افسردگی بعد از زایمان و راه های درمان آن

افسردگی بعد از زایمان و راه های درمان آن

مقدمه:

افسردگی مادر پس از تولد بچه، می تواند در طول مدت و شدت بروز آن از افسردگی خفیف تا انواع شدید متفاوت باشد.

بسیاری از تازه مادران یک افسردگی خفیف و کوتاه مدت را پس از زایمان تجربه می کنند.  تخمین زده می شود، که 70 تا 85 درصد زنان این افسردگی خفیف را که غم زایمان هم گفته می شود. به درجاتی تجربه می کنند. این وضعیت شامل علایمی مانند غم و اضطراب هستند که معمولاً در اولین روزهای پس از زایمان آغاز می شود و به مدت 7 تا 10 روز ادامه می یابد.

حدود 10 درصد از تازه مادران شکل شدیدتری از افسردگی به نام افسردگی پس از زایمان را تجربه
می کنند. احساس همراه مانند غم، اظطراب و بی قراری می تواند آنقدر شدید باشد که با وظایف روزانه تداخل کند. افسردگی پس از زایمان می تواند در هر زمانی طی 6 ماه اول پس از زایمان بروز کند. اگر بدون درمان گذاشته شود، می تواند یکسال یا بیشتر طول بکشد. در موارد نادر، یک شکل شدید تر افسردگی به نام جنون پس از زایمان می تواند بروز یابد. بعضی نشانه های این بیماری روانی شبیه افسردگی پس از زایمان بوده ولی شدیدتر می باشند.

تجربه افسردگی پس از زایمان یک عیب یا ضعف شخصیتی نیست. برای بسیاری این یک بخش طبیعی از زایمان است. خبر خوب این است که برای بسیاری، ترکیبی از درمان پزشکی و معیارهای مراقبت شخصی می تواند علائم را بهبود بخشد.

علائم و نشانه ها

علایم ونشانه های افسردگی پس از زایمان بسته به اینکه افسردگی چه شکلی داشته باشد متغیر است. علائم و نشانه های عمومی غم زایمان و افسردگی پس از زایمان شامل موارد زیر است:

- خشم

- احساس بی ارزشی، بی کفایتی، شکست یا گناه

- گریه کردن

- بی صبری و زودرنجی

- بی قراری

- غمگینی

- خستگی، بی خوابی یا بدخوابی

- نوسانات خلق

این علائم و نشانه ها با غم پس از زایمان (که می تواند همراه با احساس تنهایی، اضطراب، گیجی و فراموشکاری باشد) از چند روز تا چند هفته از بین می روند.

چنین علائمی با افسردگی پس از ازیمان شدیدتر و با دوام تر هستند. ممکن است با توانایی عملکردتان تداخل کند و می تواند مضافاً شامل موارد زیر باشد:

- احساس کرختی احساسی یا حس گیر افتادن

- ترس از آسیب زدن به خود یا به نوزاد

- تمرکز و تفکر مختل

- عدم احساس لذت در زندگی

- کاهش علاقه به فعالیت جنسی

- افزایش یا فقدان توجه به نوزاد

- کاهش وزن یا وزن گیری قابل توجه

- دوری گزینی از خانواده یا دوستان

سردرد، درد قفسه سینه، تپش قلب، کرختی یا افزایش تنفس ممکن است اتفاق بیفتد، گرچه اینها علائم اصلی افسردگی نیستند.

علائم و نشانه های همراه با جنون پس از زایمان که نادر است.این علائم شدیدتر هستند و معمولاً زود شروع می شوند و شامل:

- خشم و آشفتگی

- گیجی یا نادانی

- فکر آسیب زدن به خود یا به نوزاد

- هذیان و توهم

- بدبینی

•تفکرات یا سخنان عجیب

 

علتها:

علت واضحی برای افسردگی پس از زایمان وجود ندارد. احتمال دارد که عوامل فیزیکی، احساسی یا شیوه زندگی در بروز این حالت نقشی ایفا کنند.

تغییرات فیزیکی

پس از زایمان، بدن شما دچار یک سری تغییرات فیزیکی می شود که منجر به افسردگی می گردد. بلافاصله پس از تولد، سطح هورمونهایتان دچار نوسان می گردد. مثلاً سطح استروژن و پروژسترون که به میزان زیادی طی حاملگی افزایش می یابند به طور ناگهانی افت می کند. این تغییر ناگهانی می تواند افسردگی را باعث شود، درست مانند تغییرات هورمونی کوچکتر که می توانند باعث نوسان احساسی و فشار پیش از عادت ماهیانه شوند.

هورمونهایی که توسط غده تیروئید ساخته می شوند، هم ممکن است دچار افت ناگهانی شوند. این غده که در قاعده گردن قرار گرفته است به تنظیم متابولیسم بدن(اینکه چطور بدن شما انرژی را از غذایی که می خورید می گیرد و ذخیره می کند کمک می کند. اگر تیروئید شما هورمون کافی تولید نکند شما احساس خستگی، سستی و افسردگی می کنید.

علاوه بر تغییرات سطح هورمونها، میزان خون بدن شما، فشار خونتان، دستگاه ایمنی و متابولیسم بدنتان همگی پس از تولد کودک تغییر می کنند. این تغییرات می تواند بر اینکه شما به لحاظ فیزیکی و عاطفی چه احساسی دارید، اثر بگذارند و موجب خستگی و نوسانات احساسی شوند.

عوامل احساسی

 اگر بی خوابی می کشید یا در کارهای نوزادتان غرق شده اید، مشکلات کوچک ممکن است بسیار بزرگتر به نظر برسند. مشکل در سازگاری با چیزهایی که قبل از زایمان به راحتی از پس آنها بر می آمدید، می توانند منجر به نا امیدی و افسردگی شوند. سایر اثرات عاطفی که می تواند با افسردگی مربوط باشد، شامل موارد زیر است:

- احساس از دست رفتن هویت- شما که قبل از تولد بچه آنگونه بودید.

- تجربه  نارضایتمدانه از تولد مانند دوری گزینی همسر یا عوارض پزشکی که می تواند با مراقبت از بچه تداخل نماید.

