علی‌رغم اینکه روابط دوستانه قبل از ازدواج از لحاظ فرهنگی، سنتی و مذهبی در جامعه ایرانی منع می‌شود ولی به نظر می‌رسد اینگونه روابط در بین جوانان سیر صعودی دارد. در مورد علت این پدیده می‌توان موضوعات مختلفی از جمله اطلاع جوانان از سایر فرهنگ‌ها از طریق مهاجرت، رسانه‌های فراگیر و تغییر ارزش‌های مربوط به روابط با جنس مخالف، افزایش سن ازدواج و فاصله بین بلوغ و ازدواج به‌علت گرایش به تحصیلات دانشگاهی به‌ویژه در بین دختران و مشکلات ازدواج را برشمرد.
با توجه به عدم پذیرش فرهنگی و مذهبی، اینگونه روابط، اغلب پنهانی و بدون اطلاع والدین اتفاق می‌افتد و امکان سوءاستفاده، خشونت و خطرات بهداشتی و روانی برای فرد وجود دارد. واقعیت این است که در فرهنگ ایرانی اسلامیِ ما نوع ارتباط میان دختر و پسر از طریق معیارهای دینی و عرفی جامعه، ملاک اهمیت است نه قواعد و روش هایی که از سوی دیگر کشورها و فرهنگ ها قصد غالب شدن، داشته باشد.
از آنجا که فرهنگ موجود در جامعه اینگونه روابط را نمی‌پسندد، خانواده‌ها و سیاستگذاران بهداشتی، اجتماعی و فرهنگی تلاش می‌کنند، نوجوانان را به خودداری از روابط دوستانه قبل از ازدواج تشویق کنند و این امر برای آنها یک دغدغه اصلی است. لذا شناخت فاکتورهایی که سطح این روابط را در بین جوانان تعیین می‌کند در برنامه‌ریزی‌ها و مداخلات برای جوانان و ارتقا سلامت آنان مفید خواهد‌بود. به‌ویژه فاکتورهای مرتبط با خانواده در طراحی مداخلات در سطح خانواده و کمک به خانواده‌ها در به‌تعویق انداختن اینگونه روابط در بین فرزندانشان و شروع روابط جنسی به بعد از ازدواج کمک خواهد کرد.
. علی غفاری، کارشناس ارشد یکی از مراکز پژوهشی وابسته به وزارت آموزش و پرورش در این خصوص می گوید: در حال حاضر سن بلوغ پسران به سیزده سال و در مواردی حتی به کمتر از آن رسیده است و چنانچه در بدبینانه ترین نگاه، سن ازدواج پسران 28 سال محسوب شود، 15 سال فاصله تا فرصت ازدواج می تواند تبعات اجتماعی روانی زیان باری را به همراه داشته باشد. از دیدگاه اسلام، ارتباط دوستانه و صمیمی میان دو جنس مخالف فقط در چارچوب ازدواج معنا دارد. البته حضور در اجتماع با رعایت موازین اسلامی و حفظ حجاب و عفاف در عرصه های علمی و مشارکت های اجتماعی قابل قبول است و شارع مقدس آن را نفی نمی کند. از این رو در اسلام رابطه دوستی بین دختر و پسر معنا ندارد. اما به شرط رعایت ضوابط اسلامی منعی برای این ارتباط نیست و چه بسا اینگونه ارتباطات زمینه ساز تکامل فکری، معنوی و عقلی هم بشود.
البته روش اسلام، مخالفت با اختلاط دختر و پسر است نه مخالفت با شرکت دختر و پسر در مجامع عمومى و علمى با حفظ حریم. اسلام افراد اجتماع را به روش صحیح زندگى فرامىخواند و در مقرّرات خود، همه جنبههاى نیاز دختر و پسر را در نظر مىگیرد تا به حفظ حریم و کرامت و عفاف از سوی افراد بیانجامد. منصوره.م" که خود یکی از قربانیان دوستی های خیابانی است به واقعه تلخ دوستی با پسرها اشاره کرده و می گوید: در حال حاضر تمام هم و غم من، ازدواج و سرو سامان گرفتن است اما هیچ پسری تاکنون در خلال ارتباط، حاضر به ازدواج با من نشده است.
از آنجا که مجموعه فاکتورهای مختلف فردی و اجتماعی بر رفتار فرد در رابطه با جنس مخالف تاثیر می‌گذارد و گاهی این عوامل با هم در تعامل هستند، در این مطالعه سعی شد که تاثیر سایر فاکتورها در بعد فردی و در حیطه دوستان و محیط دانشگاه کنترل شوند و تنها نقش پیش‌بینی کننده فاکتورهای خانوادگی در نظر گرفته شود.
