«کتاب بازی» را به کودک یاد دهید!

 علم  و دانایی از جاذبه هایی است که انسان را حتی در کودکی به سوی خود می کشاند و آشنا کردن کودکان با دنیای کتاب  و کتابخوانی، یکی از اصول آموزشی و تربیتی است که منجر به رشد فکری و روحی آنان می شود.

اما والدین و علاقمندان اغلب نمی دانند چگونه باید در راه گسترش فرهنگ مطالعه گام بردارند. آنها شاید واقعاً آرزو دارند فرزندانی اهل مطالعه داشته باشند، ولی بنا به دلایلی در رسیدن به این آرزو ناموفق هستند و همین سبب افزایش سطح بی سوادی در جوانان شده است. مسلم است که برای حل یک مشکل، ابتدا باید علل ایجاد آن را بررسی و سپس برای رفع آن اقدام کرد.

برخی دلایل گسترش نیافتن فرهنگ مطالعه عبارت اند از:

نبود جایگاه خوب و مناسب برای کتاب در خانواده نداشتن وقت و انرژی و برنامه ویژه برای مطالعه در خانواده؛ بی توجهی به علایق کودکان؛ هزینه نکردن برای کتاب به دلایل اقتصادی؛ بی توجهی به کتاب و کتابخوانی در مدارس.

چه باید کرد؟

شیوه هایی برای ایجاد و پرورش عادت و انگیزه مطالعه در کودکان  و نوجوانان وجود دارد، که مؤثر شناخته شده اند.برخی از این شیوه ها عبارت اند از:

1- قصه گویی : کمتر کودکی می تواند در برابر کلمات جذاب «یکی بود یکی نبود» و «روزی روزگاری» مقاومت کند و سراپا گوش نشود.

2- تماشا: تماشای کتاب برای بچه های کوچک بسیار ارزشمند است. اگر عکس های کتاب برای آنها توضیح داده شود ( لغت همراه عکس) کمک بزرگی به فهم کلمات و معانی آنها می کند.

3- کتاب به عنوان هدیه:اطرافیان می توانند به عنوان جایزه و تشویق ، به کودکان کتاب هدیه دهند یا به آنها کمک کنند تا کتابی به عنوان هدیه تولد و یا تشکر برای دوستانشان انتخاب کنند.

4- آشنا کردن کودکان با بزرگان ادب و هنر:سالروز تولد بزرگان علم و ادب، فرصت خوبی برای آشنایی با دنیای ادبیات است. مادری می گفت من هر سال روز تولد سعدی ، حافظ ، فردوسی  و مولوی  را با دادن کتاب به فرزندانم جشن می گیرم. چنین کاری موجب می شود، آنها با فرهیختگان آشنا شوند و به خواندن آثارشان در آینده رغبت نشان دهند.

5- بحث و گفتگو:با بحث و گفتگو درباره ی کتابی خاص، می توان دیدی انتقادی و نکته بین در کودکان به وجود آورد. در چنین وضعیتی، کودکان نظرات خود را درباره کتاب می گویند، درباره شخصیت ها اظهار نظر می کنند و احیاناً دنباله داستان را به نحوی که خود صلاح می دانند، تمام می کنند.

6- بازی و مسابقه: بازی  ها و مسابقات مربوط به کتاب می تواند بی علاقه ترین کودکان را هم بر سر شوق آورد. مانند مسابقه چه کسی کتاب بیشتری خوانده است؟ یا مسابقه بیست سؤالی درباره ی کتاب هایی که جنبه معمایی دارند، از روش های جذب کودکان به مطالعه محسوب می شود.

7- طبیعت:یک روش خوب برای شروع مطالعه، استفاده از کتاب هایی درباره طبیعت و دنیای اطراف است؛ مانند معرفی پرندگان، حشرات، درختان، برگ ها، حیوانات و شناخت بناهای تاریخی و آشنا کردن کودکان با زندگانی قهرمانان.

و دیگر راه ها:از دیگر راهکارهای گسترش فرهنگ مطالعه، آشنایی و بازدید از نمایشگاه های کتاب  و کتابخانه ها، همکاری بین والدین و مدرسه، والدین و کتابخانه ها، خوشرویی کتابدارها در زمان مراجعه کودکان، مشترک شدن در مجلات، دایر کردن کلاس های داستان نویسی، ایجاد برنامه های کتابخوانی و معرفی کتاب در صدا و سیماست.