوم (نسلِ پدرِ کراس) و مردانِ جوانِ دهۀ شصت (نسلِ خود وی) متمرکز است.
به نظر می رسد که او تمام اپیزودهای دو سریال «بابا بهتر می دونه»۱۶ و «ساینفلد»۱۷ را دیده است. نتیجه گیری او ناامیدکننده است: اینکه پدرهای دیروز واقعاً بهترین یا بهتر را می دانستند یا اینکه، گذشته از هرچیز، پدرسالاری آن قدرها هم بد نبود. اما باید به این نکته هم اشاره کنیم که چیزی که او بیش ازهمه در پدرهای قدیمی تحسین می کند این نیست که بلد بودند، درعین مراقبت از دیگران، اعمال قدرت کنند، تمایلی که ظاهراً در بین جماعتِ بچه مردها چندان رایج نیست.
دغدغۀ نوع دوستیِ این کتاب ها احتمالاً تاحدی از روان شناسیِ مثبت گرا نشئت گرفته است، جنبشی جدید که بر احساس رضایت و دل بستگی به عنوان ابزارهای بنیادینِ سلامت روانی تأکید می کند. اما تأکید اخلاقی نیز، همچون روان شناسی مثبت گرا، به وضوح به ارزش های مطرح در دهۀ شصت و اوایل دهۀ هفتاد میلادی بازمی گردد، جهانی که ما آن را در گرماگرم سال های دهۀ هشتاد پشت سر جا گذاشتیم. نویسندگانِ این کتاب ها از مادی گرایی نسل جدید شوکه شده اند.
ازطرفی نویسندگانی هم هستند که به دهۀ شصت اشاره می کنند و به آن نمره ای ضعیف می دهند. کراس می نویسد: «وسواسِ فکریِ نسلِ من درمورد جوانی» بخشی از «تاریخِ پوچی انسان است». به نظر کراس، مردهای جوان و تنِ لشِ امروزی میراث دار نسل او هستند.
گذشته ازآن، مدیران مدارس هم به لقمۀ چرب و نرمی برای والدین پرخاشگری بدل شدند که می خواستند میان بچه های آن ها و دیگران تبعیض روا شود. در یکی از منابعی که اروم بدان ارجاع داده است نقل قول یکی از معلمان وجود دارد که درخصوص انضباط حرف می زند: «همش بستگی داره به اینکه چه جور شاگردی برداری. کودن ها رو انتخاب کن؛ اونا نمی دونن چه غلطی باید بکنن. هیچ وقت بچۀ یه وکیل رو برندار.» شکی نیست که آن هایی که نمی دانند چه کار باید بکنند یا والدینشان نمی دانند که چه کار باید بکنند بچه های فقیرتر هستند.
نتایج اروم حاصل تحقیقاتی طولانی هستند، اما سایر آثاری که به ارتباط میان دهۀ شصت و پرورش فرزند در عصر حاضر می پردازند به نتایجی رسیده اند که اغلب کهنه پرستانه به نظر می رسند. مصداق مناسبی ازاین قبیل آثار، مقاله ای است با عنوان «کودک سالاری»۱۹ که منتقد محافظه کار، جوزف اپستین، به تازگی آن را در ویکلی استاندارد۲۰ به انتشار رسانده است. اپستین می نویسد: «مادرم هرگز برای من نمی خواند و پدرم من را به هیچ مسابقۀ بیس بالی نمی برد».
بااین حال، نگرانی سیاسی در هر دو جناح مطرح است: محافظه کاران نگران آن اند که بچه هایمان را به نی نی های لوس و نازنازی بدل می کنیم (که همان دموکرات ها هستند) و لیبرال ها نگران آن اند که بچه هایمان را همچون ربات هایی خودخواه و خودکامه تربیت می کنیم (که همان جمهوری خواه ها هستند).