نتایج نشان داد در سطح خانواده سه فاکتور مهم، تعیین کننده اینگونه روابط در بین دختران است . از آنجا که نهاد خانواده به عنوان یکی از مکانیسم های اساسی جامعه پذیری و انتقال ارزش ها و نگرش های جامعه به نسل های متفاوت به یکدیگر معرفی شده است بنابراین نقش خانواده در انتقال فرهنگ ها اهمیت وافری می یابد.
الف:وجود روابط خانوادگی:
که شامل شش بعد از خصوصیات یک خانواده است به‌عنوان یک فاکتور تعیین‌کننده برای روابط دوستی قبل از ازدواج در بین دختران دانشجو محسوب می‌شود. این شش جنبه شامل: 1. نوع ارتباط بین والدین و نوجوان 2. صرف وقت والدین با نوجوان 3. محبت و مهرورزی در خانواده 4. میزان مشاجره و نزاع در خانواده 5. شادی و نشاط 6. فهم متقابل است. جو نامناسب خانواده که هر یک از شش جنبه ذکر شده در آن به شکل نامطلوبی وجود دارد به‌عنوان یک فاکتور تعیین‌کننده برای دوستی ها قبل از ازدواج در بین دختران محسوب می‌شود. خانواده‌ای که در آن ارتباط مناسبی بین والدین و فرزندان وجود ندارد، محبت و مهرورزی کم و مشاجره، فراوان است، شادی و نشاط کم و فهم متقابل بین فرزند و والد کم است و والدین وقت محدودی برای فرزندان صرف می‌کنند. در این نوع خانواده‌ها احتمال اینکه دختران آنها رابطه دوستی و جنسی قبل از ازدواج داشته باشند در مقایسه با خانواده‌ای با جو مناسب، بیشتر خواهد بود. بنابراین در مداخلات و برنامه‌ها بر تقویت مهارت‌های ارتباطی در خانواده‌ها (به‌ویژه والدین) برای ایجاد جو مناسب و روابط خوب خانوادگی و آگاهی دادن به والدین از تاثیرات جو خانواده بر اینگونه روابط، باید تاکید کرد.
ب: نگرش والدین نسبت به این گونه روابط : این تحقیق نشان داد که نگرش آزادانه و سهل انگارانه والدین نسبت به اینگونه روابط به‌عنوان یکی دیگر از فاکتورهای تعیین کننده و پیش‌بینی کننده روابط فوق است. بنابراین اطلاع از اینکه، والدین موافق اینگونه روابط هستند می‌تواند این روابط را تسهیل کند. بنابراین انتقال درست ارزش‌ها به فرزندان و انتظارات والدین از آنها در خصوص اینگونه روابط می‌تواند بهترین تاثیر را در پیشگیری از اینگونه روابط داشته‌باشد. گاهی والدین نظر قطعی و واضح خود را در مورد اینگونه روابط با فرزندان خود مطرح نمی‌کنند و این درک فرزندان از نگرش والدین، ممکن است درکی کاذب و غیر واقعی باشد .
ج: کنترل فرزند در دوران نوجوانی: این تحقیق نشان داد که کنترل بسیار شدید و سختگیرانه در دوران نوجوانی به‌عنوان یک فاکتور تعیین‌کننده و پیش‌بینی کننده روابط دوستی و جنسی در دختران محسوب می‌شود. برخلاف انتظار و برخی از شواهد، این یافته نشان می‌دهد که شیوه فرزندپروری سختگیرانه به‌خصوص در دوران نوجوانی، تاثیرات نامطلوبی بر شروع روابط با جنس مخالف می‌گذارد. با توجه به اینکه نگرش سهل‌انگارانه والدین نیز می‌تواند با کنترل و نظارت کمتر و سهل گیرانه آنها در دوران بلوغ نیز رابطه داشته باشد بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که یک نوع کنترل و نظارت مناسب و در سطح متوسط (نه بسیار سختگیرانه و نه بسیار آزادانه) بهترین تاثیر را روی رفتارهای نوجوانان در مورد رابطه با جنس مخالف دارد.