- اضطراب، انتظار یا شک غیر واقعی در مورد مادر خوب بودن یا بچه خوب داشتن

- احساس کاهش جذابیت

- احساس کاهش کنترل شما  بر زندگی

اثرات شیوه زندگی

عواملی در شیوه زندگی نیز می توانند منجر به افسردگی شوند مانند:

- نوزادی با نیازهای بسیار

- خسگی زیاد از مراقبت از نوزاد جدید یا چند بچه

- مشکلات مالی

- فقدان حمایت از سوی همسر، خانواده و دوستان

- درد پس از زایمان یا عوارض زایمانی

- مشکلاتی با شیردهی

- مشکلات ارتباطی

عوامل خطر

افسردگی پس از زایمان زنان را در همه سنین و نژادها تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند بعد از تولد هر یک از بچه ها اتفاق افتد و نه فقط اولین نوزاد. اگر شما تجربه افسردگی پس از تولد یک فرزند را داشته باشید، شانس تجربه افسردگی در حاملگی بعدی بین 50 تا 100 درصد است. سابقه فردی افسردگی نیز میزان خطر را افزایش می دهد.

چه وقت باید به دنبال کمک پزشکی بود

اگر پس از تولد نوزاداتان احساس افسردگی می کنید، می توانید آمادگی پذیرش آن را داشته باشید. غم پس از زایمان و افسردگی پس از زایمان به طور کلی به ترکیبی از مراقبت فردی و درمان پزشکی به خوبی پاسخ می دهند. درمان زودهنگام می تواند منجر به پاسخ سریع بشود.

غم پس از زایمان عموماً 10 روز پس از تولد نوزاد از بین می رود. استراحت بیشتر ی دریافت کمک از دوستان و خانواده می تواند، در سازگاری بیشتر با استرسها به شما کمک کند. به هر حال اگر علائم و نشانه های افسردگی بعد از چند هفته از بین نروند یا اگر آنقدر شدید هستند که با توانایی انجام کامل کارهای روزانه شما تداخل می کنند، به پزشک مراجعه کنید.

ممکن است شکل شدیدتری از افسردگی را داشته باشید که نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.

اگر کسی را دارید که مشکوک هستید علایم جنون زایمان را نشان می دهد، فوراً در خواست کمک پزشکی کنید. منتظر و امیدوار به بهبودی خود به خودی نباشید. جنون پس از زایمان ممکن است منجر به تهدید ها و رفتارهای تهدید کننده زندگی بشود.

در واقع تحقیقات پیشنهاد می کند که 5 در صد از زنانی که دچار جنون پس از زایمان هستند خودکشی می کنند و 5 در صد آنها بچه هایشان را می کشند. این ارقام ممکن است در جمعیت کلی بیشتر باشد. میزان خودکشی در جمعیت عمومی یک درصد است. میزان بچه کشی (کشتن کودکان زیر 5 سال) در جمعیت عمومی یک نسبت خیلی کوچک از یک درصد است.

غربالگری و تشخیص

برای ارزیابی احتمال افسردگی پس از زایمان پزشکتان نیاز دارد که علائم و نشانه های شخصی شما را بررسی کند. چرا که احساس خستگی و اشباع شدن پس از تولد بچه مسئله شایعی است.

در ضمن پزشک ممکن است آزمایشات خونی در خواست کنند که تعیین کند آیا یک تیروئید کم فعال ممکن است باعث ایجاد علائم افسردگی در شما شده باشد یا خیر.

اگر این غده هورمون کافی ترشح نکند، ممکن است احساس خستگی کسالت و افسردگی کنید. در این مورد پزشک ممکن است داروی تیروئید برایتان تجویز کند.

درمان

افسردگی پس از زایمان،  به عنوان یک مشکل پزشکی تشخیص داده و درمان می شود. درمان بستگی به شدت افسردگی شما و نیازهای فردی تان دارد اما می تواند شامل رواندرمانی، داروهای ضد افسردگی و درمان هورمونی باشد.

مراقبت از خود

اگر شما افسردگی پس از زایمان دارید، می توانید قدمهایی برای کمک به بهبودی خود بردارید. این موارد را امتحان کنید:

- عادات سلامتی خوب را تمرین کنید

- تا می توانید استراحت کنید. زمانی که کودک شما خواب است، بخوابید یا استراحت کنید. ورزش کنید و تغذیه مقوی بخصوص با استفاده از غلات، میوه و سبزی ها داشته باشید.

 

برای خود وقت بگذارید

- اگر احساس می کنید تمام کار دنیا روی سر شما ریخته است، برای خود زمان بگذارید. لباس بپوشید، از خانه بیرون بروید و یک دوست را ببینید یا کاری را انجام دهید. یا زمانهایی را برای تنها بودن با همسر خود اختصاص دهید.

- از تنهایی بپرهیزید.

- با همسر خود، خانواده و دوستان در مورد احساساتتان صحبت کنید. با مادرتان هم می توانید صحبت کنید، در این صورت می توانید از تجربه او استفاده کنید.

 - انتظارات واقعی از خود داشته باشید.

- تا جایی که راحت هستید کار انجام دهید و بقیه را برای استراحت بگذارید. گاهگاهی از دوستان و خانواده برای نگهداری از کودکتان کمک بخواهید.

