نوجوانی دوران خودیابی

نوجوانانی که در جوامع پیچیده زندگی می کنند، باید همانطور که به سن بزرگسالی میرسند، با انتظارات اجتماعی متغیر و متعارض در مورد نقش ها و رفتارهای مناسب مواجه شوند.

نوجوانی سنی است که فرد باید به مفهوم روشنی از خود وعزت نفس دست یابد.

عزت نفس در حقیقت همان ارزشی است که هر فرد برای خود قایل است .و به قول معصوم (ع):

من کرمت علیه نفسه لم یهنها بالمعصیه

هر که برای خود ارزش قایل باشد ،آن را با معصیت آلوده نمی سازد.

مفهوم خود و عزت نفس نقش اساسی در سازگاری نوجوانان ایفا می کنند

مولای متقیان امیرالمومنین (ع) فرمودند :

معرفة النفس انفع المعارف

شناخت خود ،سودمندترین شناخت ها است

هویت ،یعنی احساس پایداری که فرد از خود دارد.یعنی علیرغم تغییر افکار ،رفتار و احساسا ت ،برداشت فرد از خود ، همواره ثا بت بماند و باید با نگرشی که دیگران نسبت به او دارند همخوانی داشته باشد. در حقیقت هویت، جوهره ی اصلی انسان است که در تغییرات، تقزیبا دست نخورده باقی می ماند.

مولا امیرالمومنین (ع) می فرمایند

فی تقلب الاحوال عُلُُُُم جواهر الرجال

در دگرگونی شرایط است که جوهره ی انسان شناخته می شود

ریشه های شکل گیری هویت ، از تجربیات و الگوگیری های زمان کودکی نشات میگیرد و تا کهنسالی ادامه می یابد.

نوجوانی دوره ای است که فرد خود را می یابد ، و درباره موضوعاتی چون نقش خود در جهان هستی فکر می کند . به همین جهت بعضی مواقع سر در گم می شود و احساس می کند زندگی رویدادی است که بر او تحمیل شده و چون احساس می کند اختیاری برای تثبیت هویت خود ندارد،خود و آنچه متعلق به خود است را رها می کند..

موفقیت در کسب یک هویت پایدار وابسته به بلوغ بدنی وجنسی ، شایستگی تفکر صحیح و پایداری در مقابل هیجانات است . علاوه بر این ، ازادی از تاثیرات محدودکننده والدین و همسالان تا حدودی که به نوجوان لطمه نزند ضروری است که احتمال میرود در اواخر نوجوانی این وضعیت مهیا شود.

از نظر اریکسون فردی نسبت به هویت خود احساس امنیت واطمینان دارد ، قادر است در یک رابطه ی دوجانبه ی واقعی شرکت کند.

از نظر بعضی روانشناسان کسی در کسب هویت موفق است که بتواند نسبت به یک هدف شغلی یا مکتب سیاسی و نیز به لحاظ شخصیتی احساس تعهد کند.

در مقابل گاهی نوجوان دچار هویت منفی میشود ،هویت منفی به مفهوم خودی اشارت دارد که به کلی متضاد با حاکمیت ارزش های والدین یا جامعه است .

هویت منفی اغلب در شزایطی به وجود می آید که والد ین یا جامعه از موفقیتهای انفرادی شخص حمایت ناچیزی می کنند .در این حال اغلب از برچسب هایی چون بزهکار ،بی عرضه برای شناساندن و توصیف این افراد استفاده می شود .این نوجوانان بدون توجه به الگوهای مثبت و ارزشهای اجتماعی ،با الگوهای منفی همانند سازی می کنند

بسیاری ازلباس پوشیدن ها ،آرایشهاورفتارهایی که امروز در کشورمان شاهد هستیم ،با عرف ملی ومذهبی مان بسیار متفاوت است .

ونشانگر این است که،دراکثر مواقع،آنان از هویت مذهبی وملی جامعه ای که در آن زندگی می کنند فاصله گرفته اند.

به جاست که برای ازبین بردن این مشکل آموزش های لازم به نوجوانان و خانواده های آنها داده شود .زمینه ی آشنایی نو جوانان با هویت های مذهبی وملی افتخار آمیز مان از طریق رسانه و مدرسه مهیا گردد.

البته نباید فراموش کرد که بحرانهای روحی این دوره واقعیتی انکار نا پذیرند که اگر با آنها درست برخورد شود،با گذشت زمان مرتفع

می شود.