دلایل جیغ زدن کودکان و راهکارهای مقابله با آن

آکاایران: دلایل جیغ زدن کودکان و راهکارهای مقابله با آن -  چرا کودکان جیغ می‌زنند؟

چرا کودکان جیغ می‌زنند؟

اختصاصیآکا ایران: 

شاید باور این مسئله کمی سخت باشد ولی فرزند خردسالتان برای عصبانی کردن شما جیغ می‌زنند بلکه جیغ زدن کودکان نوپا صرفاً راهی برای بروز دادن شور زندگی و هیجانات کودکانه است. آن‌ها در حال تجربه کردن قدرت صدا و لذت بردن از آن هستند و می‌خواهند محدودیت‌ها و مرزهای این توانایی جدید را شناسایی کنند. به گفته‌ی رونی لایدرمن معاون مرکز خانواده در دانشگاه فلوریدا، معمولاً کودکان نوپا در اماکنی مثل سالن‌های بزرگ سوپرمارکت‌ها و مجتمع‌های تجاری بیشتر جیغ می‌زنند زیرا از پیچیدن و تقویت شدن صدایشان در این مکان‌ها لذت می‌برند و علاوه بر این وقتی متوجه توجه بیشتر و واکنش فوری والدین براثر جیغ زدن در اماکن عمومی می‌شوند، این عادت در آن‌ها تقویت می‌شود.

برای بعضی از کودکان نوپا، جیغ زدن به معنای درخواست فوری برای جلب توجه والدین است. گروهی دیگر فقط وقتی جیغ می‌زنند که چیزهایی که می‌خواهند به آن‌ها داده نمی‌شود. به همین دلیل برای نشان دادن واکنش مناسب، دانستن دلیل جیغ زدن بسیار اهمیت دارد. مطمئناً فریاد زدن به‌هیچ‌عنوان واکنش مناسبی در برابر این مشکل نیست و فقط به کودک نشان می‌دهد که صدای بلندتر به معنای قدرت بیشتر است. بهترین رویکرد، اجتناب از موقعیت‌های تنش‌زا و پرت کردن حواس کودک در هنگام جیغ زدن است.

راهکارهای اصلاح عادت جیغ زدن کودکان

داشتن برنامه منظم برای رفع نیازهای قابل پیش‌بینی کودک: مسلماً نمی‌شود همیشه هر چه کودک نیاز دارد برای او فراهم کرد ولی یک سری نیازهای روزانه از قبیل غذا خوردن به موقع، استراحت کافی و ... قابل پیش‌بینی هستند و رسیدگی به موقع به آن‌ها بسیاری از دلایل جیغ زدن کودک نوپا را از بین می‌برد. حتی برای بزرگ‌سالان هم غذا خوردن نامنظم و خستگی زیاد ناخوشایند است و طبعاً کودکان که حساس‌تر هستند، نارضایتی خود از این مسائل را با جیغ زدن بروز می‌دهند.

دوری کردن از مکان‌هایی که کودکان را به جیغ زدن تحریک می‌کند: در مواقعی که کودکتان را به همراه دارید نیازی نیست حتماً به مکان‌هایی رسمی و کم سروصدا بروید. این‌گونه مکان‌ها به دلیل بزرگ بودن و سکوت، کودکان را به جیغ زدن تشویق می‌کند. در عوض می‌توانید به مکان‌های خانوادگی و پر سروصدا بروید. در این مکان‌ها جیغ زدن کودک دیگر باعث شرمندگی و واکنش عجولانه‌ی شما و در نتیجه تشویق او بالاتر بردن صدایش نخواهد شد.

تشویق کودک به صحبت کردن آرام: اگر کودک شما به خاطر خوشحالی جیغ می‌زنند، سعی کنید هیچ واکنشی نشان دهید. ولی در مواقعی که او با جیغ زدن بی‌دلیل عملاً شما را به ستوه آورده است می‌توانید با صحبت کردن هوشمندانه کودکتان را آرام کنید. کافی است درحالی‌که فرزندتان جیغ می‌زنند، شما با صدایی معمولی و آرام با او صحبت کنید. او مجبور است برای شنیدن صدای شما جیغ زدن را متوقف کند و بعد با آرامش دلیل ناراحتی خود از این کار او را برایش توضیح دهید.

تبدیل نیاز کودک برای جیغ زدن به یک بازی کودکانه: سعی کنید نیاز کودک به جیغ زدن را به چالش بکشید. به عنوان مثال می‌توانید با لحنی دوستانه از او بخواهید که همراه شما جیغ بزنند و بعد این رقابت را تدریجاً به مسابقه‌ی آرام‌تر صحبت کردن تبدیل کنید. همراه کردن این بازی دونفره با حرکاتی مثل گرفتن گوش‌ها و یا تکان دادن دست‌ها، به تدریج جیغ زدن را از ابزاری برای کنترل شما توسط کودک به یک بازی مفرح تبدیل می‌کند و تنش‌های آن را از بین می‌برد.

