آکاایران:
دستورالعمل های مشکل گشا برای والدین و نوجوانان
اگر رو راست باشیم باید اعتراف کنیم که تربیت یک نوجوان برای والدینش کار ساده ای نیست. شما هم اگر هنوز کودکتان به سن نوجوانی نرسیده شاید فکر کنید که در برابر مشکلات بچه ها در این سن ایمن هستید. ممکن است بگویید نوجوان من هیچ وقت جوابم را با بی ادبی نخواهد داد، یا هیچ زمان تا دیر وقت بیرون نخواهد ماند و همیشه با کسانی که من تایید کنم رفت و آمد خواهد داشت. شما هم می توانید تا زمانی که کودکتان به سن نوجوانی برسد به این رویا دل خوش کنید اما بهتر است از همین الان خودتان را برای نوجوانی فرزندتان آماده کنید. به هر حال اگر نوجوان شما تازگی ها شورشی شده، مقرراتی را که شما برایش گذاشته اید رعایت نمی کند و با بچه های مشکوک می گردد؛ به این مقاله توجه کنید تا یاد بگیرید چگونه جوانه این مشکل رفتاری را از ابتدا بخشکانید:
نوجوانی دوران تغییرات جسمی و شناختی سریع بچه هاست. نوجوانان ترجیح می دهند مستقل باشند تا اینکه برای تایید والدینشان سر تکان دهند. نوجوان در یک لحظه ممکن است والدینش را به کلی کنار بگذارد و در لحظه ای دیگر دوباره به نزد او بازگردد اما در هر حال والدین را به عنوان مشاور قبول دارد و نه رئیس! البته شما هم می توانید به جای دست روی دست گذاشتن کاری بکنید که موقعیت خودتان را در نزد نوجوان محکم کنید.
1)به نظر می رسد نوجوان از شما متنفر است!
یک دقیقه فرزند شیرین شما از شما می خواهد که همراه او به مدرسه بروید و یا کنارش دراز بکشید. زمان دیگر به نظر می رسد که همه چیز را از یاد برده و شما و حرفهایتان را مسخره می کند. اگر شما از نزدیک به این رویداد نگاه کنید متوجه می شوید که وقتی او کودکی بیش نبود هم همین رفتار را از او می دیدید با این تفاوت که به جای اینکه مانند کودک 2ساله داد بزند و نه بگوید، صورتش را با نفرت از شما برمی گرداند. این بسیار برای والدین دشوار است اما بخشی از نوجوانی با جداشدن و شخصیت جدا یافتن نوجوان همراه است و این ممکن نمی شود مگر اینکه نوجوان در ابتدا والدینش را کنار بگذارد تا بتواند شخصیت و هویت خود را پیدا کند. در این زمان بیشتر به همسالان و دوستانش توجه دارد و نظرات آنها را بیشتر از والدینش می پسندد.
راه چاره:گاهی والدین آنقدر از این طرد شدن و کنار گذاشته شدن دلخور می شوند که آنها هم همین رویه را با نوجوانشان در پیش می گیرند. یعنی او را کنار می گذارند و از خود می رانند. این یک روش اشتباه است که معمولا نتیجه خوبی به همراه ندارد چون فرزند شما را بیشتر از شما دور می کند. بد نیست بدانید نوجوان حتی وقتی نظرات شما را قبول نمی کند، باز هم می داند که به شما نیاز دارد اگر چه به این نیاز اعتراف نمی کند. بنابر این بهتر است شما به جای عصبانی شدن و راندن او از خود صبرکنید، منطقی باشید و آرامش خود را از دست ندهید و به نوجوان خود ثابت کنید که حتی اگر حرف شما را نپذیرد هم او را دوست دارید و به سرنوشت او اهمیت می دهید. این شورش نوجوانی هم تا ابد باقی نمی ماند و معمولا تا سن 16 - 17 سالگی جای خود را به یک احترام منطقی می دهد به طوریکه نوجوان می داند مشاوری بهتر از شما گیرش نمی آید. البته منظور ما این نیست که بی ادبی نوجوان را نسبت به خودتان نادیده بگیرید. اگر چنین اتفاقی افتاد لازم است شما همان اصول همیشگی را در برابر رفتار نادرست اجرا کنید. مثلا محرومیت از آنچه دوست دارد داشته باشد. یکی دیگر از اصول خوب و قدیمی این است که اگر نمی توانید حرف خوبی بزنید بهتر است چیزی نگویید. این روش به نوجوان نشان می دهد که شما به خاطر او چیزی نمی گویید. و احتمال زیادی دارد که او حالت دفاعی اش را کنار بگذارد و به شما اعتماد کند.
