چگونه سن بلوغ را مدیریت کنیم

چگونه سن بلوغ را مدیریت کنیم

علیرضامهدوی _کارشناس ارشد تعلیم و تربیت و مشاور خانواده و سردبیر سایت تبیان که در زمینه روانشناسی کودکان و نوجوانان فعالیت های زیادی انجام داده درباره دوران بلوغ و سن تکلیف دختران و پسران راهکارهای عملی را به خانواده ها پیشنهاد می کند.

«سن بلوغ سنی است که انسان از نظر جسمی، جنسی و عقلی به حدی می رسد که آمادگی ازدواج و پذیرش مسئولیت در جامعه را داشته باشد. بلوغ انواعی دارد، بلوغ جنسی، جسمی و شرعی. آنچه اکنون مد نظر ماست بلوغ شرعی است یعنی سنی که فرایض و تکالیف بندگی برانسان واجب می شود. سن بلوغ همراه با نشانه ها و آثاری است که بخشی در ظاهر انسان است و بخشی دیگر در خلق و خوی انسان پیدا می شود. سن بلوغ دختران 9 سال قمری کامل و پسران در 15 سالگی است.

یکسری مراقبت ها در این دوره به واسطه تغییراتی که در دختران و پسران بروز می کند باید انجام شود که این مراقبت ها کمک می کند تا این دوره با آرامش سپری شود. اگر این مراقبت ها وجود نداشته باشد دوران پرتنشی برای نوجوان خواهد بود. دوران بلوغ دوران تولدی دوباره است که سردرگمی و سرگشتگی را برای نوجوانان در پی دارد چرا که انسان به دنبال هویت خود است و به همین دلیل به توجه و محبت بیشتری نیاز دارند. اولین نکته دراین زمینه آماده کردن بچه ها برای رویارویی با این دوران است که با اکسیر محبت می توان تنش های این دوره را از بین برد. هر چقدر میزان محبت بیشتر باشد اختلالات هم کمتر می شود.

مسئله دیگربرقراری رابطه مناسب است که تاکید ما بر روی رابطه  بین مادران و دختران است. اگر بخواهیم تکلیف، روزه و دوران بلوغ  یک دوران آرام و راحت برای بچه ها باشد لازم است که مادرها با دختران و پدران با پسران رابطه تنگاتنگی داشته باشند. پدر و مادر مسائل بلوغ را به راحتی با فرزندانشان درمیان بگذارند. بهتر است خانواده ها تسلط کاملی بر مسایل بلوغ و احکام دینی داشته باشند تا سوالات بچه ها در پوششی از حیا پاسخ داده شود. سومین مسئله رابطه بین خانواده ومدرسه که در این دوران خانواده از وضعیت مدرسه فرزندانشان و مدرسه متقابلا از وضعیت دانش آموزان مطلع باشد تا بتوانند خلاء ها و نگرانی های این دوره را با هم رفع کنند. نکته مهم دیگر سرکوب نکردن نوجوانشان در این دوران است که خانواده ها اجازه بدهند بچه به راحتی در زمینه مسایل بلوغ صحبت کنند. چرا که سرکوب آنها مساوی با پنهان کاری است. 

جلوگیری از بحران روزه داری

حالا برای پاسخ به این سوال که چه کاری می توان انجام داد که روزه داری به یک مشکل تبدیل نشود واین واجب الهی بر زمین نماند. علیرضا مهدوی می گوید:« اولین نکته این است که خود خانواده عامل باشد به این معنی که در خانواده ای که پدر و مادر اهل نماز و روزه نیستند نباید توقع داشته باشیم فرزند خانه هم درآستانه بلوغ فرزند متدینی باربیاید. این جمله معروف است که بچه ها آن چیزی می شوند که ما هستیم نه آن چیزی که ما می خواهیم. ما باید مفهوم بندگی را برای بچه ها جا بیاندازیم و آنها را با این مفهوم آشنا کنیم. اگر ما فرزندمان را بنده خدا تربیت کنیم نه کسانی که صرفا از خداوند توقع دارند ، طبیعتا مفهوم روزه و فرایض دیگر برایشان جا می افتد.

بحث دیگرمسئله تشویق فرزندان است. تشویق نباید تنها تشویق های بیرونی باشد یعنی نباید بچه را با رشوه تربیت کنیم این خوب نیست که  به او بگوییم اگر این کار را انجام دادی من تو را پارک می برم یا امثال این کارها. اگر این گونه باشد تا زمانی حرف های ما تاثیر دارد که رشوه هم وجود داشته باشد. ما نفی جایزه را نمی کنیم ،اما نباید این مسئله گسترده شود و برای بچه ها به یک عادت  تبدیل شود. فضای روزه داری باید فضای جذابی باشد. خیلی موثر است که بچه وقتی سحر از خواب بیدار می شود با لبخند مادر و پدررو به رو شوند و نشاط خانواده را در سحر ببینند با این کار خودش شوق پیدا می کند که صبح بیدار شود.

نکته آخر اینکه اثرات روزه را برای بچه ها بازگو کنیم که روزه ها چه آثاری دارد. به نظرم اگر این نکات رعایت شود روزه داری فرزندان امری دشوار و بحرانی نخواهد بود.»