خجالتی‏ها

 در این میان برخی از رفتارهای اضطرابی، بیشتر در نوجوانان دیده می‏شود؛ مانند: مخفی کردن خود از انظار اطرافیان و آشنایان، به لکنت افتادن، فرار کردن از جمع، مضطرب و دستپاچه بودن، با انگشتان خود بازی کردن، با لباس خود ور رفتن، از این پا به آن پا شدن، سر را خم کردن و عدم برقراری ارتباط بصری مستمر و طبیعی با دیگران، خودتوجهی بیشتر از حد، ضعف اعتماد به نفس، عدم برخورداری از ابتکار عمل و خلاقیت‏های ذهنی .

برخی‏ها از همان دوران کودکی گوشه‏گیر و خجالتی هستند و ممکن است تا پایان عمرشان خجالتی باقی بمانند، اما عده‏ای دیگر با گذشت زمان و شرکت در کارهای اجتماعی و برخورد و ارتباط با افراد دیگر، رفتارهای متعادل و اجتماعی را در پیش می‏گیرند. زندگی انسان‏ها سراسر یادگیری است و بخش عمده‏ای از یادگیری در ارتباط با دیگران کسب می‏شود.

جوانان و نوجوانان بسیاری هستند که به علت عدم توانایی در برقراری ارتباط با دیگران از نداشتن دوست رنج می‏برند. یکی از دلایل بسیار مهم این رفتار ناشی از خجالتی بودن است. شخص خجالتی از صحبت و تماس داشتن با دیگران رنج می‏برد و حتی ممکن است به علت کمبودهای واقعی یا تخیلی، خود را حقیر به حساب آورد. چنین افرادی در اجتماع از رشد عاطفی ـ اجتماعی اندکی بهره دارند، لذا همین امر باعث می‏شود دیگران را بیازارند که ممکن است به صورت‏های گوناگون جلوه‏گر شود؛ همانند بی‏اعتنایی به دیگران، تمسخر کردن دیگران یا شوخی‏های زننده و مخرب.

افرادی که از شخصیت متعالی و باارزشی برخوردارند هیچ گاه به آزار دیگران نمی‏پردازند کمبود اعتماد به نفس باعث رنج افراد خجالتی می‏شود و این خود باعث می‏شود تا این گونه افراد در مواجه شدن با دیگران، به سرعت ناراحت و دستپاچه شوند.

در دوره ی نوجوانی به علت کمی تجربه مسئله ی تصمیم‏گیری مشکل است بنابراین پدر و مادر و مربیان برای بالا بردن میزان اعتماد به نفس نوجوانان می‏توانند نقش ویژه‏ای داشته باشند. علی‏رغم تمایل جوانان و نوجوانان به رهایی از قیود و محدودیت‏های خانوادگی، نداشتن روابط مطلوب و همبستگی‏های خانوادگی، اثرات زیانباری به ویژه در سنین دوازده ـ سیزده سالگی روی نوجوانان و به خصوص نوجوانان دختر بر جای می‏گذارد.

روش‏های درمان خجالت و گوشه‏گیری:

سعی در ترک رفتارهای نامطلوب و تقویت رفتار و اعمالی از قبیل شرکت در بحث‏های گروهی و جوشش با دیگر افراد.

زدودن افکار غیر منطقی و واهی از ذهن:

یکی از احساسات ناخوشایندی که به افراد خجالتی منتقل می‏شود احساس تنفر و بیزاری از دیگر افراد و یا اشیاء،بدون دلیل حقیقی است که باید این گونه افکار را شناخت و از خود پاک کرد.

پذیرش ایرادات:

 تصمیم‏گیری منطقی در مواجه شدن با انتقادات آشنایان و اطرافیان، و تصمیم‏گیری منطقی در برخورد با انتقادات دیگران.

شرکت در فعالیت‏های اجتماعی:

ترس از شرکت در فعالیت‏های اجتماعی، یکی از عوامل مهم بروز ناراحتی‏های روانی نوجوانان و جوانان محسوب می‏شود.

باید در نظر داشت شیوع خجالتی بودن به ویژه در دوره ی بلوغ از سایر مراحل دیگر رشدی بیشتر است و به همین دلیل از اهمیت بیشتری برخوردار می‏باشد. خجالت کشیدن، موجب بروز رفتارهای منفی می‏شود لذا لازم است جوانان و نوجوانان دختر به کمک مربیان و پدر و مادر خود، در صدد پیدا کردن راه حل‏های مناسب جهت رفع این مشکل باشند.