باید گفت که حدود ۸۵ درصد از زنان، در طول دوره پس از زایمان، یک نوع اختلال خلقی را تجربه می‌کنند. البته در اکثر موارد این علایم خفیف و کوتاه مدت هستند؛ مثل خستگی یا اختلال خواب و به زودی برطرف می‌شوند. اما گاهی پیش می‌آید که بعضی از مادران به حالت‌های شدیدتری از اضطراب یا افسردگی دچار می‌شوند. این شرایط ممکن است بسیار آزاردهنده باشد و تأثیرات مهمی روی سلامت مادر و حتی فرزند بگذارد.
● post partum blues یا غم پس از زایمان
 به نظر می‌رسد حدود ۵۰ تا ۸۵ درصد از زنان در طی چند هفته اول پس از زایمان، این حالت را تجربه می‌کنند. احساس ناراحتی و غم، تمایل به گریه کردن، حالت‌های اضطراب و تحریک‌پذیری از علایم شایع این دورانند که در عرض ۴ تا ۵ روز اول پس از زایمان به اوج خود می‌رسند ولی در عرض ۲ هفته خودبه‌خود از بین می‌روند. بررسی‌ها نشان می‌دهند این حالت‌ها به حدی شایع هستند که در موارد خفیف می‌توانیم آن را بیشتر به عنوان یک تجربه عادی پس از تولد نوزاد در نظر بگیریم تا یک اختلال روانی و با توجه به این‌که این حالات معمولاً فعالیت‌های عادی و روزانه مادر را مختل نمی‌کنند نیاز به درمان خاصی هم ندارند. فقط در موارد خاصی که مادر سابقه افسردگی پیش از بارداری داشته یا علایم وی بیش از ۲ هفته ادامه پیدا کرده است باید به فکر اختلالات شدیدتری مثل افسردگی پس از زایمان باشیم.
● post partum deepness یا افسردگی پس از زایمان
 افسردگی پس از زایمان، یکی دیگر از اختلالات خلقی است که معمولاً در عرض ۲ تا ۳ ماه اول پس از زایمان ایجاد می‌شود، اما ممکن است شروع آن به صورت علایم خفیف افسردگی در دوران بارداری، توسط مادر گزارش شده باشد.
احساس ناراحتی یا خلق افسرده و تمایل به گریه کردن از علایم عمومی این بیماری هستند و مادران اغلب از خستگی دایمی، مشکلات خواب و تغییرات اشتها شکایت دارند. روی هم رفته این حالت تفاوت خاصی با افسردگی که در دوره‌های دیگر زندگی فرد اتفاق می‌افتد ندارد و بیمار حالت‌هایی از قبیل احساس گناه و بی‌لیاقتی، لذت نبردن از فعالیت‌های روزانه، اختلال تمرکز و حتی گاهی افکار خودکشی را تجربه می‌کند. در مواردی هم ممکن است اضطراب و حمله‌های وحشت یا خود بیمارانگاری برای فرد به وجود ‌آید.
اما باید توجه داشته باشیم در موارد خفیف که فقط علایم خستگی یا اختلال خواب وجود دارند ممکن است افسردگی تشخیص داده نشود.
مقیاس افسردگی پس از زایمان ادینبرگ، یک پرسشنامه ۱۰ قسمتی است که به شما کمک می‌کند علایم این بیماری را در خود پیدا کنید. این پرسشنامه در سال ۱۹۸۷ طراحی شده و تحقیقات بسیاری حساسیت و اعتبار این تست را تأیید کرده‌اند. اگر شما احساس می‌کنید که دچار علایم افسردگی پس از زایمان شده‌اید پر کردن این پرسشنامه و مشورت با پزشک می‌تواند در تشخیص و درمان آن به شما کمک کند.
امتیاز ۱۲ و بالاتر یا پاسخ مثبت به سؤال ۱۰ (وجود افکار خودکشی)، نشان می‌دهد شما احتمالاً د معرض افسردگی پس از زایمان هستید و نیاز به مشاوره با پزشک خود دارید.
● Post partum psychosis یا سایکوز پس از زایمان
 این حالت شدیدترین اختلال روانی در دوره پس از زایمان است که خوشبختانه نادر و شیوع آن ۱ تا ۲ مورد در هر ۱۰۰۰ مورد تولد است و در نیمی از موارد پس از اولین زایمان اتفاق می‌افتد.
جالب است بدانید در موارد نادری ممکن است این حالت در پدر نوزاد اتفاق بیفتد. در این صورت پدر که غالباً از قبل نیز یک اختلال خلقی داشته است از این‌که فرزند جدید جای او را گرفته و عشق و توجه مادر فقط صرف کودکش می‌گردد، دچار احساس ناراحتی شدید و ابتلا به سایکوز می‌شود.
سایکوز پس از زایمان ممکن است در عرض ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از زایمان با علایم عمومی مثل خستگی، بی‌خوابی، بی‌قراری و تمایل به گریه کردن شروع شود. در مراحل بعدی مادر دچار شک و بدگمانی، ناسازگاری و افکار وسواسی نسبت به سلامت نوزاد می‌شود. نیمی از مادران حالت‌های توهم و هذیان را نیز تجربه می‌کنند، توهماتی مثل این‌که بچه مرده یا ناقص به دنیا آمده یا این‌که آن‌ها اصلاً ازدواج نکرده و بچه‌دار نشده‌اند. بعضی از مادران نیز گزارش کرده‌اند که صدایی به آن‌ها گفته که خود و یا نوزاد خود را بکشند.
● چه عاملی باعث افسردگی پس از زایمان می‌شود؟
 بهتر است بدانیم که بلافاصله پس از زایمان، تغییرات هورمونی ناگهانی در بدن مادر اتفاق می‌افتد. در عرض ۴۸ ساعت اول پس از زایمان، غلظت خونی استروژن و پروژسترون شدیداً کاهش پیدا می‌کند و چون این هورمون‌ها در ساختن مواد بیوشیمیایی مؤثر در تنظیم خلق، نقش مهمی دارند، تغییرات سریع میزان خونی آن‌ها می‌تواند باعث به هم خوردن وضعیت روانی و خلقی مادر شود. البته بعضی از محققان معتقدند گروهی از زنان هستند که نسبت به تأثیر این تغییرات هورمونی حساس‌ترند و این افراد دوره‌های افسردگی پیش از قاعدگی را نیز تجربه‌ کرده‌اند.
البته جز تغییرات هورمونی، عوامل دیگری نیز در ایجاد این حالت‌ها مؤثرند. عدم رضایت از زندگی زناشویی، عدم وجود حمایت‌های اجتماعی یا حوادث و استرس‌های بزرگی که در زمان بارداری یا نزدیک به زایمان رخ می‌دهند نیز می‌توانند فرد را مستعد ابتلا به اختلالات خلقی پس از زایمان کنند.
● احتمال افسردگی پس از زایمان در چه کسانی بیشتر است؟
 افسردگی پس از زایمان ممکن است در همه زنان صرف‌نظر از سن، وضعیت ازدواج، سطح تحصیلات و طبقه اجتماعی ایجاد شود اما مادرانی که این شرایط دارند بیشتر در معرض ابتلا هستند:
- سابقه قبلی افسردگی پس از زایمان - افسردگی در دوران بارداری
