تغذیه سالم برای کودکان

بسیاری از مادران ناخواسته و از روی بی اطلاعی،غذاهایی را به کودکانشان می دهند که باعث می شود کودک...

تغذیه سالم یعنی چه؟ 
تغذیه سالم یعنی اینکه فرزندتان از غذاهای متنوع به گونه ای تغذیه کنند،که مواد مورد نیاز بدنشان (مثل پروتئین،کربوهیدرات،چربی،ویتامین ها و مواد معدنی) برای رشد عادی فراهم شود.اگر بچه ها به طور منظم از مواد غذایی اصلی متنوع استفاده کنند،تغذیه ی سالمی خواهند داشت.  

بچه ها باید چقدر غذا بخورند؟ 
از بدو تولد تا دو سه سالگی بچه ها به طور غریضی میدانند که به چه میزان غذا احتیاج دارند.نوزادان اگر گرسنه باشند،گریه میکنند،و وقتی که سیر شده باشند،غذا نمیخورند.این روند ادامه می یابد تا زمان 2-3 سالگی.بعد از 2-3 سالگی اشتها تحت اثر عوامل دیگری به جز صرفا گرسنگی قرار میگیرد.مهم است که به کودکان آموزش دهیم که فقط به نشانه های گرسنگی درونی توجه کنند،نه اتفاقات محیط اطراف. 
شاید کم خوری بچه ها در وعده های اصلی غذایی نگران کننده باشد.آنها یاد میگیرند که با پیروی از حس گرسنگی خود،روزانه میزان ثابتی غذا بخورند.الگوی کسب انرژی،ممکن است هر روز تغییر کند.ممکن است بچه ای در یک روز،صبحانه و نهار مفصلی بخورد ولی میلی به شام نداشته باشد.روز بعد همان بچه ممکن است صبحانه ی کاملی نخورد،ولی نهار و شام مفصلی داشته باشد. نباید انتظار داشت که بچه ها در هر وعده غذایی به همان میزان ثابت قبلی غذا بخورند.  

وظیفه والدین چیست؟ 
بسیاری از والدین معتقدند که فرزندشان یا غذای کمی میخورد،یا بیش از اندازه غذا میخورد.شاید فرزندتان فقط به یک غذای خاص علاقه دارد.باید وظایف خود را به عنوان پدر یا مادر بشناسید.در رابطه والدین و فرزندان،انتخاب کننده ی نهایی بچه ها هستند.ولی تعیین لیست انتخاب بر عهده‌ والدین است.اجازه دهید بچه ها تصمیم بگیرند که چه چیزی بخورند،ولی غذاهای پیشنهاد شده را شما تعیین کنید.

تقسیم وظایف به شکل زیر است: 
* کار شما این است که غذاهای مقوی پیشنهاد کنید.

* شما تصمیم میگیرید صرف غذا در کجا و چه زمان انجام شود.

* این بچه ها هستند که تصمیم میگیرند چقدر از غذای حاضر شده بخورند.بچه ها تصمیم میگیرند که اصلا غذا بخورند یا نه.
اگر تا کنون با این روش پیش نمیرفتید،مقداری زمان نیاز است تا شما و فرزندتان به آن عادت کنید.به مرور فرزندتان یاد میگیرد که خوردن یا نخوردن غذا،و مقدار غذا را خودش کنترل میکند.این به وی کمک خواهد کرد تا به حس گرسنگی خود اعتماد کند. 
 

باید عادات غذایی و میزان فعالیت فیزیکی فرزندتان را در نظر گرفته،و از آنها حمایت کنید:
* تا آنجا که میتوانید سعی کنید هنگام غذا خوردن،اعضای خانواده را یک جا جمع کنید.محیطی مثبت و خوش آیند بوجود آورید.

* به اینکه فرزندتان چقدر غذا میخورد یا چه چیزی میخورد،کاری نداشته باشید.فشار آوردن بر بچه ها،باعث میشود تا از پذیرفتن غذاهای جدید و گوناگون سر باز زنند.

 

* غذاهای مقوی و سالم آماده کنید.بچه ها الگوی تهیه‌ی غذای شما را تعقیب میکنند و از آن استفاده میکنند.

 

* استفاده‌ی روزانه‌ی فرزندتان از کامپیوتر و تلویزیون را محدود کنید.میزان توصیه شده، 1 تا 2 ساعت در روز است.در این رابطه با فرزندتان صحبت کنید.

* فعالیت فیزیکی را به عنوان یکی از کارهای روزانه،وارد خانواده کنید.پیاده روی تا مدرسه،دوچرخه سواری،طناب بازی و ... از جمله فعالیت هایی اند که میتوانید انجام دهید.

* میتوانید بعد از غذا پیاده روی کنید.

* فرزندتان را با برنامه‌ی مشخصی،برای چک آپ نزد پزشک ببرید.با دکتر در مورد سرعت رشد، میزان فعالیت و عادات غذایی فرزندتان صحبت کنید. 

