سخت ترین حرف های دنیا!

 آیا می‌توانید با نوجوان تان خوب ارتباط برقرار کنید؟ احتمالا شما هم مثل خیلی از پدر و مادرهای دیگر، به این سوال با آه و ناله، جواب می‌دهید که: « من اصلا نمی‌تونم باهاش ارتباطی برقرار کنم» یا ممکن است بگویید: « بعضی وقت‌ها حس می‌کنم انگار داریم با دو زبان مختلف با هم صحبت می‌کنیم، به نظر می‌آید اصلا یک کلمه هم از حرف‌های مرا نمی‌فهمد.» بیگانه بودن نسل‌ها با همدیگر، اصلا تازه نیست و احتمالا از اول تاریخ وجود داشته است.

از این مساله فرار نکنید و با آن رو در رو شوید ، بیشتر وقت‌ها زندگی با نوجوان‌ها کار سختی است و سخت‌تر از آن، حرف زدن با آن هاست. بعضی وقت‌ها، آن ها آن قدر بحث و جدل می‌کنند که گفتگوی تان تبدیل به مسابقه جیغ زدن می‌شود!

در خانواده شما فرقی ندارد که در حال حاضر اوضاع ارتباطی چگونه است، خوب است یا بد، به هر حال شما و نوجوانتان باید سعی کنید اوضاع از این که هست، بهتر شود. مجراهای ارتباطی باز، نه تنها سال‌های نوجوانی را برای همه خانواده لذت بخش خواهند کرد ، بلکه باعث می‌شوند که شما راحت‌تر بتوانید تأثیر مثبتی بر نوجوانتان داشته باشید.

از عوامل عمده مشکلات نوجوانان، ارتباط نادرست در خانواده است. والدین با درایت و هوشمندی، اعتماد و اطمینان نوجوانان را نسبت به خودشان جلب کنند و به گونه‌ای رفتار کنند که نوجوان احساس کند می‌تواند در صورت برخورد با مشکلات از آنان یاری جوید ، والدین باید باب گفت و شنود با نوجوانان را باز کنند تا نوجوان با آن ها درد دل کند و آن ها را یاور و امین خویش بپندارد و در لحظات بحرانی خود را تنها و منزوی نیابد.

والدین می‌توانند در خلال گفت و شنود با افکار و عقاید وی آشنا شوند و به مسائل و مشکلاتش پی ببرند و به موقع در رفع آن ها بکوشند و با هوشیاری اطلاعاتی در مورد دوستان و معاشران نوجوان به دست آورند و در صورت دوستی با افراد ناباب او را از معاشرت و ادامه دوستی با آنان برحذر دارند. بنابراین اصل برقراری ارتباط کلامی و عاطفی نقش موثرتری در هدایت نوجوان دارد.

نوجوان در این مرحله سنی، هرگز زیر بار فشار و زور نمی‌رود و هرگز سختگیری‌ای که توسط مسوولان و بزرگ ترهایشان درباره ی آنان به کار برده می‌شود را نمی پذیرند ، اگر در همان لحظه رویارویی، واکنش‌های تندی از خود نشان ندهند یا قادر به ابراز آنان نباشند ، به محض خروج از میدان آن جریان و مکان، بار دیگر با شدت بیشتر به سوی دیدگاه‌ها و خواسته‌های شان می‌شتابند و مشکلات خود و جامعه را  پیچیده‌تر می‌کنند.

توجه به نقاط مثبت ، تقویت اعتماد به نفس و احساس خود‌باوری و خود ارزشمندی در نوجوانان از ویژگی‌های اولیای الهی و مربیان بزرگ است. امام راحل رحمت‌الله علیه، در طول عمر پربرکتشان همیشه بر نقاط مثبت و توانمندی‌های نوجوانان تأکید داشته، عزت نفس و اعتماد به نفس را در آن ها تقویت می‌نمودند.

تکریم شخصیت چیزی است که نوجوانان سخت بدان نیاز دارند. وقتی اعتماد نوجوان به دوستی پایدار با پدر و مادر جلب شد و نیاز او از این جهت به نحو شایسته‌ای ارضا گشت، دیگر او خود با همه ی وجود به دنبال معیارها و ارزش ‌های اخلاقی و اجتماعی مورد قبول و پذیرش «دوستش» که اینک مادر، پدر یا به عبارت دیگر الگوی محبوب رفتاری است، خواهد بود.

همچنین دریچه ی قلب نوجوان به روی کسی که به او محبت کند باز است و برای کسی که محبت کند و اعتمادش را جلب نماید، سفره دلش را می‌گشاید. والدین از هر کسی به او نزدیک‌ترند ، اگر رازدار او باشند ، می‌توانند به دنیای درون وی راه یابند و او را هدایت کنند.

 تمام تلاش والدین بر این اصل مبتنی باشد که فضای خانه سرشار از محبت ، امنیت و آرامش باشد تا هر یک از فرزندان بتوانند آزادانه احساسات و نگرانی‌های خود را با والدین در میان بگذارند. پیدایش چنین رابطه‌ای در گرو صدق و صفا و یکرنگی و درک متقابل و علاقه واقعی بین والدین و فرزندان و بویژه نوجوان است.

والدین هنگام روبه‌رو شدن با نوجوان باید با او برخورد مثبت داشته باشند و رفتارهای مثبت او را مورد توجه قرار دهند و از سرزنش کردن، عیب جویی و بهانه گیری بپرهیزند و همواره توجه داشته باشند که مساله یا مشکل یک طرف و شیوه برخورد با مساله طرف دیگر قرار دارد.

پدر و مادر دانا و توانا کسی است که هنگام بروز یک مساله یا موضوع، با شکیبایی و متانت به دنبال روش برخورد مناسب و مطلوب باشد و توجه داشته باشد که لحن تلخ او، حتی اگر از سر دلسوزی و خیرخواهی باشد، معمولا تأثیر مثبت بر نوجوان نمی‌گذارد و غالبا حس مقاومت را در او به وجود می‌آورد.

با تجربه یاد خواهید گرفت که نوجوان شما در مورد چه مسائلی دوست دارد صحبت کند و برای چه مسائلی محدودیت قائل است. خیلی وقت‌ها لازم نیست صحبت‌های شما و نوجوانتان از یک مکالمه کوتاه، طولانی‌تر باشد؛ اما به هر حال، دنبال فرصت‌هایی باشید که بتوانید در مورد احساسات، عواطف، روحیات، سرگرمی‌ها، رفتارها و درست و غلط بودن مسائل مختلف بحث و گفتگو کنید.

به خاطر داشته باشید فرزند شما بخصوص در اوایل نوجوانی، بیشتر پذیرای صحبت‌هایی است که در خصوص اکنون و زمان حال باشند، نه مسائلی که نیاز به تفکر آینده نگرانه دارند.

اغلب بی‌فایده است که به یک نوجوان بگویید اگر بیشتر درس نخوانی و تحصیلات خوبی نداشته باشی، در بزرگسالی نمی‌توانی شغلی را که دلت می‌خواهد به دست بیاوری. متاسفانه نوجوان‌ها بویژه در اوایل نوجوانی، غالبا نمی‌توانند آینده نگر باشند و نمی‌توانند ارتباط بین علت و معلول را درک کنند.

برای اجتناب از بروز روابطی مملو از دردسر و مشکل ، مواردی را در مقاله ی بعد مطرح خواهیم کرد.

با ما باشید.