آکاایران: وزن مناسب برای مادران در بارداری
هم چاقی و هم لاغری در دوران بارداری مضر است.
کمبود وزن شدید میتواند روی رشد جنین موثر باشد چون جنین تمام انرژی و مواد معدنی خویش را از طریق جفت با صرف انرژی مادر کسب میکند. بنابراین هیچ خانمی نباید در طول دوران بارداری وزن کم کند. به عنوان مثال در کشورهای آفریقایی به دلیل سؤتغذیه و لاغری بیش از حد مادر، جنین هم دچار سوءتغذیه و کاهش رشد داخل رحمی میشود.در افراد چاق هم عکس این قضیه صادق است؛ به این ترتیب که چاقی میتواند با فشار خون و یا دیابت بارداری همراه باشد که هردوی اینها به طور مستقیم و غیرمستقیم روی جنین تاثیر گذار است. چاقی میتواند باعث افزایش قند خون در مادر و افزایش نفوذناپذیری سلولها نسبت به انسولین شود که در خون مادر با افزایش قند اتفاق میافتد و به جنین منتقل میشود و ابعاد رشد جنین زیاد خواهد شد و در هنگام زایمان دردسرساز خواهد بود. اگر چاقی همراه دیابت قبل از بارداری باشد متاسفانه ممکن است اختلال در عروق ایجاد شود و این اختلال عروق میتواند خونرسانی را کاهش دهد و باعث کاهش رشد داخل رحمی جنین شود.
از طرف دیگر چاقی میتواند همراه با افزایش فشار خون بارداری باشد که حتی میتواند باعث جدا شدن جفت و مرگ داخل رحمی جنین هم باشد و در موارد بسیاری مشاهده میشود که پزشک مجبور است جنین را به طور زودرس به دلیل اختلال خونرسانی که به علت فشارخون مادر ایجاد شده است خارج کند که عوارض زایمان زودرس و مشکلات ریوی ممکن است گریبانگیر نوزاد شود. در کل در هر دو صورت (در صورت کاهش وزن و افزایش وزن شدید) ما مشکلاتی را هنگام بارداری خواهیم داشت.
سزارین در زنانی که وزن بالا دارند
خانمهای خیلی چاق اغلب بچههای درشتی دارند. قطر عرضی لگن سربسته 10 سانتیمتر است. اگر بچه سرش بیشتر از 10 سانتیمتر باشد یا دور شکمش بزرگتر از دور سرش باشد در حد 15درصد یا سر اصلا پایین نمیآید یا ممکن است سر پایین بیاید و ما دچار گیر افتادن شانهها که جزء خطرناکترین عوارض بارداری است شویم. اگر خانم چاقی بچهاش بزرگ باشد مسلما سزارینش میکنیم ولی اگر بچه در حد نرمال باشد مسلما زایمان طبیعی برایش بهتر است. رژیم غذایی که کمتر از 1800 کالری در روز برای خانمهای باردار باشد مناسب نیست؛ در این صورت باید به حد 2000 کالری برسد.
چند کیلو اضافه وزن در بارداری مناسب است؟
معمولا کسی که قبل از بارداری نتوانسته وزن خودش را در حد تعادل نگه دارد در بارداری هم خیلی وقتها موفق به کنترل دقیق وزنش نمیشود. اضافه وزن معمول یک خانم در طول بارداری را 9 تا 12 کیلوگرم میدانیم اما مسلما برای کسی که چاق است خوب کمتر باید وزن بگیرد؛ حتی در حد 6، 7 کیلو و حتی گاهی آنهایی که وزن خیلی بالایی دارند، مثلا نزدیک 100 کیلوگرم، اصلا اگر وزن نگیرند هم مشکلی ایجاد نمیکند؛ برای اینکه به اندازه کافی ذخیره قند را درکبدشان دارند. فقط لازم است که مواد معدنی و ویتامین به اندازه کافی به آنها برسد. برای کسانی که کمبود وزن دارند ترجیح داده میشود حدود 12 تا 15 کیلوگرم افزایش وزن داشته باشند؛ در این صورت است که جنین میتواند انرژی لازم را از مادر بگیرد اما متاسفانه افزایش وزن های بسیار زیادی را در ایران شاهد هستیم؛ مثلا مادری را می بینیم که در 20 هفته بارداری 20 کیلوگرم اضافه وزن پیدا کرده و این به دلیل فرهنگ اشتباه اطرافیان است که به مادر میگویند بخور، برای 2 نفر بخور؛ ولی فکر نمیکنند که کمیت مهم نیست بلکه آنچه مهم است کیفیت خوراک مادر است.
اختلالات در باروری
درلاغری شدید زنان، نشانه هایی از اختلالات در باروری مشاهده میشود ولی چاقی از هر جهت باعث کاهش باروری میشود؛ مثلا از یک جهت باعث بروز بیماریای به اسم بیماری پلیکیستیک میشود که این بیماری پلیکیستیک از چند طریق مختلف منجر به نازایی میشود چون عدم تخمکگذاری را ایجاد میکند و دیده شده است در این افراد حتی نشستن جنین داخل رحم دچار مشکل است چون سطح هورمون مردانه در بدن اینها وجود دارد.
قرص لاغری مصرف شود یا خیر؟
اگر رژیم غذایی خانمهای باردار درست باشد نیازی به مصرف قرص نیست اما اگر قرصها زیر نظر پزشک باشد و در مدت مناسب خانمها وزن کم کنند و به کاهش وزن شدید نباشد میتواند مفید باشد. متاسفانه قرصهای گوناگونی در بازار است که مواد موجود در آنها اصلا مناسب نیست و خطراتی نیز دارد اما اگر داروهای گیاهی باشد و مقداری باعث افزایش گوارش روده ای شده و طبق نظر پزشک باشد کمککننده است.
کاهش وزن در کسانی که چاقی دارندحتی عدم تخمکگذاریشان را به تخمکگذاری مرتب و عدم باروری آنها را به باروری راحت تبدیل میکند.
تهیه و گردآوری: گروه سلامت پرداد
گردآوری توسط بخش بارداری ، زایمان، علائم بارداری، علائم زایمان سایت آکاایران