علت شکل گرفتن عادات غذایی نامناسب چیست؟ 
عادت‌های غذایی نامناسب و مضر،با دلایل بسیاری بوجود می‌آیند.اصولا نوزادان بعد از تولد به مزه های شیرین علاقه دارند.ولی اگر قرار باشد از غذاهای گوناگون استفاده کنند،باید یاد بگیرند که طعم های دیگر را نیز دوست داشته باشند.زیرا بسیاری از مواد مغذی اصلا شیرین نیستند. 

1- انتخاب های موجود:
اگر شیرینی و نوشابه جزء انتخاب ها باشد،بسیاری از بچه ها به جای مواد مغذی،آنها را انتخاب خواهند کرد.ولی اگر بچه ها را از این خوردنی ها محروم کنید،علاقه‌ی بیشتری به خوردن آنها نشان خواهند داد.میتوانید برخی از غذاهایی را که ارزش غذایی کمتری (برای بچه ها) دارند،همراه با غذاهای اصلی قرار دهید.به یاد داشته باشید که در تقسیم وظایف،این بچه ها هستند که تصمیم میگیرند چقدر غذا بخورند،ولی اشکالی ندارد اگر شما میزان دسر را کنترل و محدود به یک قسمت کنید.به عنوان مادر یا پدر خانواده وظیفه‌ی شما تعیین انتخاب های غذا،زمان و محل غذا خوردن است.سعی کنید غذاهای مقوی و غذاهایی که برای بچه ها جذاب هستند را جزء انتخاب ها قرار دهید.

چند مثال برای غذاهایی که بچه ها اغلب از آنها استقبال میکنند:

* ذرت بو داده.

* آبمیوه های یخ زده.

* میوه های تازه و خشک شده.

* هویج های کوچک و تازه.

* ماست کم چربی به همراه میوه های تازه .

2- حق انتخاب:
زور آزمایی قدرت بین فرزند و پدر و مادر بر رفتارهای تغذیه ای بچه ها اثر خواهد کرد.اگر بچه ها برای خوردن نوع خاصی از غذا تحت فشار باشند،از خوردن آن سر باز خواهند زد،حتی اگر غذایی باشد که معمولا از خوردن آن لذت میبرند.همواره به خاطر داشته باشید که وظیفه‌ی شما ارائه‌ی لیستی از انتخاب ها،و وظیفه‌ی فرزندتان انتخاب از لیست شما و تعیین میزان آن است. 

3- احساسات بچه ها:
ناراحتی،اضطراب و وقایع ناگوار در خانواده،میتوانند باعث کم خوری یا پرخوری شوند.اگر فکر میکنید احساسات فرزندتان بر غذا خوردن او اثر گذاشته است،بر حل کردن مشکل از راه بر طرف کردن عامل بوجود آورنده‌ی هیجان ها و احساسات تمرکر کنید،نه از راه اقدام برای تغییر رفتارهای غذا خوردن او. اگر فرزندتان رژیم غذایی مقوی و سالمی دارد،ولی میزان کمی غذا میخورد، علت این است که او نسبت به دیگر بچه ها به انرژی کمتری نیاز دارد.به همین صورت،برخی بچه ها نسبت به بچه های همسن و یا هم اندازه‌ی خود،به انرژی بیشتری نیاز دارند.و به همین دلیل ممکن است بیشتر از مقداری که شما انتظار دارید غذا بخورند. بچه ها نیازهای انرژی متفاوتی دارند.در برخی مواقع ممکن است بچه ها در اثر شرایط پزشکی،بیشتر یا کمتر از حد معمول غذا بخورند.اگر فرزند شما نیز در چنین شرایطی قرار دارد، میتوانید با پزشک وی در مورد غذا خوردن او صحبت کنید.  

خطرات ناشی از عادات بد غذایی چیست؟ 
بچه هایی که خوب و درست غذا نمیخورند،دچار سوء تغذیه خواهند شد.به این معنی که مواد مغذی لازم را به میزان کافی جهت رشد و ترقی به دست نمی‌آورند.این اتفاق باعث کم وزنی یا اضافه وزنی خواهد شد.بدن بچه هایی که دچار سوء تغذیه هستند،سیستم ایمنی ضعیفی دارد، که خطر ابتلا به بیماری ها مختلف را در آنها افزایش میدهد.عادات بد غذایی در بچه ها،خطر ابتلا به بیماری های قلبی،فشار خون بالا و دیابت (مرض قند) در بزرگسالی را افزایش میدهد. 

* میزان غذای مصرفی بسیار کم و محدود.

* نخوردن یک گروه غذایی به طور کامل.مثلا سر باز زدن از خوردن هر نوع سبزی.

* خوردن مقادیر زیادی از غذاهایی که ارزش غذایی اندک و کمی دارند. مثل نوشابه و چیپس.

* پرخوری در اثر اینکه غذای مهیا شده بیش از اندازه است. یا در اثر فشار والدین برای تمام کردن همه‌ی غذای آماده شده.