2)وسایل ارتباطی زندگی نوجوان را پر می کند
یکی از مشکلات دنیای جدید این است که انواع وسایل ارتباطی مانند گوشیهای تلفن همراه، پیامک وپست الکترونیک و چت زندگی نوجوانان را پر کرده و به آنها فرصت نمی دهد که حتی در میان جمع خانواده حضور واقعی دارا باشند. او در میان جمع و دلش جای دیگر است. آنوقت می بینی که داری با نوجوانت حرف می زنی و او گوشی در دست دارد پیامک می خواند یا می فرستد و حواسش با تو نیست. متاسفانه یا خوشبختانه این هم از مشکلات دنیای نوجوانی است که تنها والدین امروزی با آن دست به گریبانند و قدیمیها دست کم از این مشکلات نداشتند.
راه چاره:شما نمی توانید استفاده از انواع وسایل الکترونیک را برای نوجوان قدغن کنید. این کار نه تنها غیرمنطقی و نامهربانانه است بلکه غیر ممکن هم هست. بد نیست بدانید ارتباط داشتن نوجوان با دوستانش برای او یک امر حیاتی است. با این کار شما تنها نفرت او را از خودتان بیشتر خواهید کرد و او از شما دورتر خواهد شد. اگر فرزند شما کارهای مدرسه اش را تمام و کمال انجام می دهد و در خانه هم وظایفی را که به او محول کرده اید به موقع انجام می دهد بهتر است به او اجازه دهید از چنین وسایلی استفاده کند اما برای اینکه این وسایل موجب اختلال در زندگی خانوادگی شما نشود می توانید محدودیتهایی برای او قرار دهید مثلا از او بخواهید در زمان غذا خوردن و یا وقتی مهمان دارید، گوشی را کنار بگذارد. شاید شما هم ترجیح بدهید که رایانه را در اتاق شخصی نوجوان قرار ندهید تا بتوانید نظارت بهتری بر استفاده او از شبکه جهانی داشته باشید. این کار خوب است چون جلوی استفاده نادرست نوجوانان از رایانه را در زمانی که والدین در خواب هستند، می گیرد. بعضی از متخصصان معتقدند بهتر است رایانه یک ساعت قبل از زمان خواب خاموش شود تا نوجوانان بتوانند خواب کافی دارا باشند و دچار مشکلات خواب به علت استفاده از رایانه و اینترنت نشوند. یکی از روشهای محدود کردن زمان صحبت نوجوانتان با تلفن و اینترنت این است که از او بخواهید هزینه این ها را از جیب خودش بپردازد. یعنی از همان پول تو جیبیهایی که به او
3) دیر به خانه می آید
شما از دخترتان خواسته اید که قبل از ساعت 9 شب در منزل باشد. اما الان ساعت نه و نیم است و او هنوز به خانه نیامده. این اتفاق ممکن است بارها بیفتد. فکر می کنید چرا او مقررات شما را نادیده می گیرد؟ بسیاری از نوجوانان برای نشان دادن استقلال و بزرگ شدنشان ممکن است تا دیروقت خارج از منزل بمانند. آن ها محدودیتهایشان را می آزمایند و سعی می کنند گستره آن را باز تر و باز تر کنند.
راه چاره:مطمئناً نوجوانان نیاز دارندکه محدودیت هایی برایشان مشخص شود. اما قبل از اینکه بر قوانین خود پافشاری کنید مطمئن شوید که محدودیت های تعیین شده تان منطقی باشد. برای این کار می توانید تحقیق کنید و یا با مشاور نوجوانان مشورت کنید. نکته واضح این است که محدودیتهای یک کودک دبستانی با نوجوان متفاوت است و لازم است شما به نوجوانتان اعتماد بیشتری داشته باشید و به حس استقلال طلبی او هم احترام بگذارید. حتی می توانید با والدین بعضی از دوستان نوجوانتان صحبت کنید و نظرات آنها را هم جویا شوید. اما وقتی زمان مشخصی را تعیین کردید و 10 دقیقه هم برای اتفاقات پیش بینی نشده اضافه کردید؛ اگر فرزندتان سر باز زد حتما عواقب کارش را با یادآوری قبلی به او اجرا کنید. این تنبیه می تواند یک هفته محرومیت از بیرون رفتن بعد از غروب آفتاب باشد. البته دقت کنید که علت رفتار فرزندتان را ریشه یابی کنید. ممکن است علت بیرون رفتن او از خانه این باشد که در منزل احساس شادمانی ندارد. در این صورت لازم است که با او صحبت کنید و از او علت را بپرسید. سعی کنید کاری کنید که نوجوانتان در منزل زمان های تفریح و شادی را در کنار شما بگذراند. مثلا بازی های دسته جمعی و گردش خانوادگی راه بیندازید و بگذارید حس کند که برای گذراندن لحظات شاد لازم نیست حتماً بیرون برود و به دوستانش وابسته باشد.