- سابقه قبلی افسردگی یا اختلالات دو قطبی - مشکلات زناشویی
- عدم وجود حمایت‌های اجتماعی - حوادث پر استرس که اخیراً اتفاق افتاده‌اند
● درمان اختلالات روانی پس از زایمان
 درمان به شدت بیماری و علایم آن بستگی زیادی دارد اما نکته مهم این است که قبل از شروع درمان‌های روان‌پزشکی، بیماری‌های دیگری را که ممکن است این حالت‌ها را ایجاد کرده باشند مثل بیماری‌های تیرویید یا کم‌خونی، تشخیص و درمان داده شود.
مطالعات انجام‌گرفته نشان داده‌اند که روش‌های روان درمانی غیر دارویی می‌توانند تأثیر خیلی خوبی در درمان افسردگی پس از زایمان داشته باشند و یک دوره کوتاه مدت رفتار درمانی شناختی توانسته است به اندازه مصرف فلوکستین تأثیر داشته باشد. به خصوص مادرانی که مایل هستند به نوزاد خود شیر بدهند یا علایم آن‌ها خیلی شدید نیست معمولاً ترجیح می‌دهند روش‌های روان درمانی را تجربه کنند. اما اگر مادر دچار افسردگی شدید باشد درمان دارویی به تنهایی یا همراه با روان‌درمانی و در موارد شدیدتر، شوک درمانی نیز توصیه می‌شود.
● درمان دارویی در مادرانی که شیر می‌دهند
 اثرات مفید شیر مادر از نظر تغذیه‌ای، تقویت سیستم ایمنی نوزاد و امنیت روانی نوزاد کاملاً شناخته شده است. مادرانی که تمایل دارند به نوزاد خود شیر بدهند بدانند که تمام داروهای مورد استفاده در اختلالات روانی در شیر مادر ترشح می‌شوند و در هر صورت نوزاد در معرض این داروها قرار می‌گیرد.
مطالعات متعددی که در ۵ سال گذشته انجام شده، نشان داده‌اند که داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای و یا فلوکستین و پاروکستین که مادر مصرف کرده است، تأثیر خاصی بر روی نوزاد نداشته و مورد خاصی از واکنش نوزاد شیرخوار به این داروها دیده نشده است. اما در مورد مادرانی که مبتلا به اختلالات دو قطبی هستند، شیر دادن به نوزاد ممکن است مشکلاتی را برای مادر و نوزاد ایجاد کند. شیر دادن باعث اختلال در خواب مادر شده، وی را از نظر روانی آسیب‌پذیر می‌کند. همچنین مصرف داروهای تثبیت‌کننده خلق مثل لیتیوم و کاربامازپین توسط مادر ممکن است در نوزاد باعث مسمومیت شود. باید توجه داشت که لیتیوم به میزان بالایی در شیر مادر ترشح می‌شود و میزان آن در خون نوزاد به تا سطح خونی مادر می‌رسد که می‌تواند برای نوزاد خطرناک باشد. همچنین مصرف کاربامازپین و والپروات سدیم نیز خطر سمیت کبدی را در نوزاد افزایش می‌دهد.
● چگونه از افسردگی پس از زایمان جلوگیری کنیم؟
 با این‌که تشخیص زودرس زنانی که ممکن است در دوره پس از زایمان دچار اختلالات خلقی شوند، سخت است اما گاهی با توجه به سابقه فرد می‌توان احتمال ایجاد این حالت‌ها را تخمین زد و با انجام بعضی مداخلات پیشیگرانه میزان ابتلای مادران را کاهش داد.
مطالعات متعددی نشان داده‌اند زنانی که سابقه اختلالات دو قطبی یا سایکوز پس از زایمان قبلی داشته‌اند از درمان با لیتیوم در هفته‌های نزدیک به زایمان و تا ۴۸ ساعت پس از زایمان بسیار سود می‌برند.
همچنین زنانی که سابقه افسردگی پس از زایمان را در زایمان‌های قبلی دارند نیز پاسخ مناسبی به درمان پیشگیرانه با داروهای ضد افسردگی‌، بلافاصله پس از زایمان، می‌دهند.
این نکته مهم را نیز باید در نظر داشت که جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته و حضور سریع‌تر مادر در اجتماع و شروع هر چه سریع‌تر مادر به کارهای قبلی، می‌تواند عامل مؤثری در کاهش میزان اختلالات روانی و خلقی پس از زایمان باشد.
● من افسرده‌ام؟
 این پرسشنامه را پر کنید و امتیازتان در نهایت جمع بزنید. امتیاز ۱۲ و بالاتر یا پاسخ مثبت به سوال ۱۰ نشان‌دهنده افسردگی پس از زایمان و لزوم مراجعه به پزشک است.
▪ در طی ۷ روز گذشته:
۱) من توانسته‌ام بخندم و قسمت خوشایند مسائل را ببینم.
الف) همیشه و مثل روزهای قبل ب) اغلب اما نه مثل همیشه
 ج)گاهی و کمتر از همیشه د) به ندرت
 ۲) من ... به حوادث پیش رو با خوشبینی نگاه می‌کنم
 الف) همان طور که همیشه بوده‌ام. ب) نه آن‌طور که همیشه بوده‌ام
 ج) خیلی کمتر از همیشه د) به ندرت
 ۳) وقتی اتفاقات بدی افتاده، من بی‌جهت خودم را سرزنش کرده‌ام:
الف) اکثر اوقات ب) گاهی اوقات
 ج) به ندرت د) هیچ‌وقت
 ۴) بدون دلیل مشخصی، نگران یا عصبی شده‌ام:
الف) هیچ‌وقت ب) به ندرت
 ج) گاهی اوقات د) اکثر اوقات
 ۵) بدون دلیل مشخصی، دچار ترس و وحشت شده‌ام:
الف) اکثر اوقات ب) گاهی اوقات
 ج) به ندرت د) هیچ‌وقت
 ۶) مسائل همیشه از عهد من خارج بوده‌اند:
الف) بله، در اکثر موارد از عهده کارها بر نمی‌آیم.
ب) بله، در بعضی از موارد به خوبی همیشه از عهده کارها بر نمی‌آیم.
ج) خیر، در اکثر موارد به خوبی از عهده کارها برمی‌آیم.
د) خیر، مثل همیشه به خوبی از عهده کارها برمی‌آیم.
۷) این قدر ناراحت بوده‌ام که به سختی توانسته‌ام بخوابم:
الف) اکثر اوقات ب) گاهی اوقات
 ج) به ندرت د) هیچ‌وقت
 ۸) احساس بدبختی و ناراحتی کرده‌ام:
الف) اکثر اوقات ب) گاهی اوقات
 ج) به ندرت د) هیچ وقت
 ۹) این قدر ناراحت بوده‌ام که گریه کرده‌ام:
الف) اکثر اوقات ب) گاهی اوقات
 ج) به ندرت د) هیچ وقت
 ۱۰) افکار خودکشی به سرم زده است:
الف) اکثر اوقات ب) گاهی اوقات
 ج) به ندرت د) هیچ وقت
 برای سؤالات ۱، ۲ و ۴:
به گزینه الف) ۰ امتیاز؛ به گزینه ب) ۱ امتیاز؛ به گزینه ج) ۲ امتیاز؛ به گزینه د) ۳ امتیاز بدهید.
برای سؤالات ۳ و ۵ تا ۱۰
 به گزینه الف) ۳ امتیاز؛ به گزینه ب) ۲ امتیاز؛ به گزینه ج) ۱ امتیاز؛ به گزینه د) ۰ امتیاز بدهید.

