دوست داشتن گناه است؟

در مقاله ی قبل  پیامد «زیاده طلبی» را  مطرح  کردیم . در  این مقاله به ذکر 2  توضیح  پیامد دیگر در  اظهار محبت به جنس مخالف می پردازیم.

1. وابستگی

با شکل‏گیری روابط عاطفی بین دختر و پسر و افزایش تدریجی آن، زمینه فی وابستگی آنها به یکدیگر و تشدید آن فراهم می‏شود. از آن جا که نیاز به محبت ورزیدن و مورد محبت واقع شدن در دوران جوانی به اوج خود می‏رسد و معمولاً فضای نسبتاً مناسبی برای ارضای این نیاز (هر چند به طور غیر صحیح آن) در محیط آموزشی و دانشگاهی وجود دارد، به شکل خودکار دختر و پسر در این کانال قرار می‏گیرند و هوشیارانه و در اکثر موارد به طور ناخودآگاه گرفتار چنین گردابی می‏شوند و آن را با عنوان‏های عرف پسند و موجه پوشش می‏دهند و باطن غیر موجه آن را با پوشش‏های ظاهری، نیکو و پسندیده جلوه‏گر می‏نمایند.

با این روش، علاقه ی ابتدایی شدت یافته، با وجود تصمیم ابتدایی دو طرف یا یکی از آنها، کم‏کم دو طرف به یکدیگر وابسته می‏شوند. این وابستگی (در بسیاری موارد اگر نگوییم در تمام موارد)، آفت بزرگی برای تمرکز حواس، تحصیل و تفکر عمیق در امور درسی‏آنها می‏شود؛ به گونه‏ای که گاهی مطالعه و حضور در کلاس درس را غیرممکن می‏سازد وهر کدام از آنها در تمام اوقات شبانه روز حتی در کلاس درس در فکر طرف مقابل است.

از طرف دیگر، اگر کسی بخواهد با فردی فقط برای مدتی دوست باشد و به او اظهار محبت کند (نه دراز مدت)، مطمئناً با این وابستگی به وجود آمده (پس از آن مدت کوتاه یا طولانی)، امکان جدا شدن از یکدیگر از نظر روانی بسیار سخت و مشکل آفرین است و معمولاً در چنین مواقعی بسیاری از جوانان به افسردگی‏های شدید دچار شده، از زندگی ناامید می‏شوند و احساس می‏کنند که نه راه پیش دارند و نه راه بازگشت؛ زیرا از طرفی می‏خواهند این ارتباط دوستانه را که به وابستگی شدید منجر شده، ادامه دهند و از طرف دیگر باور دارند که نمی‏توانند همدیگر را به عنوان شریک زندگی خود انتخاب کنند. این امر، گاهی به خاطر ویژگی‏های شخصی‏شان است و گاهی به خاطر عوامل خانوادگی، اقتصادی و...؛ مثل عدم توافق خانواده‏ها و نظیر آن است از این رو، دچار تنش می‏شوند و در یک بن بست سخت و شدید گرفتار می‏شوند.

2. احساس گناه

شکی نیست که ما در جامعه‏ای دینی زندگی می‏کنیم و اکثریت مردم از آموزه‏های دینی و اخلاقی متأثر هستند و به آنها احترام می‏گذارند. گرچه ممکن است هر فردی در سال‏های اول زندگی نسبت به برخی از دستورات دینی اطلاع دقیقی نداشته باشد، ولی به طور ناخودآگاه و به تدریج به بسیاری از هنجارهای اخلاقی و اجتماعی جامعه ی دینی آگاهی پیدا می کند. اظهار محبت و طرح رابطه ی دوستی با جنس مخالف، از رفتارهایی است که جامعه ی دینی و ارزشی آن را نمی‏پسندد و به آن خرده می‏گیرد و با اندک دقتی در متون دینی و سخنان رهبران دینی روشن می‏شود که ارتباط با جنس مخالف از چارچوب و قوانینی خاص برخوردار است و آزاد و بدون محدودیت نیست؛ بلکه نگاه اسلام به این گونه ارتباط‏ها، منفی است و همه را از ایجاد ارتباط عاطفی و احساسی با جنس مخالف نهی می‏کند.

 اغلب جوانانی که چنین روشی را در پیش می‏گیرند، طولی نمی‏کشد که به خود می‏آیند و به گذشته ی خود می‏اندیشند و رفتارهای خود را با ملاک‏ها و معیارهای اخلاقی و شرعی مقایسه کرده، آنها را محک می‏زنند و دچار پشیمانی می‏شوند و اگر نتوانند به درستی از این فضای روانی خارج شوند، احساس گناه می‏کنند و این احساس گناه، منشأ بسیاری از ناگواری‏های روحی و روانی می‏شود. لازم به ذکر است که تجدیدنظر نسبت به اعمال غیرمعقول و غیرمشروع گذشته، پشیمان شدن از آنها و تصمیم بر ترک آن را گرفتن، امری مقبول و شایسته و بلکه لازم و ضروری‏است؛ ولی آن چه به عنوان یک پیامد منفی در این جا از آن یاد می‏شود، آن احساس گناه شدیدی است که بر فضای فکری فرد حاکم شده، توان خارج شدن از آن را از شخص سلب می‏کند و همراه با یأس و ناامیدی مطلق است و بدین وسیله، شخص توان حرکت به سوی اصلاح و تغییر رفتار در مسیر زندگی را از دست می‏دهد.

