آکاایران: با ریخت و پاش کودکان چگونه کنار بیاییم؟
آکاایران:
بسیاری از والدین از دست فرزندان کوچک‌شان در عذاب هستند، زیرا این فرزندان به طور مرتب ریخت‌وپاش می‌کنند و تمایلی هم برای جمع‌وجور کردن آن ندارند. نام‌گذاری <زلزله> برای این کودکان چندان بی‌ربط نیست،اما راه‌هایی برای مطیع کردن این قبیل فرزندان نیز در فضای خانه وجود دارد.
فرزندان خردسال هر چه‌قدر وسایل بیشتری برای بازی کردن در اطراف‌شان باشد، سرگرم‌تر می‌شوند و بیشتر لذت می‌برند، بنابراین آنها هرگز فکر نمی‌کنند این وسایل را به هم ریخته‌اند و بعد از مدتی خانه‌تان شبیه بازارشام می‌شود و شما همیشه در حال غر زدن سر کودک هستید تا وسایلی را که ریخته است، جمع‌وجور کند و یا اینکه خودتان آنها را جمع می‌کنید. در این صورت، شما باز هم مسئولیت دیگری را که بر عهده فرد دیگری بوده، پذیرفته‌اید و از همه بدتر اینکه کودک می‌فهمد کسی هست که پشت‌سرش چیزهایی را که به هم ریخته، جمع کند. فراموش نکنیم که هر فردی در خـانـه، مـسئول ریخت‌وپاش خودش است بنابراین به کودک خود اهمیت مراقبت از وسایل و گذاشتن آنها در محل مخصوص‌شان را یاد دهید. او با پیدا کردن سریع وسایلش و غروری که این مرتب بودن به او می‌دهد، در واقع خودش جایزه‌اش را گرفته است. گاهی هم لازم است که شما خیلی جدی بگویید: <این خانه باید این طور باشد که همه ما خودمان وسایلمان را جمع کنیم> و اگر چنین اتفاقی روی نداد، از روش‌های زیر استفاده کنید……..
برنامه‌ریزی قبلی :
مرتب بودن باعث صرفه‌جویی در وقت و جلوگیری از درگیری می‌شود و به شما اجازه می‌دهد که محیط اطراف‌تان را کنترل کنید، بنابراین با صرف کمی وقت، طوری محیط اطراف کودک را تغییر دهید که رعایت نظم برایش آسان‌تر شود.برای نگهداری لوازم کودک، مکان‌هایی را تعیین کنید. به او بگویید همان‌طور که او خانه‌ای برای زندگی کردن دارد، همه اشیا و لوازمش هم به خانه احتیاج دارند. محل‌های جداگانه‌ای را برای اسباب‌بازی‌ها، لوازم ورزشی و هنری کودک‌تان تعیین کنید. محل اشیا را طوری قرار دهید که در دسترس کودک باشد و مطمئن شوید که طاقچه‌ها، کابینت‌ها، جارختی‌ها و طبقه‌های کمد طوری قرار گرفته است که کودک می‌تواند به آسانی به آنها دسترسی پیدا کند، محل هر چیز را با برچسب، حروف چسبان و یا حتی عکس مشخص کنید. به این ترتیب کودک یکی از فایده‌های حروف الفبا را نیز یاد خواهد گرفت.
آموزش را فراموش نکنید :
برای کودکان‌تان الگوی عملی باشید. شما خودتان باید مرتب و منظم باشید و بر کار آنها نیز نظارت کنید. کودکانی که هرگز در عمرشان مرتب نبوده‌اند، نمی‌توانند در یک چشم بر هم زدن همه جا را مرتب کنند. همچنین آنها نمی‌دانند که چه باید بکنند. تمام کودکان، بزرگ و یا کوچک، باید بدانند که انتظارات شما دقیقا چه هستند. آیا اتاق فقط باید جلوی چشم شما تمیز باشد و یا اینکه حتی پشت درهای بسته هم باید اتاق تمیزی داشته باشند؟ به خاطر بسپاریم که کودک به تدریج یاد می‌گیرد که شما چه می‌خواهید بنابراین شما باید در انتظارات‌تان واقع‌بین باشید.