این بروشور برای کسانی است که می خواهند اطلاعات بیشتری در مورد افسردگی بعد از زایمان کسب کنند.

ما امیدواریم که این بروشور برای افراد ذیل مفید خواهد بود:
•       زنانی که افسردگی پس از زایمان داشته اند، و یا زنانی که فکر می کنند که ممکن است به افسردگی پس از زایمان مبتلا شده باشند
•·         زنان بارداری که نگران مبتلا شدن به افسردگی پس از زایمان هستند
•·         همسران، خانواده و دوستان

 موارد زیر در این بروشور توضیح داده شده اند
•·         افسردگی پس از زایمان چگونه است
•·         چگونه به خود کمک کنید
•·         چگونه همسر، خانواده و دوستان می توانند کمک کنند
•·         چه زمانی به دنبال کمک از دکتر خود و یا کمک از خدمات بهداشت روان ودرمان بروید
•·         منابع کمک و اطلاعات بیشتر

افسردگی پس از زایمان چیست ؟

افسردگی پس از زایمان یک بیماری افسردگی  است که  از بین 100 خانم که صاحب نوزاد شده اند بر روی 10 تا 15 نفر آنها تاثیر میگذارد. علائم آن مشابه به علائم افسردگی در زمان های دیگر است. که شامل کم خلق و خوی بودن و سایر علایم  دیگر که به مدت حداقل دو هفته به طول بی انجامند است. بسته به شدت آن، شما ممکن است برای مراقبت از خود و نوزاد خود با مشکل مواجه شوید . ممکن است کارهای ساده و آسان برای شما سخت و دشوار به نظر آیند.

گاهی اوقات یک دلیل آشکار برای افسردگی پس از زایمان وجود دارد، اما نه همیشه. شما ممکن است احساس پریشانی و یا  حتی احساس گناه کنید زیرا که شما انتظار دارید از داشتن نوزاد خوشحالی کنید. با این حال، افسردگی پس از زایمان می تواند برای هر کسی اتفاق افتد و این تقصیر شما نیست.

هرگز برای کمک خواستن دیر نیست.  شما میتوانید  بهتر شوید، حتی اگر شما برای مدت طولانی دچار افسرده گی شده اید. کمکی که شما نیاز دارید بستگی به شدت بیماری شما دارد.  افسردگی پس از زایمان خفیف را می توان با افزایش حمایت ازطرف خانواده و دوستان درمان کرد.

اگر شما احساس ناخوشی بیشتری دارید در نتیجه به کمک پزشک خود نیاز خواهید داشت. اگر افسردگی پس از زایمان شما  خیلی شدید است، ممکن است که شما به مراقبت و درمان خدمات بهداشت روانی نیاز داشته باشید.

چه موقع افسردگی پس از زایمان اتفاق می افتد؟

در  زمانهای متفاوت.  افسردگی پس از زایمان اغلب در عرض یک یا دو ماه پس از زایمان شروع می شود. و یا می تواند چند ماه پس از تولد نوزاد شروع  شود. حدود یک سوم از زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان شروع علائمشان در طول دوران بارداری است و این علائم  پس از زایمان  هم ادامه  خواهد داشت.

افسردگی پس از زایمان چه حسی دارد ؟

شما ممکن است همه یا تعدادی از علائم زیر را داشته باشید:

·         افسردگی

در اکثر مواقع شما احساس  نارضایتی دارید و بغض می کنید. این حالات  شما  در زمان خاصی از روز، مانند صبح یا شب/غروب ممکن است  بدتر شود.

·         زود رنج

همسر، کودک شما و یا بچه های دیگر ممکن است شما را زود رنج و یا عصبانی کنند.

·         خستگی

همه  کسانی که به تازگی مادر شده اند خیلی خسته می شوند. افسردگی باعث می شود که شما احساس کنید که بسیار خسته و فاقد انرژی هستید.

·         بی خوابی

با اینکه بسیار خسته هستید ولی نمی توانید بخوابید. ممکن است دراز بکشید بدون اینکه خواب بروید و در مورد  چیز های مختلف نگران باشید. ممکن است در طول شب بیدار شوید در حالی که کودک شما خواب است.

·         تغییر اشتها

شما ممکن است اشتهای خود را از دست داده و یا فراموش کنید که غذا بخورید. برخی از زنان برای بدست آوردن آرامش غذا می خورند و پس از آن احساس بدی به دلیل افزایش وزن به آنها دست می دهد.

·         لذت نبردن از هیچ چیز

شما درمیابید که نمی توانید از چیزی لذت ببرید و یا علاقه مند به چیزی باشید. شما ممکن است از بودن با کودک خود لذت نبرید.

·         از دست دادن علاقه به رابطه جنسی

دلایل متعددی برای از دست دادن علاقه به رابطه جنسی بعد از بچه دار شدن وجود دارد. این کار ممکن است دردناک باشد و یا شما ممکن است بیش از حد خسته باشید. افسردگی پس از زایمان می تواند هر گونه میلی را از بین ببرد. همسر شما ممکن است این را درک نکند و احساس مطرود شدن کند.

