نیازهای تغذیه‌ای نوجوانان | به بهانه "روز نوجوان"

چون در این دوره رشد استخوان‌ها و ماهیچه‌ها در پسران بیش از دختران است، بنابراین نیازهای غذایی آنان هم بیش از دختران خواهد بود. در این زمان چگالی استخوانی به سرعت افزایش می‌یابد و نیاز بدن به املاح معدنی به ویژه کلسیم و فسفر بیش از سال‌های قبل می‌شود. حدود 25 درصد توده استخوانی در دوره نوجوانی تشکیل می‌شود و حدود 40 درصد از حداکثر رشد استخوانی در این دوران است. نیاز دختران به مواد غذایی حاوی آهن بیشتر از پسران است و فقر ‌آهن و عوارض ناشی از آن در هر دو جنس شایع است. در دنیا این میزان از 6 درصد (کشورهای توسعه‌یافته) تا 55 درصد (در برخی مناطق هندوستان) گزارش شده است.

 

گرچه میزان انرژی مورد نیاز نوجوانان و جوانان را براساس جنس و گروه سنی آنان تعیین می‌کنند ولی با توجه به تفاوت‌های موجود در رشد که در سال‌های متعدد نوجوانی اتفاق می‌افتد بهترین معیار، برای تعیین کالری مورد نیاز در این سنین، براساس کالری بر حسب واحد قد است.

 

نیاز به پروتئین هم مانند انرژی، با چگونگی رشد ارتباط دارد و میزان آن نسبت به قد معیار دقیق‌تری است. اگر چه دریافت ناکافی پروتئین می‌تواند در کاهش سرعت رشد و تاخیر بلوغ جنسی نقش داشته باشد ولی زیاده‌روی در مصرف آن هم جایز نیست چون عوارضی از قبیل اختلال سوخت و ساز کلسیوم، افزایش نیاز به آب و ... به همراه دارد.

کربوهیدرات‌ها منابع اولیه تامین انرژی هستند که 50 درصد یا بیشتر از کل انرژی مورد نیاز بدن باید از کربوهیدرات‌ها تامین شود ولی بهتر است فقط 10 تا 25 درصد این کالری از شیرینی و شربت‌های حاوی فروکتوز یا ساکارز باشد.

نوجوانان باید حداکثر 30 درصد کالری مورد نیاز خود را از چربی تامین کنند که تنها 10 درصد آن مربوط به چربی‌های اشباع شده باشد، RDA مصرف اسیدهای چرب غیراشباع حاوی اسید لینولنیک (امگا3 و امگا6) را توصیه می‌کند.

 

روی با داشتن بیش از 100 آنزیم خاص، در رشد جسمی و تکامل جنسی نقش مهمی دارد. شواهدی نیز موجود است که نشان می‌دهد پایین بودن سطح روی در سرم ممکن است با بروز جوش‌های صورت در دوران بلوغ همراه باشد.

پسرانی که کمبود روی دارند، اختلال رشد و تاخیر در بلوغ جنسی پیدا می‌کنند. بدیهی است که مقدار روی سرم در واکنش به رشد سریع و تغییرات هورمونی در دوران نوجوانی کاهش می‌یابد. روی به مقدار زیاد در گوشت قرمز، صدف و تمام غلات و مغزها وجود دارد.

فیبرهای غیرقابل هضم در منابع گیاهی، جذب روی را مهار می‌کنند.روی و آهن برای جذب با هم رقابت می‌کنند بنابراین افزایش دریافت روی سبب کاهش جذب آهن می‌شود. خطر ابتلا به کمبود روی در نوجوانانی که مکمل آ‌هن دریافت می‌کنند ممکن است افزایش یابد و این مساله موقعی اتفاق می‌افتد که میزان آهن دریافتی دو برابر مقدار روی باشد.

 

 گروه نان و غلات: روزانه 11-6 واحد نان، سیب‌زمینی، غلات (دانه کامل با جوانه و سبوس باشد)

 گروه سبزی‌ها و میوه‌ها: حداقل 5 واحد میوه و سبزی با رنگ زرد و سبز تیره، نارنجی و یا قرمز که بتاکاروتن بیشتری دارند.

 گروه گوشت و جانشین‌های آن: روزانه دو واحد (60 تا گرم از انواع گوشت کم‌چربی و یا سایر مواد پروتئینی مانند سویا، حبوبات، مغزها و ...

 گروه شیر و لبنیات: روزانه 3 تا 4 لیوان لبنیات مانند شیر، ماست، پنیر و یا کشک (تامین‌کننده نیاز نوجوانان به کلسیم، ویتامین D، ریبوفلاوین و پروتئین)

 گروه قندها و چربی‌ها:حداکثر یک بار در روز از قبیل شیرینی دسر و ...