در مقابل بازیگوشی و حاضر جوابی کودکان چه کنیم؟
فرض کنید که با کودک پیش دبستانی خود قرار گذاشته اید که بعد ازمسواک زدن
به رختخواب برود تا قبل از خواب برایش قصه بگویید . ولی بیست دقیقه بعد می
بینید که می خواهد ماشین های اسباب بازی خود را در دستشوییبشوید . احتمالاً
تا به حال چیزی شبیه به این موضوع را تجربه کرده اید . دلیل آن این است که
مفهوم گذشت زمان برای خردسالان کاملاً با بزرگسالان متفاوت است .
وقتی که آنها غرق در انجام کاری می شوند فکر می کنند تا وقتی که فعالیت خود را به اتمام نرسانده اند زمان از حرکت خود باز ایستاده است . بنابراین بازیگوشی آنها تا زمانی که خواندن ساعت را بیاموزند تمامی ندارد . گاهی پدر ومادرها می بایست به بچه های خود گوشزد کنند که وقتشان را تلف نکنند .
چگونه با آن کنار بیایید ـ اگر می خواهید فرزند خود را از فعالیتی وارد فعالیت دیگری کنید چیزی در این مورد به او نگویید . به عنوان مثال شب هنگام به جای این که به او بگویید که موقع خواب است ، او را با گفتگو راجع به کارهایی که در طول روز انجام داده است مشغول کنید . او هم غرق در صحبت می شود و متوجه نخواهد شد که چه وقت از دستشویی بیرون آمده و به رختخواب رفته است .
روش دیگر : چون درک مفهوم زمان برای کودکی که هنوز به مدرسه نرفته است به زمان فعالیت هایی از قبیل خوردن آب میوه ، زمان خواب ، زمان حمام بستگی دارد ، از این رو می توانید برنامه بعدی را در طول روز برایش توضیح دهید و به این ترتیب سرعت حرکتش را بالاببرید . به عنوان مثال به او بگویید :" بیا لباس خوابت را بپوش تا بتوانیم کتابی انتخاب کنیم و بخوانیم ." اگر می خواهید کودک خود را به انجام کاری تشویق کنید ، مثلاًِ می خواهید که اسباب بازی هایش را جمع کند ، می توانید آن فعالیت را به صورت بازی در آورید و بگویید:"ببینم می توانی تاپنجاهکه شمردم اسباب بازیهایت را جمع کنی !" او را مسئولیت پذیر سازید . اگر عجله دارید به او بگویید که دیرتان شده است و به کمک او احتیاج دارید . از او بخواهید که کیف شما را دم در بگذارد و ظرف غذای خودش را از یخچال بیرون بیاورد .
اگر این روش نیز در مورد کودک دبستانی و بازیگوش شما مؤثر واقع نشد،از روشهایجدیدتری استفاده کنید . لباسش را تنش کنید ، با موهای شانه نشده و نامرتبوبا بستههای بیسکویت یا میوه،او را به موقع به مدرسه برسانید . با این روش به فرزند خود می آموزید که هر چقدر هم که مقاومت کند ، بعضی کارها مانند به موقع حاضر شدندر مدرسه را باید در زمان خودش انجام دهد .
اقدامات پیشگیرانه
هنگامی که می بینید کودک شما به تلویزیون توجهی ندارد و اسباب بازی هایش را گوشه ای رها کرده است ، کافی است لوازمی راکهموجب حواس پرتی او می شوند جمع کنید و به طور واضح به او بگویید که انتظار انجام چه کاری را از او دارید . توجه کنید که کودک شما تمام وسایل مورد نیاز خود را برای انجام کارش در اختیار داشته باشد . به عنوان مثال اگر از او می خواهید که دندان هایش را مسواک کند باید مسواک ، خمیر دندان وآب را در دسترس او قرار دهید .
راه دیگر جلوگیری از بازیگوشی فرزندتان این است که از شب قبل لباس و دیگر لوازم مورد نیاز او را برای فردا صبح آماده کنید . با این کار نه تنها به کودک بازیگوش خود فرصت نخواهید داد که برای انتخاب لباسش شما را معطل کند بلکه صبح،قبل از بیرون رفتن از منزل ( بخصوص در مورد خانمهای شاغل ) بدون عجله کارهایتان را انجام خواهید داد . البته اگر این کار را هر روز به طور معمول انجام دهید،بهتر است .کودک خود را بهانجام بعضی از کارها عادت دهید . مثلاً شب : ابتدا خوردن غذا ،بعد شستن دندان و خواندن داستان قبل از خواب . صبح : ابتدا پوشیدن لباس ، شانه کردن مو و مرتب کردن تختخواب ، خوردن صبحانه .
حاضر جوابی
کودک با شروعدو سالگی ، خود مختاری خویش را به حیطه آزمایشمی گذارد که یکی از راه های انجام این کار حاضر جوابی به بزرگسالان است . کودک خردسال با گفتن"نمی خواهم" یا"نه" می خواهد نشان دهد که از دستورهای شما خسته شده است و استقلال بیشتری می خواهد .
چگونه با آن کنار بیایید؟ این موضوع پیچیده ای است. زیرا اولاً می خواهید که کودکتان اولین قدم های خود را به طرف خود مختاری بردارد ، ثانیاً نمی خواهید که گستاخی او را تأیید کنید ، بنابراین با حالتی جدی به او بگویید :" نباید این طوری جواب بدهی ، اگر با حرف من موافق نیستی اشکالی ندارد ولی باید مؤدبانه جواب بدهی ." برایش از جملات معترضانهیمناسب مثال هایی بزنید . جملاتی مثل :" نظر من فرق دارد" یا" مخالفم" و غیره .
به این طریق برایش روشن سازید که اگر دفعه بعداین گونهصحبت کند ارزش خود را نزد شما از دست خواهد داد .اجرای این روش تربیتی را ادامه دهید . اجازه ندهید که گستاخی او ادامه یابد. تا این که روزی مجبور شوید عکس العمل شدیدی از خود نشان دهید .
اقدامات پیشگیرانه
اگر کودکتان مخالفت خود را مؤدبانه به شما ابراز کرد،به او توجه بیشتری کنید و به عقیده او احترام بگذارید و به او نشان دهید که برا ی عقاید او احترام قائلید و اگر نظر او مخالف نظر شماست هیچ اشکالی ندارد .
نکته مهم این است که شما می بایست از نوع ارتباط خود آگاه باشید . اگر از آن دسته افرادی هستید که مخالفت خود را با دیگران به صورت تمسخرآمیزی بیان می کنند ، پس نمی توانید از فرزند خود انتظار داشته باشید که رفتاری غیر از این داشته باشد .
همین که فرزند شما بتواند خودش را بیشتر کنترل کند و یاد بگیرد که چگونه نیازهای خود را از طرقمختلف به شمابفهماند ، پرخاشگری ، بهانه گیری و دیگر رفتارهای منفی او مسئله ساز نخواهد بود . به او یاد بدهید که بتواند به شما بگوید که چه احساسی دارد و چگونه فکر می کند.
با انجام این روش رابطه ای قوی با فرزند خود ایجاد می کنید . چنین رابطه ای ، هنگامی که فرزندتان به سن بلوغ می رسد ، در حل مسائل به شما کمک زیادی خواهد کرد .
منبع : تبیان