مهربان و قاطع باشید:
هنگامی که می‌خواهید کودک‌تان وسایلش را جمع‌وجور کند، به روشنی و با کلمات ساده به او بگویید که دقیقا چه کاری را باید انجام دهد. به طور مثال به دخترتان بگویید: <لطفا تمام اسباب‌بازی‌ها را جمع کن و آنها را مرتب داخل طبقه مخصوص اسباب‌بازی‌ها بگذار. > به یاد داشته باشیم که باید با لحن مهربان، اما قاطع این کلمات را ادا کنیم. اگر کودک پاسخ نداد، درخواست خودتان را پنج ثانیه بعد دوباره تکرار کنید. اگر می‌دانید هر دو‌‌بار را شنیده است و هنوز واکنش نشان نمی‌دهد، پیامدهای کارش را به او گوشزد کنید.
پیامدهای کار کودک :
برای اینکه دستورات شما معنی‌دار باشد، کودک باید بداند که اگر او کاری را که شما خواسته‌اید انجام ندهد، جای بحث ندارد. شما آن کار را به جای او انجام نخواهید داد و او پیامدهای کارش را بلافاصله خواهد دید. این پیامدها می‌تواند به صورت محرومیت موقت، گرفتن دست کودک و مجبور کردن او به انجام کارها باشد. همچنین اگر به خانه آمدید و متوجه شدید کودک وسایلش را جمع نکرده است، به او به تدریج بفهمانید که هر چیز را که تا انتهای روز جمع نکند، برای مدتی مثلا یک هفته مال شما خواهد شد. این وسایل را تا مدت معین در جعبه مخصوص یا همان جعبه جریمه بگذارید و اطمینان حاصل کنید که کودک می‌داند اگر این کار باز هم اتفاق بیفتد، دوباره جریمه خواهد شد.
تشویق فرزند :
تشویق در این‌باره نیز مفید خواهد بود. همیشه هنگامی که رفتار کودک خوب است، او را تحسین کنید. به او بگویید که چقدر خوشحال هستید که وسایلش را جمع می‌کند. بار دیگر که او به تنهایی این کار را انجام داد بگویید که چه کار بزرگی انجام داده است. وقتی کودک بعد از اینکه وسایلش را مرتب کرد و توانست به راحتی چیزی را که به دنبالش می‌گردد پیدا کند، او را تشویق کنید. به طور مثال بگویید: <آفرین که بدون اینکه من بگویم، وسایلت را جمع کردی. جایزه‌ات این است که حالا بیایی بستنی بخوری.>
پیشگیری کنید :
با استفاده از تخیل خود، احساس مرتب بودن را در کودکان تحریک کنید. با استفاده از یک زمان‌سنج از کودک خود بخواهید که <رکورد جهانی جمع‌وجور کردن> را بشکند یا از کودک خود بخواهید که شما را غافلگیر کند. به او بگویید برای پنج دقیقه اتاق را ترک می‌کنید و می‌خواهید ببینید پس از پنج دقیقه مانند جادوگرها به سرعت تمام اسباب‌بازی‌ها سر جای خود هستند یا نه؟شیوه دیگری که میتوانید در این راه به کار گیرید، استفاده از بازرسی است. وانمود کنید که کارآگاه مشهوری هستید و به دنبال وسایلی می‌گردید که سرجایشان نیستند. یا اینکه نقش بازرسی را بازی‌کنید که می‌خواهد بداند جای صحیح اشیا کجاست. همچنین اگر کودک شما دوست دارد هر بار که بازی می‌کند همه اسباب‌بازی‌هایش را با هم بیرون بیاورد، به او بگویید که قوانین تغییر کرده‌اند و از این به بعد اگر می‌خواهدیک اسباببازی را بردارد باید اسباببازی قبلی را سرجایش بگذارد. این روش، زمانی که چند کودک در یک اتاق بازی می‌کنند نیز موثر است.
روزنامه آفتاب یزد
منبع : 