اگر بعد از این کارها باز هم فرزندتان قوانین را زیر پا گذاشت، حتما عواقب کار را با جدیت اجرا کنید. حواستان باشد بلوف نزنید و وعده دروغ ندهید.
4) نوجوان با افراد ناجور می گردد
ممکن است شما از گروهی که فرزندتان برای مراوده و دوستی انتخاب کرده خوشتان نیاید و هر وقت او را درمیان جمع دوستان لات و بی سرو پایش می بینید، شرمنده بشوید. حتی ممکن است شما حرفی به او بپرانید و دلخوری تان را با این حرف نشان دهید. اما راه چاره این نیست!
راه چاره:فرزند شما اگر شلوار سوراخ بپوشد، موهایش را چرب کند و یا ابرویش را دستکاری کند باز هم معصومیتش را از دست نداده. احتمالا او همه این کارها را برای این می کند تا از طرف گروه دوستانش پذیرفته شود و به حساب بیاید. بنابر این اگر دوستان او را مسخره و سرزنش کنید نه تنها او از آنها دل نمی کند بلکه به او بر می خورد و از شما دلخور خواهد شد. او به دلخواه شما لباس نمی پوشد و موهایش را درست نمی کند چون اگر این کار را بکند هم سن و سالانش او را مسخره خواهند کرد و بیشتر تنها خواهد شد. از طرف دیگر لازم است درباره گروهی از دوستان فرزندتان که مشکلات جدی دارند و از مدرسه فرار می کنند و یا مواد مصرف می کنند با او صحبت جدی بکنید. فاقد اینکه او را در یک موقعیت دفاعی قرار دهید که مجبور شود از آنها دفاع کند. به فرزندتان بگویید که به او اهمیت می دهید و نگران کسانی هستید که با او رفت و آمد می کنند و می ترسید که او را آلوده کنند. شاید نتوانید جلوی بیرون رفتن فرزندتان با افراد خاصی را بگیرید اما می توانید ریشه رفتار نادرست او را از بیخ ببرید. برای این کار می توانید از متخصصان حرفه ای کمک بگیرید. از صحبت درباره مشکلات نوجوانتان با مشاور نهراسید. گاهی ممکن است درباره بعضی رفتار هم کلاسی هایش به مدرسه گزارش دهید و از آنها بخواهید کاری کنند.
5) همه راه حل های شما فرزندتان را ناراحت می کند
گاهی ممکن است هر کاری که شما برای کمک به فرزندتان می کنید او را بیشتر عصبانی کند. دوران نوجوانی دوران حس های شدید است به همین علت چیزی که به نظر شما اتفاق مهمی نیست ممکن است برای او خیلی مهم و حیاتی باشد.
راه چاره:مسخره کردن و ناچیز شمردن آنچه او به آن اهمیت می دهد دردی را دوا نمی کند. اتفاقی که می افتد این است که او احساس می کند شما حرف او را نمی فهمید و پس از مدتی دیگرغصه ها و حرفهایش را به شما نمی گوید. واقعیت این است که مهمترین نکته در جهان برای او این است که دوستش با او به هم زده چون او نتوانسته به مهمانی تولدش برود. بنابر این شما هم این اتفاق را جدی بگیرید. به جای اینکه اهمیت آنچه برای فرزندتان مهم است را زیر سؤال ببرید و مدام او را نصیحت کنید، سعی کنید خودتان را جای او بگذارید. به او نگویید که زمانی وقتی بزرگتر شد این غصه ها به نظرش احمقانه خواهد بود. تنها گوش کنید و همدردی کنید.
نویسنده:دکتر مهشید چایچی
منبع : 