لحظه به لحظه همراهش باشید
کودکان هنگام تولد، توانایی‌های بالقوه خدادادی بی‌شماری دارند که با رشد و تکامل آنها کم‌کم بروز و ظهور پیدا می‌کند. اما این‌که چه مقدار از آنها به فعل درمی‌آید، به محیط و تجربه‌های کودک در ماه‌ها و سال‌های اول عمر...
رشد مهارتی در کودکان مسئله مهمی است که پرداختن به آن در شکل گیری شخصیت روان و پرورش استعداد آنان ضروری است. کودکان هنگام تولد، توانایی‌های بالقوه خدادادی بی‌شماری دارند که با رشد و تکامل آنها کم‌کم بروز و ظهور پیدا می‌کند. اما این‌که چه مقدار از آنها به فعل درمی‌آید، به محیط و تجربه‌های کودک در ماه‌ها و سال‌های اول عمر او بستگی دارد. البته نباید نقش والدین و اطرافیان را نادیده گرفت. توجه به ابعاد متفاوت رشد کودکان باید از آغاز تولد صورت گیرد، زیرا عدم شناخت کافی از نحوه شکل گیری شخصیتی و مهارت آموزی در کودکان باعث آسیب های شخصیتی جدی در بزرگسالی آنان می شود. بطور کلی رشد مهارتی کودکان، شامل یادگیری و پیشرفت به موقع ذهن و کسب مهارت هایی مانند نشستن، راه رفتن، صحبت کردن، بستن بند کفش، تشخیص رنگ ها، طناب زدن و... است.
والدین به راحتی می‌توانند شرایط مناسبی برای کودک خود فراهم کرده و پیمودن مسیر تکامل برای او را تسهیل کنند. آنها باید از به کار بردن وسایلی که حرکات کودک را محدود می‌کند خودداری ورزند. مناسب است پدر و مادر شرایطی را فراهم آورند که کودک بتواند در دمای مناسب محیء با بدن لخت خود از تحریکات مناسب محیطی برخوردار شود. به عنوان مثال میتوانید کودک را در لگن آب گذاشته و اجازه دهید بازی کند.
از تولد تا سه ماهگی
در این سنین قرار دادن اسباب‌بازی‌های متحرک با رنگ‌های جالب بالای تخت کودک و استفاده از محافظ‌هایی با رنگ‌های روشن در اطراف تخت او، می‌تواند در فعال کردن حواس کودک موثر باشد. همچنین نگاه کردن و صحبت نمودن با کودک زمانی که بیدار و هوشیار است و پاسخ دادن به صداهایی که از خود درمی‌آورد، می‌تواند توجه او را جلب کند. در این سنین والدین می‌توانند با گرفتن وسایلی با رنگ روشن نزدیک به صورت او به مدت 8 تا 10 ثانیه و سپس حرکت دادن آن به اطراف باعث تسهیل توجه و قدرت تعقیب او بشوند.
3 تا 6 ماهگی
در این سنین کودک را در گوشه صندلی یا تخت بنشانید و خود نیز کنار او بنشینید تا نشستن را به او بیاموزید. برای آموزش تحمل وزن بدن باید شیرخوار را از زیر بغل گرفته و او را آرام پایین بیاورید تا با کف پایش زمین را لمس کند. البته در این سنین باید وی را تشویق کنید تا جغجغه را هم بگیرد و پس از مدتی بازی کردن، آن را از دستش بگیرید. خوب است در این ماه‌ها آینه را نیز به او نشان داده و به کودک لبخند بزنید و هنگام گریه کردن هم به او پاسخ دهید.
6 تا 9 ماهگی
در این دوران اسباب‌بازی جالبی مقابل او و البته دور از دسترسش قرار داده و با این کار کودک را تشویق به خزیدن کنید. به او اجازه دهید داخل وان حمام با اسباب‌بازی‌هایش بازی کند، ولی هرگز او را کنار یا داخل آب تنها نگذارید.
با توجه به اهمیت صحبت کردن والدین با کودک، توصیه می‌شود،صداهای ساده‌ای ایجاد کرده و کودک را تشویق کنید آنها را تکرار کند. باید او را ترغیب کنید به طرف صدا بچرخد. در این دوران از زندگی کودک مهم است که تصاویر روشن و جذاب کتاب و مجله‌های مناسب سنش را به او نشان داده و آنها را برایش نام ببرید.
9 تا 12 ماهگی
در این سنین به بازی‌هایی که برای او جالب است دقت کرده و آنها را انجام دهید. میتوانید اسباب‌بازی‌ای را زیر پتو قرار داده و از او بخواهید آن را پیدا کند. علاوه بر این خوب است که اشیای غلتانی مانند توپ را در اختیار او قرار دهید.
بهتر است والدین کودک را روی سطحی صاف و ایمن قرار دهند تا آزادانه بخزد و جستجو کند.
12 تا 24 ماهگی
در این سنین از کودک بخواهید اجزای بدنش را نام ببرد. همچنین با کودک توپ بازی کرده و غلتاندن توپ را به او بیاموزید. مداد و کاغذی برای نقاشی در اختیار او قرار داده و تشویقش کنید با مداد رنگی رنگ کند. در ضمن میتوانید از او بخواهید به عروسکش غذا داده، لباس تنش کند و آن را بخواباند.
باید کودک را تشویق کنید با نگاه کردن به تصاویر کتاب در مورد آنها صحبت کند و حلقه‌ها و مکعب‌ها را روی هم قرار دهد.
2 تا 3 سالگی
کودک در این سن باید بتواند به کمک بزرگترها اشیا را بر اساس شکل، اندازه و رنگ طبقه‌بندی کند. بهتر است با خریدن جورچین‌های مختلف برای کودک، به او در این کار کمک کنید. برای آموختن شیوه صحیح در دست گرفتن مداد،بهتر است خط خطی کردن و نقاشی کردن را به او یاد دهید.
در این دوره باید مسواک زدن را به کودک آموخته و آموزش توالت رفتن را شروع و کامل کنید. وقتی کودک شیئی را به دست می‌گیرد در موردش به او اطلاعات کافی بدهید.
به والدین توصیه می‌شود زمانی که کودک می‌خواهد چیزی را به آنها نشان داده و صحبت کند، به او توجه کنند.
3 تا 5 سالگی
والدین نباید تصور کنند در این سالها کودک دیگر نیازی به توجه و رسیدگی نداشته و لازم نیست در رابطه با تکامل رفتاری او کاری انجام شود. در این سالها هر روز همراه با او کتابی بخوانید. الک دولک بازی کرده و لی‌لی کنید. همچنین باید به او باز و بسته کردن زیپ و دکمه را بیاموزید و عواطف خود را با بوسیدن کودک یا گفتن کلمات محبت‌آمیز به او نشان دهید.
در نهایت به خاطر بسپارید کودکان باید احساس کنند والدین، اطرافیان و مراقبین دوستشان دارند و از آنها حمایت می‌کنند.
فرآوری: نسرین صفری
بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع: جام جم آنلاین/ نی نی سایت همراه با تغییرات
منبع : tebyan.net