·         افکار منفی و گناه

افسردگی تفکر شما را تغییر می دهد:

1.      ممکن است شما افکار بسیار منفی داشته باشید

2.       ممکن است فکر کنید مادر خوبی نیستید و یا کودکتان شما را دوست ندارد

3.       ممکن است به خاطر اینگونه احساسات و افکار احساس گناه کنید و خود را مقصر بدانید

4.       ممکن است اعتماد به نفس خود را از دست بدهید

5.       ممکن است فکر کنید که نمی توانید از عهده چیزها بر آیید

·         بیمناک/اضطراب

بیشتر کسانی که به تازگی مادر شده اند نگران سلامت کودک خود هستند. اگر شما افسردگی پس از زایمان دارید این نگرانی میتواند شما را از پا در آورد. ممکن است شما نگران باشید که:

1.       کودک شما خیلی مریض است

2.       کودک شما به اندازه کافی وزن نمی گیرد

3.       کودک شما بسیار گریه می کند و شما نمی توانید او را آرام کنید

4.       کودک شما بسیار آرام است و ممکن است دیگر نفس نکشد

5.       نگران باشید که ممکن است که به کودک خود آسیب برسانید

6.        ممکن است بیماری جسمی داشته باشید

7.       افسردگی پس از زایمانتا ن هرگز بهتر نشود

ممکن است بسیار نگران باشید از اینکه با کودک خود تنها بمانید. ممکن است به اطمینان خاطر از طرف همسر،مراقب بهداشت و یا پزشک خود نیازمند باشید.

ممکن است در زمان اضطراب برخی از موارد زیر را داشته باشند:

1.       نبض سریع

2.       تپش قلب

3.       تنگی نفس

4.       تعریق

5.       ترس از داشتن حمله قلبی و یا غش کردن

ممکن است شما از مکانهایی مثل مغازه های شلوغ اجتناب کنید به دلیل ترس از داشتن علائم پنیک (هراس).

·         اجتناب از افراد دیگر

ممکن است شما نخواهید دوستان و اقوام را ببینید.. ممکن است رفتن به گروه های حمایت پس از زایمان برایتان دشوار باشد.

·         نا امید

ممکن است حس کنید که هیچ چیز بهتر نخواهد شد. ممکن است فکر کنید که زندگی ارزش زیستن ندارد. ممکن است که حتی فکر کنید که خانواده تان بدون شما زندگی بهتری خواهند داشت.

·         افکار خودکشی

اگر افکار آسیب رساندن به خودتان را دارید  باید از پزشک خود کمک بخواهید. اگر انگیزه قوی برای آسیب رساندن به خودتان را دارید, باید فورا کمک بخواهید (پایین را ببینید).

·         علائم روان پریشی

علائم روان پریشی در تعداد کمی از زنان مبتلا به افسردگی بسیار شدید توسعه پیدا می کند. آنها ممکن است صداهایی بشنودند واعتقادات غیر معمولی را داشته باشند. اگر این اتفاق برای شما افتاد باید فورا کمک بخواهید (پایین را ببینید).

 

چگونه افسردگی پس اززایمان بر روی احساسات من نسبت به نوزادم اثر میگذارد؟

·         شما ممکن است احساس گناه کنید که احساسات شما آنگونه که از شما انتظار می رود نیست.

·         شما ممکن است نوزاد خود را دوست داشته و یا دوست نداشته باشید.

·         ممکن است به نوزاد خود احساس نزدیکی نکنید.

·         ممکن است برای شما سخت باشد که بتوانید متوجه شوید که نوزادتان چه حسی دارد،و یا چه نیازی دارد.

·         ممکن است که شما از نوزاد خود رنجور باشید و یا اورا به خاطر حال خود سرزنش کنید.

آیا زنانی که افسردگی پس از زایمان دارند به کودک خود آسیب می رسانند؟

مادران افسرده اغلب نگران هستند که آنها ممکن است این کار را انجام دهند، اما این بسیار نادر است. گاهی اوقات، به دلیل خستگی مطلق و ناامیدی ، شما ممکن است احساس کنید که میخواهید به کودک خود ضربه بزنید و یا او را تکان دهید. بسیاری از مادران و پدران گاهی اوقات این حس را دارند و این فقط مخصوص کسانی که افسردگی پس از زایمان دارند نیست. با وجود داشتن این احساسات ، اکثر مادران هرگز این عمل را نمی کنند. اگر شما این احساس را دارید، با کسی در

 میان بگذارید.

زنان اغلب نگران این هستند که اگر  به کسی بگویند که چه حسی دارند ، نوزادشان را ازشان بگیرند. در واقع دکتر شما، مراقب بهداشت و ماما می خواهند به شما کمک کند که بهترشوید. این به معنی است که شما می توانید در خانه از کودک خود مراقبت کنید واز آن لذت ببرید.

آیا همه پس از بچه دار شدن افسرده میشوند؟

بچه دار شدن، زمان یک تغییر بزرگ است. داشتن عواطف مختلف معمول است. هر کس مبتلا به بیماری افسردگی نمیشود.

بیش از نیمی از مادران جدید "baby blues" را تجربه می کنند.این معمولا 3 تا 4 روز پس از تولد شروع می شود. ممکن است شما نوسانات خلق و خوی را داشته باشید. ممکن است به راحتی گریه کنید. ممکن است زود رنج شوید، خلقتان پایین آید و مضطرب شوید. همچنین ممکن است شما به چیزهایی بیش از حد واکنش نشان دهید. این حالات معمولا در زمانی که کودک شما در حدود 10 روز است متوقف می شود. زنانی که "baby blues" دارند نیازی به درمان ندارند. اگر برای بیشتر از 2 هفته ادامه پیدا کرد، به مراقب بهداشت و یا دکتر خود بگویید. آنها می توانید افسردگی بعد از زایمان را در شما بررسی کنند.

 دیگر مشکلات سلامت روان پیرامون زایمان

اضطراب و افسردگی شایع ترین مشکلات بهداشت روانی در دوران بارداری هستند. از هر 100 زن آنها بر روی 10-15 نفر تاثیر میگذارند. به افسردگی در دوران بارداری می توان به همان شیوهء افسردگی پس از زایمان کمک کرد. درست مثل زمان های دیگر، زنان طیف وسیعی از دیگر مشکلات سلامت روان را در دوران بارداری تجربه می کنند.