آثار رابطه با جنس مخالف
ارتباط با جنس مخالف، بخصوص اگر رابطه ای خارج از محدوده اخلاق و دستورات دینی باشد، آثار و تبعات زیان باری به دنبال دارد:
1. از بین رفتن کرامت انسانی و غرق شدن در گرداب شهوت ها: اگر انسان به غریزه جنسی به عنوان یک هدف و خارج از چهارچوب مقرّرات اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی بپردازد، هر عاملی که بهتر و بیشتر به شهوت ها پاسخ دهد، جایز شمرده می شود و در این صورت، چشم چرانی، علاقه شهوانی به همجنس، خودارضایی، اعتیاد به عکس ها و فیلم های مبتذل و آزادی ارتباط شهوانی دختران و پسران با یکدیگر پسندیده می نماید. در جوامع غربی هدف انسان از زندگی و آینده روشن از میان رفته و افزایش روزافزون قتل و جنایت، اعتیاد، خودفروشی، آشفتگی روحی و روانی و دیگر آسیب های اخلاقی و انسانی، همه ناشی از غلبه شهوات و بی بند و باری بر عقل و ایمان است.
2. کاهش آرامش روانی و افزایش التهاب و اضطراب: برخی صاحب نظران غربی همچون فروید، آزادی های جنسی را عامل آرامش روحی و زدودن عقده های درونی می دانند، ولی پس از اجرای فراگیر این راهکار در غرب، شاهد افزایش روزافزون آمار بیماری های روانی، خودکشی و جنایت های ناشی از ناکامی های جنسی می باشند. روشن است که گسترش محرّک های جنسی انسان را به رابطه گسترده با جنس مخالف می کشاند و هرگونه شکست در این راه، به آسیب بزرگ تری خواهد انجامید. در نتیجه، با توجه به اینکه روح بشر فوق العاده تحریک پذیر است، اشتباه است که گمان کنیم تحریک پذیری روح بشر محدود به حد خاصی است.. تقاضای نامحدود، خواه و ناخواه، انجام ناشدنی است و همیشه همراه نوعی احساس محرومیت و دست نیافتن به آرزوهاست و به نوبه خود، منجر به اختلالات روحی و بیماری های روانی می گردد.1
3. پیدایش تنوّع خواهی و اثرگذاری آن بر انتخاب فرد در ازدواج: نوجوانان و جوانانی که پیش از ازدواج، با جنس مخالف خود، رابطه برقرار می کنند، هنگام ازدواج و انتخاب همسر، به همه با دید شک و تردید می نگرند. حتی پس از ازدواج نیز روحیه هوسبازانه و تنوّع طلبانه، روانشان را آزار می دهد و چه بسا به سوی منجلاب فساد کشیده شوند و راه بی بندباری را در پیش گیرند.
کسی که به حرام دستش را به دست زنی برساند، چون به صحرای محشر درآید، دستش بسته باشد; و کسی که با زنان نامحرم، خوش طبعی، شوخی و مزاح کند، خداوند در عوض هر کلمه، سالیان زیادی او را در محشر حبس می کند
4. آلوده شدن به معصیت: قرآن کریم و روایات معصومان(علیهم السلام)از ارتباط جنسی با دیگران و نگاه های شهوت آمیز برحذر داشته و وعده خسران و عذاب به مرتکبان چنین اعمالی داده است.
قرآن کریم می فرماید: (نور: 30); به مؤمنان بگو! چشم های خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و عفاف خود را حفظ کنند. این برای آنان پاکیزه تر است... این آیه، به صراحت دستور داده است که زن و مرد نامحرم به یکدیگر نگاه شهوت آلود نداشته باشند. علّامه مجلسی در روایتی از معصومان(علیهم السلام) نقل می کند که فرمودند: «کسی که به حرام دستش را به دست زنی برساند، چون به صحرای محشر درآید، دستش بسته باشد; و کسی که با زنان نامحرم، خوش طبعی، شوخی و مزاح کند، خداوند در عوض هر کلمه، سالیان زیادی او را در محشر حبس می کند; و اگر زنی راضی شود که مردی به با او ملاقات نماید و یا با او خوش طبعی و شوخی کند، بر او نیز گناهی همانند آن مرد است.»2
پی نوشت ها
1/ مرتضی مطهری، مسئله حجاب، قم، صدرا، ص 84ـ87.
2/ محمدباقر مجلسی، عین الحیوة، ص 140.
فرآوری: کهتری
بخش خانواده ایرانیسپیده دانایی- برنا نیوز- معرفت
مقالات مرتبط:
حد رابطه دختر و پسر
آغازی با یک نگاه و لبخند پسر ها نخوانندصبر کنید، خدا خودش وعده داده
حتی نزدیک نشوید
منبع : tebyan.net