آن چه بیان شد، برخی پیامدها و عوارضی است که به دنبال اظهار محبت به جنس مخالف، به منظور داشتن رابطه ی دوستانه و صمیمانه شکل می‏گیرد. صورت دوم، یعنی اظهار محبت به جنس مخالف، به منظور آشنایی و فراهم کردن مقدمات ازدواج، شرایط دیگری دارد.

در این صورت، چگونه و طبق چه مکانیزمی دو طرف باید به این هدف دسترسی پیدا کنند و آیا می‏توان با ایجاد رابطه عاطفی و اظهار محبت، به این هدف دست یافت و زمینه ی ارتباط دوستانه را فراهم نمود تا در این ارتباط‏ ها به روحیات و ویژگی‏های اخلاقی، خانوادگی و ... همدیگر پی‏برد؟ ما بر اساس شواهد موجود و اطلاعات به دست آمده معتقدیم که بیشتر ارتباط‏ هایی که با همین قصد و نیت موجه و معقول شکل می‏گیرد، انگیزه ی دیگری را غیر از آن چه به زبان جاری می‏شود، در پی دارد (به خصوص اگر تقاضا کننده جنس مذکر باشد).

 در واقع، تقاضای آشنایی با یکدیگر قبل از ازدواج، صرفاً پوشش به ظاهر مقبولی است که فرد بدین وسیله می‏خواهد دلیل موجه و معقولانه‏ای برای ارتباط‏ های عاطفی و اظهار محبت‏های غیرمجاز قرار دهد. لازم به ذکر است که برخی افراد، با طراحی از قبل و با چنین ترفندی، با مخفی کردن انگیزه ی شیطانی خود، در پی صید و به دام انداختن افراد ساده‏دل و خوش بین هستند تا نیازهای جنسی خود را تأمین کنند و در واقع این گونه افراد آگاهانه طرف مقابل را قربانی غریزه ی جنسی و خودخواهی‏های شهوانی خودشان می‏کنند. شکی نیست که عده‏ای نیز هستند که ناآگاهانه گرفتار چنین دامی می‏شوند و در این صورت، هر چند واقعاً هیچ کدام از دو طرف قصد سوء استفاده از سادگی و یا ناآگاهی طرف مقابل را ندارد، ولی چون غریزه ی جنسی انسان بخصوص در دوران جوانی، بسیار قوی و شدید است و از طرف دیگر حیله‏های شیطانی نیز دراین مورد بسیار پیچیده، مرموز و متعددند، با طرح انگیزه‏های معقول و موجه به طور ناآگاهانه وارد چنین صحنه ی خطرناکی می‏شوند؛ به گمان این که هدفشان مقدس و معقول است و این گونه ارتباط‏ها مشکلی ایجاد نمی‏کند و یا حداقل تا این اندازه مجاز و گاهی لازم و ضروری است.

با ایجاد چنین ارتباطی و شکل گیری علاقه ی ابتدایی بین دو طرف، امکان تحقیق و بررسی واقع بینانه کاهش می‏یابد و شخص از نقاط ضعف طرف مقابل غفلت کرده، تحقیقی که باید دور از هر گونه جهت‏گیری باشد، دچار جهت‏گیری و یا تعصب خواهد شد. همان طور که گفته شد، وقتی علاقه و محبت چیزی در قلب فرد جای گرفت، او را نسبت به واقعیات کور و کر می‏کند و دیگر نمی‏تواند نقاط منفی و ضعف آن را ببیند و حتی بشنود و آن چه می‏بیند و می‏شنود، در نظرش زیبا و جذاب جلوه‏گر می‏شود و حتی نقاط ضعف را نقاط قوت تلقی می‏کند. خلاصه آن که برای چنین امر حیاتی و مهمی باید ابتدا به تحقیق و بررسی پرداخت و سپس در صورت وجود قابلیت‏ها و صلاحیت‏ها، در فکر ایجاد علاقه بود؛ نه این که با عینک محبت و علاقه، به بررسی احوال و ویژگی‏های فرد اقدام کرد. مطمئناً آن عشق و علاقه‏ای باعث کمال و آرامش می‏شود که پس از پیمان زناشویی و تعهد به زندگی مشترک ایجاد می‏شود؛ نه آن عشق و علاقه قبل از ازدواج به فردی که هنوز آگاهی و آشنایی کافی نسبت به او پیدا نشده و کاملاً سطحی و احساسی است.

بنابراین، امید است با دقت هرچه تمام تر در رشد و بالندگی، در این دوره ی بسیار حساس و سرنوشت‏ساز، تلاش کنید تا از هر گونه کجروی و کج‏اندیشی خود را حفظ کرده و سنگ بنای زندگی آینده را بر پایه‏هایی سست و مخرب قرار ندهید.