در مکان‌های عمومی می‌شود با گفتن کلماتی ابتکاری بازی را سرعت بیشتری به اتمام رساند. به عنوان مثال بعد از اولین جیغ کودکتان، صدای او را به غرش شیر تشبیه کنید و بعد از او بپرسید که می‌تواند صدای گربه را هم تقلید کند.

به کودکتان بگویید که دلایل جیغ زدن او را درک می‌کنید: اگر متوجه شدید که کودکتان برای جلب توجه شما و اعتراض به مشکلی جیغ می‌زنند، باید مشخص کنید که این مشکل لحظه‌ای است یا همیشه باعث ناراحتی او می‌شود. به عنوان مثال ممکن است شلوغی و ازدحام فروشگاه‌های بزرگ بیشتر از حد تحمل کودک باشد و او همیشه در اماکنی با این شرایط مضطرب می‌شود و این مسئله را با جیغ زدن به شما اعلام می‌کند. در این صورت اولین واکنش منطقی ترک محل است و بعد از آن می‌توان به تدریج و با شروع کردن از محل‌های کم ازدحام، این مشکل کودک را برطرف نمود.

ولی گاهی مشکل کودک لحظه‌ای است و بی‌حوصلگی یا بدخلقی موقتی باعث آن می‌شود. در این صورت می‌توانید با آرامش به او بگویید که از دلیل ناراحتی او آگاه هستید ولی باید کمی صبر کند تا کار شما تمام شود. با این کار نه تنها فرزندانتان آرام‌تر می‌شود بلکه به تدریج مهارت بیان احساس در قالب کلمات را نیز خواهد آموخت.

حالت دیگر این است که کودک با جیغ زدن قصد دارد شما را به انجام کاری مثل خریدن شکلات وادار کند. در این صورت به‌هیچ‌عنوان تسلیم خواسته‌ی او نشوید زیرا با این کار به کودکتان نشان می‌دهید که جیغ زدن بهترین راه برای رسیدن به خواسته‌هایش است. در عوض با آرامش به او بگویید که جیغ زدن ثمری ندارد و هر وقت که صلاح دانستید خواسته‌اش را برآورده خواهید کرد.

تهدید و وعده برای آرام شدن موقتی کودک، هیچ تأثیر تربیتی ندارد؛ زیرا حافظه‌ی کوتاه‌مدت کودک هنوز شکل نگرفته و او نمی‌تواند تنبیه یا پاداش در آینده را به جیغ زدنش در این لحظه ربط بدهد.

کودک را مشغول و سرگرم نگه دارید: شما به راحتی می‌توانید فعالیت‌های روزانه و خسته‌کننده را به یک سرگرمی مفرح برای کودک تبدیل کنید. به عنوان مثال خرید در یک فروشگاه بزرگ جنبه‌های سرگرم‌کننده‌ی زیادی برای یک کودک دارد که می‌توانید از آن‌ها برای تبدیل خرید به یک فعالیت هیجان‌انگیز استفاده کنید. در اجرای این راهکار هیچ محدودیتی وجود ندارد. کمی ابتکار از طرف شما و تخیلات شگفت‌انگیز کودکان می‌تواند هر فعالیت خسته‌کننده‌ای را به یک سفر ماجراجویانه‌ی خیالی تبدیل کند.

 دادن یک اسباب‌بازی یا خوراکی سبک نیز می‌تواند مفید باشد ولی باید این کار را قبل بی‌حوصله شدن و شروع بی‌قراری کودک انجام دهید. اگر بعد از شروع بدخلقی و جیغ زدن کودک این کار را بکنید او را به استفاده‌ی ابزاری از جیغ زدن تشویق خواهید کرد.

قضاوت اطرافیان را نادیده بگیرید: برای بسیاری از مادران بدترین جنبه‌ی داشتن یک کودک نوپا که همیشه جیغ می‌زنند، نگاه شماتت‌آمیز اطرافیان است. بسیاری از کودکان در مرحله‌ی نوباوگی عادت‌هایی ازاین‌دست دارند و بسیاری از کسانی که نگران دیدگاه آن‌ها هستید خود این مراحل را گذرانده‌اند. واکنش منفی شما به این قضاوت‌ها هیچ کمکی به کودکتان نخواهد کرد و بروز یک واکنش کودکانه به هر شکلی دلیلی برای شرمسار بودن والدین نیست.

حتی اگر نتوانید عادت جیغ زدن کودکتان را برطرف کنید بازهم جای نگرانی نیست. اگر فرزند خردسالتان در مناسبت‌های رسمی مثل مراسم سوگواری شروع به جیغ زدن کرد فقط کافی است که محل را موقتاً ترک کنید و دستپاچه شدن فقط مشکلاتتان را افزایش خواهد داد. در اماکن عمومی و پر ازدحام نیز جیغ زدن و صدای بلند کودکتان در میان سروصدای محل محو می‌شود و کسی نمی‌تواند در چنین محیط‌هایی از شما انتظار سکوت داشته باشد.

مترجم: محسن یزدانی