 

بیماری روانی پس از زایمان (پورپرال  سیکوزیس)

این یک نوع شدید بیماری روانی است که پس از تولد نوزاد رخ می دهد. بر روی حدود 1 در 1000 نفر از زنان تاثیر میگذارد در عرض چند روز یا چند هفته پس از زایمان شروع می شود . می تواند درعرض چند ساعت توسعه پیدا کند و می تواند تهدید کننده زندگی باشد، به طوری که نیاز به درمان فوری دارد.

نشانه های بسیاری وجود دارد که ممکن است رخ دهد. خلق و خوی شما ممکن است بالا و یا پایین باشد و اغلب نوسانات خلقی سریع وجود دارد. زنان اغلب علائم بیماری روانی را تجربه میکنند. آنها ممکن است اعتقاد به چیزهایی داشته باشند که واقعی نیست (هذیان) یا چیزهایی ببینند و یا بشنوند که وجود ندارد (توهم).

این بیماری همیشه نیاز به حمایت و کمک های پزشکی دارد. شما ممکن است که باید به بیمارستان بروید. در حالت مطلوب، باید در واحد مادر و کودک باشید که کودکتان بتواند با شما باشد.

زنانی که قبلا مبتلا به چندین بیماری های شدید روانی، به ویژه اختلال دوقطبی،بوده اند بیشتر در معرض خطر بیماری روانی پس از زایمان هستند. زنانی، که قبلا پس از زایمان چنین بیماری را داشته اند، نیز در معرض خطر بالا هستند. به پزشک و یا مامای خود در این باره اطلاع دهید. شما می توانید با آنها در مورد راه های بالا بردن سلامت و بهبود خود صحبت کنید.

اگر چه بیماری روانی پس از زایمان یک بیماری جدی است، اکثریت قریب به اتفاق زنان بهبودی کامل را به دست می آورند.

دیگر مشکلات بهداشت روانی پس از زایمان

ممکن است که شما قبل از بارداری بیماری روانی داشته اید. ممکن است علائم پس از تولد کودکتان بدتر شده و یا برگردد. درست مانند زمان های دیگر، زنان می توانند انواع مختلفی از مشکلات بهداشت روانی را تجربه کنند. اگر در مورد هر نوع بیماری روانی نگران هستید، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. آنها می توانند به شما کمک کنند و حمایت لازم را به شما بدهند.

چه چیزی باعث افسردگی پس از زایمان میشود

علل احتمالی زیادی برای افسردگی پس از زایمان پیشنهاد شده است. احتمالا یک دلیل برای آن وجود ندارد ، بلکه تعدادی از تنش های مختلف ممکن است که  آن را ایجاد کنند.

احتمال اینکه شما دچار افسردگی پس از زایمان شوید زیاد است اگر:

·         تا به حال مشکلات سلامت روانی، از جمله افسردگی را داشته اید

·         تا به حال دچار افسردگی یا اضطراب در دوران بارداری شده اید

·         حمایت ازطرف خانواده یا دوستان را ندارید

·         اخیرا رویدادی پر تنش برای شما رخ داده شده باشد- به طور مثال مرگ یکی از نزدیکان ، پایان پیدا کردن یک رابطه، از دست دادن شغل.

ممکن است علت جسمی برای افسردگی شما وجود داشته باشد، مانند بیماری کم کاری تیروئید.که  این می تواند به راحتی درمان شود.

افسردگی پس از زایمان می تواند بدون هیچ دلیل واضحی شروع شود. بدون هیچ کدام از این علل. همچنین داشتن  این مشکلات به این معنا نیست که شما قطعا افسردگی پس از زایمان دارید.

آیا می توان از افسردگی پس از زایمان جلوگیری کرد؟

در اصل ما اطلاعات زیادی از افسردگی پس از زایمان نداریم که بخواهیم از آن جلوگیری کنیم. پیشنهادات زیر به نظرمعقول می رسد و ممکن است به سلامتی شما کمک کند.

·         سعی نکنید که یک زن خارق العاده باشید. سعی کنید کمتر کار کنید و مطمئن شوید که بیش از حد خسته نشوید.

·         سعی کنید با زنان دیگری که حامله هستند و یا به تازگی صاحب فرزند شده اند دوست شوید. ممکن است پیدا کردن دوست در زمانی که افسردگی پس از زایمان دارید سخت باشد.

·         کسی را پیدا کنید که بتوانید با او صحبت کنید. اگر دوست  صمیمی ندارید که به او روی آورید، می توانید بهNational Childbirth Trust  و یا MAMA مراجعه کنید. گروههای محلی آنها حمایت زیادی را چه قبل و چه بعد از زایمان فراهم می کنند.

·         در کلاسهای قبل از زایمان شرکت کنید. و اگر همسر دارید، او را به همراه خود ببرید. و اگر نه، یک دوست و یا یکی از اقوام خود را با خود ببرید.

·         داروهای ضد افسردگی را بدون نظر دکتر قطع نکنید. در حدود 7 از 10 زنانی که داروهای ضد افسردگی در طول حاملگی را قطع می کنند مریضیشان بعد از قطع دارو عود می کند. باید در مورد ریسک و منفعت ادامهء درمان در حاملگی و شیر دهی بحث کنید.

·         اگر قبلا افسردگی داشته اید با پزشک خود و یا مراقب بهداشت خود در ارتباط باشید. هر گونه نشانه ای از افسردگی در حاملگی یا افسردگی پس از زایمان را می توان زود تشخیص داد. 

·         اطمینان پیدا کنید که برای افسردگی در حاملگی درمان پیدا کنید. این درمان ممکن است که گفتار درمانی و یا دارو باشد.

·         درخواست کمک از طرف دوستان و یا اقوام را قبول کنید.

تشخیص افسردگی پس از زایمان

اولین چیز این است که تشخیص دهید که شما یک بیماری افسردگی دارید. آن را با "baby blues" اشتباه نگیرید. تصور نکنید که این طور احساس کردن طبیعی است.