ادبیاتی که حول موضوع تربیت ِ قیم مآبانه پرورانده شده است پر سش های سختی برجای می گذارد، مثلاً اینکه واقعاً غلط است که بچه هایمان را به سوی سرآمدشدن در حوزه هایی سوق بدهیم که در آن ها استعداد دارند؟ انوره پای این بحث را به پیش می کشد و می گوید معلم هنرِ پسر هفت ساله اش به او گفته است که بچه در هنر واقعاً بااستعداد است. بنابراین روز بعد انوره به پسرش پیشنهاد می دهد که بعد از مدرسه به کلاس هنر برود و پاسخی که از پی می آید این است: «دلم نمی خواد برم سر کلاس و یه معلم بالا سرم باشه که بهم بگه چی کار کنم، فقط می خوام نقاشی کنم. چرا بزرگ ترا می خوان همه چی رو از آدم بگیرن؟» انوره، شرمسار از رفتاری که حالا آن را فرصت طلبی می داند، عقب می نشیند. اگر پدرِ موتزارت یا خواهران ویلیامز هم واکنش مشابهی نشان داده بودند، تاریخچۀ دستاوردهای انسانی به نحو متفاوتی رقم می خورد.
مسئلۀ نگران کنندۀ دیگری که در این کتاب ها وجود دارد، سهیم دانستنِ فمینیسم در حماقت های فرزندپروری امروزی است. براساس مدعای گری کراس یکی از دلایلی که سبب می شود مردانِ جوان از بزرگ شدن امتناع کنند این است که جنبش زنانْ تمامی پاداشی را که به خاطر بزرگ شدن نصیب آن ها می شد از آنان دریغ کرده است. مردها، در ازای اینکه هر روز صبح کت وشلوار به تن می کردند و سر کار می رفتند، عادت کرده بودند به اینکه هم در خانه و هم در اداره رئیس باشند. دیگر اوضاع این طور نیست.
مثلاً مارانو ادعا می کند که اگر زنی پیش از بچه دارشدن به شغلی سطح بالا مشغول باشد، احتمالاً بیشتر از سایرین به تربیت قیم مآبانه خواهد پرداخت، حال چه شغلش را ترک کند تا در خانه پیش فرزندانش بماند و چه چنین نکند. مطمئنم مارانو با این ایده مخالف است که مشاغل حساس را نباید به زنانی سپرد که قصد تشکیلِ خانواده دارند. درخصوص نظر کراس مطمئن نیستم، اما اگر چیزی که مارانو می گوید درست باشد، این مسئلهْ معضلی قدیمی را ازنو مطرح می سازد. وقتی شما برخی از عناصر سیستم را بهبود می دهید، ممکن است بقیۀ عناصر در واکنش به این تغییر از کار بیفتند؛ کاربراتور را تنظیم می کنی و چرخ دنده از کار می افتد.
پرسش پایانی ای که ممکن است مطرح شود این است: آیا پرداختن به جریانِ تربیت قیم مآبانه، واقعاً همان قدر که این نویسندگان ادعا می کنند، ضروری است؟ سیاقِ غالب در کتاب های روان شناسیِ عامه پسند این است که نویسنده اغلب فراموش می کند دارد درخصوص چیزی حرف می زند که بخش اعظمی از آن تنها درخصوص اقلیتی از افراد ِجامعه صادق است. (تحقیقات اخیر نشان می دهند که میزان خدمات عام المنفعه و داوطلبانۀ نوجوانان امروزی از دهۀ ۱۹۴۰ تاکنون بی سابقه بوده است.) این آثار بسیار از خود مطمئن اند.
۴. مستحضرمان می کند که بچه ها در این رژیم تازه چطور رشد می کنند و می بالند. در یکی از مدارس پیشرویی که از آن بازدید می کند، «حال و هوای شادی و نشاط محض حاکم است». دانش آموزان پای کوبان به کلاس می روند. آن ها به انوره می گویند که عاشق تکالیفشان هستند. در تمامی این محیط های پاستوریزه هرگز کودکی پیدا نمی شود که دعوا راه بیندازد یا دست توی دماغش کند.
برای آنکه دورنمایی از مسئله داشته باشید به کتاب کلکِ هاکلبری فین: تاریخچۀ کودکی آمریکایی۲۳ (۲۰۰۴)، اثر استیون مینتز، استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا، نگاهی بیندازید. روایتِ مینتز با شکل گیری ایالات متحده آغاز می شود و بنابراین زندگی کودکانی را توصیف می کند که مشکلاتی بزرگ تر از تربیتِ قیم مآبانه دارند: پسربچه هایی که به معادن زغال سنگ فرستاده می شوند و دختربچه هایی که روانۀ کارخانه های نساجی می شوند.
منبع : 