دلایلی زیادی وجود دارد که زنان درخواست کمک را به تعویق بیاندازند. شما ممکن است:

·         متوجه نشوید که چه مشکلی وجود دارد

·         نگران این باشید که افراد دیگر چه فکری می کنند

·         خجالت بکشید که بگویید از مادر بودن لذت نمی برید.

بعضی زنان نگران این هستند که کودکشان را ازشان بگیرند. با کمک گرفتن برای افسردگی پس از زایمان در حقیقت شما بهترین کار را برای خود و کودک خود می کنید. پزشکان و مراقبان بهداشت می خواهند مراقبتی را که احتیاج دارید بدست آورید که بتوانید از کودک خود مراقبت کنید.

پزشکان ،ماما ها و مراقبان بهداشت معمولا از کسانی که به تازگی مادر شده اند درمورد سلامت روانشان سوال می پرسند. ممکن از شما بخواهند که یک پاسخنامه را پر کنید و یا سوالات زیر را از شما می پرسند:

·         آیا در طول ماه گذشته  از پایین بودن خلق، افسردگی یا نا امیدی رنج برده اید؟

·         آیا در طول ماه گذشته از لذت و علاقه کم نسبت به چیزها رنج برده اید؟

·         آیا این چیزی است که شما حس کنید که به کمک نیاز دارید و یا کمک می خواهید؟

بسیار مهم است که با صداقت به این سوالات پاسخ دهید تا کمک مورد نیاز به شما ارائه داده شود. اگر جوابهای شما احتمال داشتن افسردگی پس از زایمان را مشخص می کند، شما باید دکتر خود را ببینید. پزشک شما احتیاج خواهد داشت که سوالات بیشتری را از شما بپرسد تا تشخیص مریضی را تائید کند.

برای کمک کجا باید رفت

کمک و درمانی که شما احتیاج دارید بستگی به شدت افسردگی پس از زایمان شما دارد. پزشک و مراقب بهداشتتان به شما کمک می کنند که تصمیم بگیرید که به چه نوع کمکی احتیاج دارید.

همه می توانند کمکهای به خود را که در پائین پیشنهاد شده است را آزمایش کنند. اگر این کافی نیست، ممکن است شما از گفتار در مانی سود ببرید.  برای افسردگی های شدید تر،ممکن است که به دارو، همراه و یا بدون گفتار در مانی نیاز باشد. . پزشک شما می تواند شما را از این درمان ها آگاه کند.

گروه کمی از زنان به کمک از خدمات بهداشت روان نیاز خواهند داشت. در برخی مناطق، خدمات بهداشت روانی perinatal  وجود دارد. این خدمات ویژه،  مخصوص زنان باردار و یا زنانی است که نوزاد زیر یک ساله دارند. پزشک شما می تواند شما را به آنها معرفی کند. این معمولا برای زنانی لازم است که بیماری های شدیدتری دارند.

تنها تعداد معدودی از زنان برای درمان افسردگی پس از زایمان نیاز دارند که به بیمارستان بروند. در این مورد، شما باید معمولا، به همراه کودک خود در بخش مخصوص مادرو کودک بستری شوید.

کمک فوری

اگر نمی توانید از خود و یا کودک خود مراقبت کنید ، یا اگر می خواهید به خود آسیب برسانید، باید فورا توسط این افراد دیده شوید:

·         پزشک خود

·         خدمات سلامت روان- پزشک شما می تواند این را برای شما ترتیب دهد. ممکن است که در حال حاضر یک شماره تلفن بحران تماس برای تماس گرفتن داشته باشید؛

·         بخش اورژانس محلی - 24 ساعت باز است

کمک به خود

·         از تشخیص مریضی نترسید. بسیاری از زنان افسردگی پس از زایمان دارند که با گذر زمان بهتر خواهد شد. همسرتان، دوستان و یا خانواده می توانند مفید و کمک حال باشند اگر بدانند که مشکل چیست.

·         این که چه احساسی دارید را با کسی در میان بگذارید. صحبت کردن با کسی که متوجه میشود می تواند بسیار تسکین دهنده باشد. او می تواند همسر، دوست و یا یکی از اقوام باشد. اگر نمتوانید با دوستان و یا خانواده خود صحبت کنید، با پزشک و یا مراقب بهداشت خود صحبت کنید. آنها می دانند که این احساسات متداول است و به شما کمک خواهند کرد.

·         از هر لحظه در طول شبانه روز برای خواب و استراحت استفاده کنید. اگر همسر، دوست و یا اقوام کمک حال شما هستند از آنها بخواهید به بچه در طول شب (شیر) دهند. شما می توانید برای این کار شیر خود را بدوشید و یا از شیر خشک استفاده کنید. اگر تنها هستید، سعی کنید هنگامی که کودک خواب است استراحت کنید.

·         سعی کنید به صورت مرتب غذا بخورید. حتی اگر احساس گرسنگی نمی کنید. غذا های سالم بخورید.

·          پیدا کردن زمان برای انجام کارهایی که از آن لذت می برید و یا به شما آرامش میدهند، - به عنوان مثال پیاده روی، خواندن مجله، گوش دادن به موسیقی.

·         اگر شریک زندگی دارید، سعی کنید از زمان با هم بودن لذت ببرید. اگر یک مادر تنها هستید، سعی کنید یک کار لذت بخش همراه دوست و یا یکی از اعضای خانواده خود انجام دهید.

·         به گروههای محلی که برای مادران جدید است و یا گروههای پشتیبانی پس از زایمان بروید. مددکار درمانی/مراقب بهداشت می تواند به شما در مورد این گروهها که در منطقه شما وجود دارند بگوید. اگر افسرده هستید ممکن است دوست نداشته باشید به این گروهها بروید. ببینید اگر کسی می تواند با شما بیاید. ممکن است حمایت زنان دیگری که به تازگی مادر شده اند به نظرتان مفید آید. ممکن است با زنانی آشنا شوید که احساساتشان مثل شما است.

·         اجازه دهید که دیگران به شما در کارهای خانه، خرید و نگهداری از فرزندان دیگرتان کمک کنند.

·         ورزش کنید. از مددکار درمانی خود درباره کلاسهای ورزش مادر و کودک در محله خود بپرسید. پیاده روی در حالی که کودکتان در کالسکه است ورزش خوبی است. ورزش به صورت مرتب می تواند خلق شما را بالا ببرد.

·